naar

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  naar    (hulp, bestand)
• IPA: / nar / (1 lettergreep)
• IPA: /naːr/

Woordafbreking

• naar

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘voorzetsel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240
• In de betekenis van ‘akelig’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	naar	naarder	naarst
verbogen	nare	naardere	naarste
partitief	naars	naarders	-

Bijvoeglijk naamwoord

naar

1. onaangenaam, niet leuk

   • Dit was de naarste ervaring die ik in lange tijd gehad heb. 

   ▸ De grote hoogte en mijn angsten bleken een nare combinatie waardoor ik moeilijk in slaap kon vallen.

   ▸ Misschien ook een beetje naar om te zien hoe een echt goede advocaat zwart in wit kon veranderen en schuld in onschuld.

Afgeleide begrippen

• naarling

Vertalingen

    1. onaangenaam, niet leuk   

Duits: bitter (de) Engels: nasty (en)

Oudnoords: armr Spaans: desagradable (es)

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		naar
persoonlijk		ernaar
aanwijz.	nabij	hiernaar
	veraf	daarnaar
vragend/betrekk.		waarnaar

Bijwoord

naar

1. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   • Hij keek er met grote belangstelling naar. 

2. op onaangename wijze

   • Doe niet zo naar! 

Vertalingen

    1. in de richting van   

Duits: nach (de) Engels: to (en) Frans: à (fr), en (fr) (naar een land met vrouwelijk genus) Latijn: a (la), ad (la)

Papiaments: na Russisch: в (ru) + accusatief (v) (naar erin), на (ru) + accusatief (na) (naar erop), к (ru) + datief (k) (naar erbij) Vietnamees: đi (vi), đến (vi), về (vi)

Voorzetsel

naar

1. de richting waarin

   • Hij keek naar het beeldscherm. 

   ▸ Gespannen rende ik naar de enige beschutte plek op de bergtop, een kleine berghut.

Hyponiemen

• daarnaar, ernaar, hiernaar, waarnaar

Afgeleide begrippen

• naar aanleiding van, naar iemands pijpen dansen, naargelang, naarmate, naartoe

Typische woordcombinaties

• naar en van (zowel aankomend in als vertrekkend uit)
• van en naar (zowel vertrekkend uit als aankomend in)

Uitdrukkingen en gezegden

   

Naar Canossa gaan zich aan een ander onderwerpen Naar de / het pijpen dansen Naar de barrebiesjes gaan totaal verloren gaan zonder dat er iets van overbleef (bv schip) Naar de bekende weg vragen een vraagstellen terwijl je het antwoord eigenlijk al weet Naar de eeuwige jachtvelden vertrekken Naar de filistijnen Naar de filistijnen gaan kapot gaan Naar de gallemiezen gaan Naar de haaien gaan ten onder gaan, zinken ofwel: zeer grote problemen krijgen en wellicht ophouden te bestaan Naar de kelder gaan Verongelukken (en met een schip: zinken) Naar de knoppen gaan Naar de maan lopen hou op met zeuren en ga weg Naar de maan zijn voorbij zijn Naar de mutsaard rieken Naar de pomp lopen Ga weg! Naar den vleze Naar iemands pijpen dansen Precies doen wat iemand anders zegt Naar iets kunnen fluiten iets (wat je uitleent) niet meer terug krijgen Naar iets talen ergens belangstelling voor hebben naar de rechter stappen een gerechtelijke procedure tegen iemand opstarten Alle waar naar hun geld zijn als een product duurder is, is het meestal van betere kwaliteit De tering naar de nering zetten niet meer uitgeven dan dat je hebt Een aardje naar zijn vaartje hebben veel handelen zoals je eigen vader dat zou doen Een kolfje naar zijn hand zijn dingen die hij erg graag doet Er met de pet naar gooien je doet niet je best Er zijn vele wegen die naar Rome leiden. iets kan vaak op meerdere manieren gedaan/bereikt worden Ergens een gooi naar doen een kans wagen of iets proberen te raden Ergens een slag naar slaan raden Ergens met lood in de schoenen naar toe gaan ergens verschrikkelijk tegen opzien Geen haan naar kraaien zullen of Daar zal geen haan naar kraaien niemand zal iets merken of niemand zal er iets van zeggen Goed geld naar kwaad geld gooien. geld ergens insteken waarvan bekend is dat het niks oplevert Het water loopt altijd naar de zee. mensen die veel hebben krijgen er ook altijd steeds meer bij Iemand naar de kroon steken z'n best doen anderen te overtreffen Iemand naar de mond praten vleien en vriendelijk zijn om iets gedaan te krijgen Iemand naar de ogen zien pas iets doen als de ander toestemming geeft Iemand naar zijn hand zetten iemand precies laten doen wat hij wil Iemand van Pontius naar Pilatus sturen Iemand aan het lijntje houden, altijd ergens anders naartoe sturen ofwel: Niemand die hem helpen wil en hem steeds maar doorstuurt Iemand van bakboord naar stuurboord zenden steeds niet geholpen worden maar wel doorverwezen worden naar anderen Iemand van het kastje naar de muur sturen iemand aan het lijntje houden, altijd ergens anders naartoe sturen ofwel: niemand die hem wil helpen en hem steeds maar doorstuurt Loon naar werken krijgen loon krijgen dat in overeenstemming is met het gedane werk Met de muts naar iets gooien ergens geen zorg aan besteden Met de pet naar iets gooien niet echt moeite voor iets doen ofwel: zonder inzicht schatten Met opgestoken/opgestreken zeil naar iemand toe gaan boos naar iemand toe gaan of boos bij iemand binnen komen Van hot naar haar Water naar de zee dragen iets doen wat totaal zinloos is / iets overbodigs doen Zijn huik naar de wind hangen Zo oud als de weg naar Kralingen zijn heel erg oud Zoeken naar een speld in een hooiberg

Spreekwoorden

• alle waar is naar zijn geld
  als een product duurder is, is het meestal van betere kwaliteit
• alle wegen leiden naar Rome
  welke benadering je ook kiest, de uitkomst blijft hetzelfde
• als de berg niet naar Mohammed komt, komt Mohammed wel naar de berg
• als Mohammed niet naar de berg komt, moet de berg maar naar Mohammed
• de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens
  verbeteringen telkens weer tijdelijk uitstellen levert grote problemen op
• doe wel naar mijn woorden, maar zie niet naar mijn daden
  mijn richtlijnen zijn goed, ook al houd ik me er zelf niet aan

Vertalingen

    1. in de richting van   

Duits: nach (de) Engels: after (en) Nedersaksisch: naor (nds) Noors: etter (no)

Nynorsk: etter (nn) Spaans: hacia (es) Tsjechisch: do (cs)

Gangbaarheid

• Het woord naar staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "naar" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Noors

Bijwoord

naar

1. verouderde spelling of vorm van når tot 1917

(verouderd) bijwoord

Voegwoord

naar

1. verouderde spelling of vorm van når tot 1917

(verouderd) voegwoord

Werkwoord

naar

1. verouderde spelling of vorm van når tot 1917

(verouderd) tegenwoordige tijd van naar

Nynorsk

Bijwoord

naar

1. verouderde spelling of vorm van når tot 1917

(verouderd) bijwoord

Voegwoord

naar

1. verouderde spelling of vorm van når tot 1917

(verouderd) voegwoord