dom

Uit WikiWoordenboek
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Andere schrijfwijzen Niet te verwarren met: dóm


Nederlands

Andere schrijfwijzen Niet te verwarren met: -dom
Uitspraak
Woordafbreking
  • dom
1. enkelvoud meervoud
naamwoord dom alternatief:
(domkerken)
verkleinwoord - -
2. enkelvoud meervoud
naamwoord dom dommen
verkleinwoord dommetje dommetjes
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘niet wijs’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
  • Leenwoord uit het Portugees, in de betekenis van ‘Portugese titel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1574 [1]
  • Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘kerk’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1574 [1]
3. - 4. enkelvoud meervoud
naamwoord dom doms
verkleinwoord dommetje dommetjes

Zelfstandig naamwoord

dom m [2]

  1. (religie) kathedraal, de hoofdkerk van een bisdom [3]
  2. (bouwkunde) dak in de vorm van een halve bol
  3. Portugese eretitel
  4. (religie) titel van een benedictijner monnik
Opmerkingen
  • In de betekenis van kathedraal is het alleen gangbaar voor het aanduiden van een bepaald kerkgebouw, bijvoorbeeld "de dom van Utrecht" of "de Keulse dom", maar niet onbepaald (met het lidwoord een) of in het meervoud [4]. Hiervoor kan beter (een vorm van) het woord "domkerk" worden gebruikt.
Synoniemen
  1. (hoofdkerk)
  2. (boldak)
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
  1. (hoofdkerk)
Vertalingen
    1. hoofdkerk van een bisdom   
    2. bolvormig dak   
stellend vergrotend overtreffend
onverbogen dom dommer domst
verbogen domme dommere domste
partitief doms dommers -

Bijvoeglijk naamwoord

dom [5]

  1. van weinig verstand getuigend
    • Ik ben dom geboren en heb niets bijgeleerd. 
    ▸ Hoe kon ze dat weten? Was je automatisch dom als je een 'Amerikanse' naam had gekregen? Het was onbegrijpelijk maar op dit moment niet heel erg belangrijk vergeleken met alle andere dingen die ik moest proberen te begrijpen.[6]
  2. min of meer toevallig
    • Het is dom geluk geweest dat ik mijn examen gehaald heb. 
    ▸ De verhalen op www. zowelbedorvenvleesalsverrottevis. nl hadden namelijk twee dingen gemeen. Ze speelden zich af in een all-inclusive resort en op het eerste gezicht was er sprake van een ongeluk of domme pech.[7]
Antoniemen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • zich van de domme houden
zich dommer, onkundiger houden dan men in werkelijkheid is
  • hij is te dom om voor de duvel te dansen
hij is heel dom
  • hij is zo dom als het achtereinde van een varken
hij is heel dom
  • hij is zo dom als het achtereinde van een koe
hij is heel dom
    • zich onnozel voordoen
Vertalingen
    1. van weinig verstand getuigend   

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
100 % van de Vlamingen.[8]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 "dom" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  3. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  4. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  5. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  6. ↑
    Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)
    “Echte Amerikaanse jeans” (2017), Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044632767
  7. ↑ “ (2006), A. W. Bruna Uitgevers B. V. , Utrecht, ISBN 90-229-9182-2
  8. ↑ Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be


Pools

Uitspraak
Woordafbreking
  • dom

Zelfstandig naamwoord

dom m

  1. huis
    «Ich nowy dom ma trzy łazienki.»
    Hun nieuw huis heeft drie badkamers.
  2. thuis
Verbuiging
enkelvoud meervoud
nominatief dom domy
genitief domu domów
datief domowi domom
accusatief dom domy
instrumentalis domem domami
locatief domu domach
vocatief domu domy


Tsjechisch

Uitspraak
Woordafbreking
  • dom

Bijwoord

dom

  1. naar huis
    «Půjdem dom.»
    We gaan naar huis.
Schrijfwijzen
Paroniemen


Zweeds

Uitspraak
Woordafbreking
  • dom

Zelfstandig naamwoord

dom g

  1. dom (koepel)
Verbuiging
  enkelvoud meervoud
onbepaald bepaald onbepaald bepaald
nominatief   dom     domen     domer     domerna  
genitief   doms     domens     domers     domernas  

Zelfstandig naamwoord

dom g

  1. vonnis
Verbuiging
  enkelvoud meervoud
onbepaald bepaald onbepaald bepaald
nominatief   dom     domen     domar     domarna  
genitief   doms     domens     domars     domarnas  
Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=dom&oldid=4554668"