op

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  op    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈɔp/

Woordafbreking

• op

Woordherkomst en -opbouw

afkomstig van: Middelnederlands: op Oudnederlands: up Germaans: *upp-

Verwant in Germaans: West: Engels: up (Angelsaksisch: upp), Oudhoogduits: ūf, Fries: op (Oudfries: up, uppa) Noord: Zweeds: upp, Deens op, Noors: opp, (Oudnoors: upp)

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		op
persoonlijk		erop
aanwijz.	nabij	hierop
	veraf	daarop
vragend/betrekk.		waarop

Bijwoord

op

de bijwoordelijke vorm van het voorzetsel op, met dezelfde betekenisssen:

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord.

   De temperatuur liep op.

2. prepositionaal deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   Die naam staat er al jaren op.

3. omhoog

Afgeleide begrippen

• 1. samengestelde werkwoorden:

  oplopen, opkijken, opstijgen

	stellend
onverbogen	op
verbogen	(alleen predicaat)

Bijvoeglijk naamwoord

op

1. volledig verbruikt:

   Het eten is op.

2. uitgeput, zonder energie

   Na die dag wandelen in de bergen was hij echt op.

3. uit bed

   Was je al op of bel ik je uit bed?

Voorzetsel

op

1. aan de bovenkant aanrakend, rustend op: brood op tafel, een schip op zee, letters op een bordje
2. in de buurt van: dicht op elkaar
3. gelijktijdig met: op dat moment
4. op enig moment gedurende: op een dag
5. dragend als schoeisel: op blote voeten, op voetbalschoenen
6. met gebruik van: Deze auto rijdt op diesel
7. per (als bepaling van verhouding): 15 op de 100, de auto rijdt 1 op 10. mijl op zeven

   Negen op de tien Belgen sorteert zijn afval en twee op drie koopt energiezuinige producten.

8. met een specifieke waarde: de thermometer staat op 10 graden
9. op de manier: op de rem rijden, zich op zijn gemak voelen

Opmerkingen

• op een moement, maar: in een periode

Anagrammen

• po

Uitdrukkingen en gezegden

• op korte termijn

• op termijn

Hyponiemen

achterop bovenop daarop

doodop erop fokop hangop

hardop herop hierop hysop

klimop rechtop schrokop tegenop

verderop volop voorop waarop

Afgeleide begrippen

opblazen opbod opbouwen opbrengst opdat opdracht opdringerig opduiken

opeen opeens opgelegd opgevaard opgewekt opheffen ophouden opkamer

opklinken opkomst opland oplichtster oplopen opmerkelijk opmerkzaam opname opneuker

opnieuw oprecht opschrift opstal opstand optrekken optyfen opvoeden opvolgster

opvreten opwaarts opwater opwindend opzicht opzichter opzichtig opzij opzuigen

Vertalingen

    1. aan de bovenkant aanrakend, rustend op   

Engels: on (en) Frans: sur (fr) Ido: sur (io)

Oudnoors: á Russisch: на (ru) + prepositioneel (na) Vietnamees: trên (vi), ở trên (vi)

Vertalingen

    3. omhoog   

Engels: up (en)

Vietnamees: lên (vi)

    op korte termijn   

Duits: kurzfristig (de)

    op termijn   

Duits: irgendwann (de)

Deens

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ˈʌb /

Woordafbreking

• op

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord upp.

Bijwoord

op

1. op
2. boven
3. omhoog
4. naar

Afgeleide begrippen

• fyr op
• holde op
• op til ... års
• rippe op i såret