vis

Niet te verwarren met: Vis

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vis    (hulp, bestand)
• IPA: / vɪs / (1 lettergreep)

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands visch / visc van Oudnederlands fisk, in de betekenis van ‘in water levend koudbloedig dier met kieuwen’ aangetroffen vanaf 891; vermoedelijk via het Protogermaanse *fiskaz ontstaan uit het Proto-Indo-Europese *pikskos

Woordafbreking

• vis

[1]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vis	vissen
verkleinwoord	visje	visjes

[2]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vis	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

vis m

1. (dierkunde) benaming voor dieren uit de groep Pisces : gewerveld dier met kieuwen, levend in water

   • Door de overvloedige visvangst worden sommige vissen steeds schaarser. 

   ▸ Ik wilde dolgraag een keer verse vis vangen en op een kampvuurtje grillen.

   ▸ Daar zat ik dan, starend naar de vissen die hopelijk mijn avondeten zouden vormen.

2. (metonymisch) het vlees van een vis (1)

   • Vis wordt beschouwd als hersenvoer. 

Hyponiemen

   

aasvis anemoonvis ansjovis aprilvis aquariumvis arenvis argusvis bakvis barometervis beenvis beitelvis beunvis blakvis blobvis bokvis bonetvis botervis braadvis bruinvis bunvis christusvis clownsvis clownvis consumptievis darwinvis diepvriesvis diepzeevis discovis discusvis doktersvis draakvis duizenddollarvis eekhoornvis egelvis elektrovis gitaarvis gladvis gloeivis goudvis haaivis haanvis hamervis haringvis hertogsvis hoornvis ijsvis inktvis katvis keizersvis kikkervis klimvis klipvis klompvis knorvis koffervis kogelvis konijnvis koningsvis koolvis koornaarvis koraalvis kraakbeenvis kuitvis kwalvis kweekvis labyrintvis lancetvis lansvis lantaarnvis lantarenvis lichtvis lintvis lipvis longvis maanvis maatvis meivis mesvis naaldvis napoleonvis olifantsvis ombervis ovenvis paaivis pannenvis panvis papegaaivis paradijsvis picassovis pietervis pincetvis pitvis platvis plofvis poetsvis pootvis potvis prooivis punkvis riddervis riviervis rogvis rondvis roodvis roofvis rotvis sargassovis schelvis schildvis schorpioenvis schurftvis schuttersvis siervis slijmvis smoddervis spookvis sportvis standvis stapelvis steenvis stokvis tapirvis telescoopvis tijgervis trekkervis trekvis trommelvis trompetvis varkenvis vijvervis vinvis vis-à-vis vleermuisvis vliegende vis vlindervis walvis watervis wimpelvis witvis zaagvis zebravis zeevis zeilvis zilvervis zoenvis zoetwatervis zonnevis zoutevis zoutwatervis zuigvis zwaardvis zwaluwstaartvis zwampvis zwartvis

Afgeleide begrippen

   

Vishal Vissen als een vis op het droge boter-bij-de-visbeleid visaanvoer visaas visachtig visafslag visafval visakte visarend visbak visbakken visbank visbedrijf visbek visben visbestand visbestek visblaas visboer visbokaal visboot visbouillon visbout visbrander visbun visburger viscircuit visclub visconserven viscouvert visdag visdief visdiefje visdraad visduivel visei visetend viseter visfabriek visfilet visfond visfondue visfraude visfuik visfumet visgat visgebied visgerecht visgerei visgeur visgids visgraat visgrom visgrond vishaak vishal vishandel vishandelaar vishengel vishoek vishuid visindustrie viskaar viskaart viskar viskist viskom viskoper viskorf viskotter viskraam viskroket viskruiden viskuit viskut viskweek viskweker viskwekerij visliefhebber vislift vislijm vislijn vislintworm vislood visloos vislucht visluizen vismaat visman vismand vismarkt vismarter vismeel vismenu vismes vismethode vismijn vismoot visnet visnevengeul visnugget visolie visoog visooglens visotter vispan vispas vispassage visperspectief visplaat visplan visplek vispopulatie visproduct visput visquota visquotum visrecht visrestaurant visrijk visrokerij visruim vissaus visschotel visschub visschuit visseizoen vissen vissenbloed vissenei vissengraat vissenhuid vissenkom vissenkop vissenleer vissenoog vissenstaart vissenvoer vissig vissmaak vissnoer vissoep vissoort visspaan visstaart visstand vissteak visstek vissterfte visstick visstoel visstroperij vistaart vistas visteelt visterrine vistijd vistraan vistrap vistrip vistuig visvakantie visvangst visveiling visverbod visvergunning visverkoper visverlof visverwerkend visverwerking visvijver visvinder visvlees visvliet visvoer visvormig visvrouw viswant viswater viswedstrijd visweer viswijf viswijzer viswinkel viszaak

Spreekwoorden

• Vis noch vlees/Vlees noch vis zijn

Voor niemand een oplossing zijn

• Vis moet zwemmen

Bij het eten van vis moet veel gedronken worden

• In zulke waters vangt men zulke vis

Dat kun je verwachten van bepaalde mensen in bepaalde omstandigheden

• Gasten en vis blijven maar drie dagen fris

Je moet niet te lang ergens blijven plakken

• De grote vissen eten de kleine

De hogere lagen in een hiërarchie gebruiken de lagere voor eigen doelen

• De vis wordt duur betaald

Het vereist zware offers

• Boter bij de vis

Er moet direct bij de levering van een product betaald worden

Uitdrukkingen en gezegden

• Zich als een vis in het water voelen

Zich op zijn plek voelen

• Zwemmen als een vis

Goed zwemmen

• Als een vis op het droge

Hulpeloos

• Zo gezond als een vis

Zeer gezond

• Er zit hier veel vis

In dit water is veel vis aanwezig om te vangen

• Er is vis noch graat aan hem

Hij is nergens geschikt voor

• Niet weten of men vis of vlees aan iemand heeft

Niet weten of men iets aan iemand heeft

• dat is vlees noch vis

Niet goed in te delen, kan het en en kan het ander zijn

• Uitmaken voor rotte vis

Uitschelden

• Vis begint aan de kop te stinken

Een organisatie of bedrijf gaat ten onder door slecht bestuur

Vertalingen

    1. Pisces, gewerveld dier met kieuwen, levend in water   

Afrikaans: vis (af) Atayal: quleh, siukh, kulikh Avaars: ччугӀа Banjar: iwak Bulgaars: риба (bg) v Vereenvoudigd Chinees: 鱼 (zh-sc) (yú) Traditioneel Chinees: 魚 (zh-tc) (yú) Duits: Fisch (de) m Engels: fish (en) Esperanto: fiŝo (eo) Estisch: kala (et) Fins: kala (fi) Frans: poisson (fr) m Grieks: ψάρι (el) o (psári) Hindi: मछली (hi) (mačlī) Hongaars: hal (hu) Ido: fisho (io) Iers: iasc (ga) m Indonesisch: ikan (id) Italiaans: pesce (it) m Japans: 魚 (ja) [さかな (ja) (sakana), うお (ja) (uo)] Javaans: iwak (jv) Kalmuks: заһсн Kituba: mbizi na maza Lak: хӀава, чавахъ

Latijn: piscis (la) m Lezgi: гъед Navajo: łóóʼ Niueaans: ika Noors: fisk (no) m Nynorsk: fisk (nn) m Oudnoords: fiskr m Oekraïens: риба (uk) v Perzisch: ماهی (fa) Papiaments: pisca (Aruba) Pools: ryba (pl) v Russisch: рыба (ru) v Slowaaks: ryba (sk) v Spaans: pez (es) m Servisch: riba (sr) v Taroko: churuk Tokelauaans: ika Tobiaans: ik, ih Tsjechisch: ryba (cs) v Turks: balık (tr) Tuvaluaans: ika Vietnamees: cá (vi) West-Circassisch: пцэжъый Xhosa: intlanzi Zweeds: fisk (sv) g

    2. het vlees van een vis   

Atayal: quleh, siukh, kulikh Bulgaars: рибешко месо (bg) o Duits: Fisch (de) m Engels: fish (en) Esperanto: fiŝaĵo (eo) Fins: kala (fi) Frans: poisson (fr) m Grieks: ψάρι (el) o (psári) Italiaans: pesce (it) m Latijn: piscis (la) m Niueaans: ika Noors: fisk (no) m

Nynorsk: fisk (nn) m Oekraïens: риба (uk) v Pools: ryba (pl) v Spaans: pescado (es) m Taroko: churuk Tokelauaans: ika Tobiaans: ik, ih Tuvaluaans: ika Vietnamees: cá (vi), món cá (vi) Zweeds: fisk (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
vissen

vis

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vissen
   

   • Ik vis. 

2. gebiedende wijs van vissen
   

   • Vis! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vissen
   

   • Vis je? 

Gangbaarheid

• Het woord vis staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "vis" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vis	vissen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis; gewerveld dier met kieuwen, levend in water
2. (metonymisch) vis; het vlees van een vis (1)
3. (astrologie) Vissen; teken van de dierenriem van ca. 19 februari tot ca. 21 maart

Afrikaans

Uitspraak

• IPA: /fəs/

• geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vis	visse

Woordherkomst en -opbouw

• Van het Nederlandse vis

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis; gewerveld dier met kieuwen, levend in water
2. (metonymisch) vis; het vlees van een vis (1)

Afgeleide begrippen

• viskunde

Verwante begrippen

• igtioloog
• igtiologie
• viskundige

Spreekwoorden

• Soos 'n vis op droë grond.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Deens

Woordafbreking

• vis

Bijvoeglijk naamwoord

vis

1. wijs

Werkwoord

vis

1. lijdende vorm in de tegenwoordige tijd van vi

Schrijfwijzen

• vies

Verwijzingen

• vis in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog
  op website:ordnet.dk

Drents

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis

Frans

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
vis	le vis	vis	les vis

Zelfstandig naamwoord

vis m

1. schroef

Afgeleide begrippen

• escalier à vis

Werkwoord

vis

1. tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vivre
2. tweede persoon enkelvoud gebiedende wijs van vivre
3. eerste persoon enkelvoud passé simple van voir
4. tweede persoon enkelvoud passé simple van voir

Latijn

Zelfstandig naamwoord

vis v

1. kracht

Werkwoord

vervoeging van
vĕlle

vīs

1. actief indicatief praesens, tweede persoon enkelvoud van vĕlle

Lets

Partikel

vis

1. in het geheel, echt (gebruikt om een ontkennend werkwoord te versterken)

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vis	vissen
verkleinwoord	visjen

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis; gewerveld dier met kieuwen, levend in water
2. (metonymisch) vis; het vlees van een vis (1)
3. (astrologie) Vissen; teken van de dierenriem van ca. 19 februari tot ca. 21 maart

Schrijfwijzen

Fisch Fisk visj

visk viske vissche

Hyponiemen

• aal
• paling

Afgeleide begrippen

• viskroame

Meer informatie

• vis
• vis

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ʋiːs/

Woordafbreking

• vis

Woordherkomst en -opbouw

• (betekenis: wijze) Afkomstig van het Oudnoordse woord vís
• (betekenis: wijs) Afkomstig van het Oudnoordse woord víss.

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	vis	visere	visest
	o enkelvoud	vis
	meervoud	vise
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	vise	visere	viseste

Bijvoeglijk naamwoord

vis

1. wijs

   «En vis mann har sagt at ...»

   Een wijze man heeft gezegd dat ...

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	vis

Zelfstandig naamwoord

[A] vis m

1. wijs

Spreekwoorden

• En dåre kan spørre mer enn ti vise kan svare.

Een gek kan meer vragen dan tien wijzen kunnen beantwoorden.

Uitdrukkingen en gezegden

• de vise menn fra Østerland

de wijzen uit het oosten

m/v	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	vis	m: visen v: visa	viser	visene
genitief	vis'	m: visens v: visas	visers	visenes

o	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	vis	viset	vis	visa
genitief	vis'	visets	vis	visas

Zelfstandig naamwoord

[B] vis m / v / o

1. wijze, manier

   «De pengene har han ikke tjent på ærlig vis.»

   Het geld dat hij heeft, heeft hij niet op eerlijke manier verdiend.

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ʋiːs/

Woordafbreking

• vis

Woordherkomst en -opbouw

• (betekenis: wijze) Afkomstig van het Oudnoordse woord vís
• (betekenis: wijs) Afkomstig van het Oudnoordse woord víss.

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	vis	visare	visast
	o enkelvoud	vis
	meervoud	vise
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	vise	visare	visaste

Bijvoeglijk naamwoord

vis

1. wijs

   «Ein vis mann har sagt at ...»

   Een wijze man heeft gezegd dat ...

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	vis

Zelfstandig naamwoord

[A] vis m

1. wijs

Spreekwoorden

En dåre kan spørje meir enn ti vise kan svare.

• Een gek kan meer vragen dan tien wijzen kunnen beantwoorden.

Uitdrukkingen en gezegden

• dei vise menn frå Austerland

de wijzen uit het oosten

m	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	vis	visen	visar	visane

v	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	vis	visa	viser	visene

o	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	vis	viset	vis	visa

Zelfstandig naamwoord

[B] vis m / v / o

1. wijs

Sallands

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis

Stellingwerfs

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /vɪs/

Woordafbreking

• vis

Zelfstandig naamwoord

vis monbezield

1. een gymnastische positie waarin het lichaam aan een toestel hangt

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	vis	visy
genitief	visu	visů
datief	visu	visům
accusatief	vis	visy
vocatief	vise	visy
locatief	visu	visech
instrumentalis	visem	visy

Gelijkklinkende woorden

• viz

Anagrammen

• vsi

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)

Werkwoord

vis

1. informeel tweede persoon enkelvoud gebiedende wijs van het imperfectieve werkwoord viset

Twents

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis

Schrijfwijzen

• viske
• vissche

Veluws

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vis
verkleinwoord	visjen

Zelfstandig naamwoord

vis

1. (dierkunde) vis

Afgeleide begrippen

• viskroame

Zeeuws

Woordherkomst en -opbouw

• Van het Middelnederlandse visch

Zelfstandig naamwoord

vis m

1. (dierkunde) vis

Zweeds

Bijvoeglijk naamwoord

vis

1. wijs