opleggen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  opleggen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• op·leg·gen

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  op  en  leggen 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
opleggen	legde op	opgelegd
zwak -d	volledig

Werkwoord

opleggen

1. overgankelijk iets een liggende plaats geven op iets anders

   • We hebben een nieuwe band opgelegd. 

   ▸ Verderop bij de rivier maakte ik een klein vuurtje waar ik wat bladeren oplegde zodat er veel rook ontstond.

2. overgankelijk ~ met een laag sierhout aanbrengen op een minder edele ondergrond

   • Dexe tafel is opgelegd met mahonie. 

3. ditransitief iemand iets ~: iemand aan een dwangmaatregel onderwerpen

   • Hij kreeg een boete van driehonderd dollar opgelegd. 

   ▸ De politie in Londen heeft het onderzoek naar het zogenoemde partygate-schandaal afgesloten. In totaal werden 126 boetes opgelegd aan politici en overheidsmedewerkers. Naar premier Johnson loopt nog wel een parlementair onderzoek over zijn rol in het schandaal.

   ▸ 'Duurzame mijlpaal': De rechter oordeelt dat de gemeente bevoegd is om zo'n verbod op te leggen en vindt de argumenten van Den Haag voldoende onderbouwd. Dat de bijdrage van het verbod op landelijk en wereldwijd niveau "gering is", doet daar niet aan af, aldus de rechter.

Typische woordcombinaties

• iemand het zwijgen opleggen

  iemand dwingen tot zwijgen

Vertalingen

    1. iets een liggende plaats geven op iets anders   

Engels: impose (en)

    3. iemand aan een dwangmaatregel onderwerpen   

Spaans: acensar (es), acensuar (es)

Gangbaarheid

• Het woord opleggen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "opleggen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.