huis

[1] Een huis.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  huis    (hulp, bestand)
• IPA: / hœys /
  • (Noord-Nederland): /ɦœʏ̯s/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɦœːs/
  • (Limburg): /hœːs/

Woordafbreking

• huis

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘woning’ voor het eerst aangetroffen in 893
• Afkomstig van het Middelnederlandse huus

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	huis	huizen
verkleinwoord	huisje	huisjes

Zelfstandig naamwoord

huis o

1. een gebouw bestemd om in te wonen

   • Zij wonen in een groot huis. 

2. een geslacht, verwijzing naar iemands afkomst

   • Die mensen zijn alle afstammeling van het huis de Vries. 

3. een dynastie, koninklijk geslacht

   • Het huis van Oranje. 

4. een firma, eenvoudige onderneming van twee of meer personen

   • Producten zijn te koop bij ons huis. 

5. een omhulsel

   • Het huis van de kogel. 

6. een zetel van een belangrijk persoon, bedrijf of instelling

   • Het Witte Huis, het Anne Frankhuis, Huis ten Bosch, het Holland-Heinekenhuis. 

Synoniemen

• [1] woning, pand, woonhuis

Hyponiemen

   

Lagerhuis aalmishuis aalmoezeniershuis aanloophuis aanzeghuis achterhuis ambachtshuis arbeidershuis armenhuis armhuis baarhuis babyhuis badhuis bakhuis bankiershuis bedehuis beenderhuis bejaardenhuis belhuis benedenhuis berghuis bestelhuis bidhuis bierhuis bijhuis binnenhuis binnenshuis bivakhuis blijf-van-mijn-lijfhuis blokhuis boelhuis boerenhuis bolhuis boomhuis boothuis boshuis botenhuis boterhuis bouwhuis bovenhuis brillenhuis broederhuis broekhuis broodhuis brouwhuis brugwachtershuis buitenhuis buitenshuis burgerhuis buurhuis buurthuis cellenhuis clubhuis cultuurhuis diaconessenhuis diensthuis dinghuis dolhuis doorgangshuis dorpshuis douanehuis driehuis droomhuis duifhuis eethuis effectenhuis erfhuis evenhuis familiehuis filmhuis fraterhuis gasthuis gebedshuis gekkenhuis gemeenlandshuis gemeenschapshuis gemeentehuis gevangenhuis gezinshuis gildehuis godshuis gokhuis grachtenhuis gradeerhuis gravenhuis greephuis grotenhuis gruithuis hallenhuis hamerhuis handelshuis heerenhuis herenhuis hoekhuis hoerenhuis hoerhuis hondenhuis hoogerhuis hooihuis hospicehuis huiszittenhuis huurhuis inloophuis jachthuis jeugdhuis justitiehuis kaartenhuis kakhuis kamphuis kapittelhuis keizershuis kerkhuis ketelhuis kinderhuis klaaghuis klokhuis knekelhuis koelhuis koetshuis koffiehuis kogelhuis kompashuis koningshuis koophuis kosthuis kraanhuis kruithuis kwakhuis landhuis leemhuis leerhuis leprozenhuis lichthuis liefdehuis lijkenhuis lijkhuis logeerhuis lusthuis maagdenhuis meidenhuis meisjeshuis modehuis moederhuis molenhuis munthuis muurhuis nachthuis natuurvriendenhuis nieuwbouwhuis observatiehuis omgangshuis onderhuis ontwenningshuis operahuis opvanghuis oudemannenhuis ouderhuis ouderlijk huis padhuis pakhuis pandhuis pandjeshuis pannenhuis pannenkoekenhuis parochiehuis passantenhuis passiefhuis peperhuis pesthuis plankenhuis plantagehuis polderhuis poppenhuis posthuis pothuis praathuis privéhuis productiehuis proveniershuis provinciehuis raadhuis rasphuis rechthuis reformhuis relaxhuis rembrandthuis rendez-voushuis reptielenhuis rijhuis rijtjeshuis rusthuis sashuis schathuis schepenhuis schijthuis schilderhuis schuitenhuis seinhuis sekshuis slachthuis slakkenhuis softwarehuis speelhuis spinhuis spookhuis spottershuis stadhuis stadshuis stamhuis stapelhuis steenhuis sterfhuis studentenhuis studiehuis stuurhuis suikerhuis systeemhuis tehuis theehuis thuis toehuis tolhuis toneelhuis torenhuis trappenhuis tuchthuis tuighuis tuinhuis tussenhuis uitgevershuis vaderhuis vakantiehuis vakwerkhuis veerhuis veiligheidshuis veilinghuis veldhuis venduhuis verbeterhuis verdiepingshuis verpleeghuis verzendhuis verzorgingshuis vleeshuis vlieghuis vluchthuis vogelhuis volkshuis voorhuis vorstenhuis vrieshuis vrouwenhuis waarhuis wachthuis wafelhuis wapenhuis warenhuis waterhuis waterschapshuis weeshuis wegloophuis werkhuis wevershuis wijnhuis woonhuis zaadhuis zeemanshuis ziekenhuis zomerhuis zonnehuis zorghuis zothuis zusterhuis

Afgeleide begrippen

   

eenhuizig huis van bewaring huis-aan-huiscollecte huis-tuin-en-keukenmiddeltje huisadres huisafval huisapotheek huisarbeid huisarchief huisarrest huisarts huisbaas huisbak huisbewaarder huisbezoek huisblad huisblas huisbraak huisbreker huiscavia huiscentrale huiscollecte huiscomputer huiscorrectie huisdealer huisdeur huisdier huisdokter huisduif huiseigenaar huiself huiselijk huisfonds huisgeit huisgemeente huisgenoot huisgezin huisgod huishaan huisheer huishond huishouden huishoudster huisindustrie huisjas huiskamer huiskapel huiskapelaan huiskat huiskerk huiskip huiskleur huisknecht huiskraai huiskring huislijk huislook huisman huismarter huismeester huismerk huismiddel huismiddeltje huismijt huismoeder huismoedertje huismuis huismus huisnaam huisnijverheid huisnummer huisonderwijs huisonderwijzer huisoppas huisorde huisorgaan huisorgel huisorkest huispak huispersoneel huispost huisprelaat huisraad huisrat huisrecht huisregel huisruil huisschilder huissleutel huissloof huisspin huisspitsmuis huisspook huisstijl huisstof huisteelt huistelefoon huistiran huisvader huisverbod huisvesten huisvlieg huisvlijt huisvrede huisvredebreuk huisvriend huisvrouw huisvuil huiswaard huiswaarts huiswarming huiswerk huiswijn huiswinterkoning huiszoeking huiszwaluw huiszwam huizen van bewaring huizenbezitter huizenblok huizenhoog huizenjacht huizenmarkt huizing tweehuizig uithuisplaatsing uithuiszetting uithuizig verhuizen

Verwante begrippen

• eenhuizig, overhuizen, tweehuizig, uithuizig, verhuizen, verhuizing
• [1] appartement, bungalow, complex, flat, gebouw, honk, huurwoning, hypotheek, koophuis, kot, onderdak, onderkomen, onroerende goederen, oord, pand, perceel, residentie, stekkie, stulp, vastgoed, verblijf, verblijfplaats, villa, woning

Verwijzingen

• huisjes melken, huisje, boompje, beestje, ouderlijk huis

Spreekwoorden

• [1]: als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel
• [1]: Dat is niet om over naar huis te schrijven.
• [1]: Elk huis heeft zijn kruis. (alt. Ieder huisje heeft zijn kruisje.)
• [1]: Het huis is te klein.
• [1]: Hij is het zonnetje in huis.
• [1]: Wat het huis verliest, brengt het weer terug.

Uitdrukkingen en gezegden

   

[1]: er is geen huis met hem te houden [1]: ergens kind aan huis zijn [1]: heer des huizes [1]: met de deur in huis vallen [1]: ten huize van [1]: van goeden huize [1]: van huis en haard verdreven Huizen op iemand kunnen bouwen sterk op iemand kunnen vertrouwen Een gouden dak op het huis hebben wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld Een zilveren dak op het huis hebben wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld Ergens als kind in huis zijn ergens bekend of goed behandeld worden Ik zet daar geen voet meer in huis Ik wil hen niet meer bezoeken In een glazen huis wonen een persoon wier handelen veel kritiek kan krijgen omdat deze openbaar te volgen is In het huis van de gehangene spreekt men niet van de strop Met de deur in huis vallen meteen ter zake komen / onmiddellijk over datgene beginnen waarvoor men kwam zonder Steeds verder van huis raken verder van je doel afraken Zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen. door te sparen krijg je uiteindelijk een grote som geld

Vertalingen

    1. een gebouw bestemd om in te wonen   

Afrikaans: huis (af) Aino: チセ (cise) Akkadisch: bît Albanees: shtëpi (sq) Angelsaksisch: hūs (ang) Atayal: ngrasal, moráu Avestisch: demāna, nmāna Baskisch: etxe (eu) Bulgaars: къща (bg) v Catalaans: casa (ca) v Chinees: 房子 (zh) (fángzi) Deens: hus (da) o Duits: Haus (de) o Egyptisch: PR Engels: house (en) Esperanto: domo (eo) Estisch: maja (et) Fins: talo (fi) Frans: maison (fr) v Faeröers: hús (fo) o Grieks: σπίτι (el) o Hebreeuws: בית (he) (beit) Hindi: मकान (hi) (makān) m Hettitisch: parn, pir Hongaars: ház (hu) IJslands: hús (is) Ido: domo (io) Indonesisch: rumah (id) Italiaans: casa (it) v Japans: 家 (ja) (ie) v Koreaans: 집 (ko) (jip) Latijn: domus (la) v Lets: māja (lv)

Limburgs: hoes (li) Litouws: namas (lt) Middelengels: hous Minangkabaus: rumah Macedonisch: куќа (mk) v Noors: hus (no) o Nynorsk: hus (nn) o Oekraïens: будинок (uk) (budynok) Oudgrieks: οἷκος (oĩkos), οἰκία (oikia) Oudhoogduits: hūs Oudiers: teċ Oudkerkslavisch: домъ (domŭ) Oudnoords: hus (no) o Perzisch: خانه (fa) Papiamento: kas (Curaçao), cas (Aruba) Pools: dom (pl) m Portugees: casa (pt) v Quechua: wasi (qu) Roemeens: casă (ro) v Russisch: дом (ru) m (dom) Soemerisch: e₂ Spaans: casa (es) v Swahili: nyumba (sw) Oost-Tochaars: oṣke, waṣt West-Tochaars: ost, oskai Taroko: sápah Tsjechisch: dům (cs) m Turks: ev (tr) Vietnamees: nhà (vi), ngôi nhà (vi), căn nhà (vi) Welsh: ty (cy) Zweeds: hus (sv) o

Werkwoord

vervoeging van
huizen

huis

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van huizen
   

   • Ik huis. 

2. gebiedende wijs van huizen
   

   • Huis! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van huizen
   

   • Huis je? 

Gangbaarheid

• Het woord huis staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'huis' herkend door

99 %	van de Nederlanders
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• IPA: /ɦœʏ̯s/

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	huis	huise

Zelfstandig naamwoord

huis

1. huis

Spaans

Werkwoord

vervoeging van
huir

huis

1. tweede persoon meervoud tegenwoordige tijd (presente) van huir

vervoeging van
huirse

huis

1. tweede persoon meervoud tegenwoordige tijd (presente) van huirse
2. Chronologisch Woordenboek, Nicoline van der Sijs