al

Niet te verwarren met: Al, aL, aℓ

Universeel

Woordherkomst en -opbouw

• Samenstelling van “l” (liter) met het voorvoegsel “a” (atto-)

Symbool

al

1. (wiskunde), (eenheid) het symbool voor attoliter, gelijk aan 0,000.000.000.000.000.001 liter

Schrijfwijzen

• aL, aℓ

Verwante begrippen

eenheden van inhoud
ym³ • zm³ • am³ • fm³ • pm³ • nm³ • μm³ • mm³ • cm³ • dm³ • m³ • dam³ • hm³ • km³ • Mm³ • Gm³ • Tm³ • Pm³ • Em³ • Zm³ • Ym³
yl • zl • al • fl • pl • nl • μl • ml • cl • dl • l • dal • hl • kl • Ml • Gl • Tl • Pl • El • Zl • Yl
yL • zL • aL • fL • pL • nL • μL • mL • cL • dL • L • daL • hL • kL • ML • GL • TL • PL • EL • ZL • YL
yℓ • zℓ • aℓ • fℓ • pℓ • nℓ • μℓ • mℓ • cℓ • dℓ • ℓ • daℓ • hℓ • kℓ • Mℓ • Gℓ • Tℓ • Pℓ • Eℓ • Zℓ • Yℓ

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  al    (hulp, bestand)
• IPA: / ɑl / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• al

Woordherkomst en -opbouw

• [A] als onbepaald voornaamwoord voor het eerst aangetroffen in 776

afkomstig van: Middelnederlands: al Oudnederlands: al, ol Germaans: *allaz Indo-Europees: *al-

Verwant in Germaans: West: Fries/Afrikaans: al, Engels: all, Schots: aw, Duits: all, Oudhoogduits, allīhho, Jiddisch: אַלץ (alts) Noord: Zweeds: all, Deens: al, Noors; all, alt, IJslands/Faeröers: allur Oost: Gotisch: alls

• [B] van Italiaans  al vz 
• [C] van Hebreeuws  עַל vz  (al)

Bijwoord

[A] al

1. reeds

   • Hij heeft het al geprobeerd. 

2. versterkend

   • Dat is al te dol! 

3. ~ + deelwoord: terwijl, tijdens

   • Al wandelend kwam hij zijn oude vriend tegen. 

Vertalingen

    1. reeds   

Duits: bereits (de), schon (de) Engels: already (en) Frans: déjà (fr) Hindi: बस (hi) Hongaars: már (hu)

Jiddisch: שוין‎ (yi) Latijn: iam (la) Papiaments: ya Portugees: já (pt) Spaans: ya (es)

Voegwoord

[A] al

1. ook wanneer, ondanks dat

   • Al is hij nog zo moe, hij blijft gewoon doorgaan. 

Spreekwoorden

• al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding

Vertalingen

    ook wanneer   

Duits: auch wenn

Onbepaald voornaamwoord

[A] al

1. geheel

   • Hij probeerde het met al zijn macht. 

Antoniemen

• geen

Uitdrukkingen en gezegden

• eind goed, al goed
• al met al

Hyponiemen

   

bemoeial beschikal bovenal duivel-doet-al durfal heelal meestal moeial niemendal nogal ook al overal plaagal praatal veelal vooral vraagal weeral weetal zelfs al zoal

Afgeleide begrippen

   

Allerheiligen Allerzielen al dente al tenai albedil albedrijf albeschik albestuur albestuurder alchemie aldaar aldol aldoor aldra aldus aleenheid aleer algauw algeheel algelijk algemeen algeweldenaar algoed algoedheid alhier alhoewel alkanon allang alle alle-terreinfiets allebei allebeide alledaags alledag allegaar allehens allejezus allemaal allemachtig alleman allemenselijk allen aller allerkinderen alles almaar almacht almachtig almede alom alomvattend aloud alras alrede alreeds alruin althans altijd altoos alvader alvast alvermogen alvermogend alvoorzienig alvorens alwaar alweder alweer alwetend alwijs alziend alzijdig alzo desalniettemin

Voorzetsel

[B] al

1. (kookkunst) met (alleen in onderstaande verbindingen)

Typische woordcombinaties

• al dente
• al fresco

Voorzetsel

[C] al

1. (Jiddisch-Hebreeuws) op (alleen in onderstaande verbindingen)

Typische woordcombinaties

• al tenai

Gangbaarheid

• Het woord al staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "al" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

Bijwoord

al

1. al; reeds

Afrikaans

Uitspraak

• IPA: /ɑɫ/

Woordafbreking

• al

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Nederlandse al

Bijwoord

al

1. al; reeds

Synoniemen

• reeds

Zelfstandig naamwoord

al

1. heelal

Synoniemen

• heelal

Voornaamwoord

al

1. heel, geheel
2. alle, elk

Angelsaksisch

Uitspraak

• IPA: /ɑːl/

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *ailą

Zelfstandig naamwoord

āl o

1. vuur

Afgeleide begrippen

• ālfæt
• ālgeweorc
• onāl

Engels

enkelvoud	meervoud
al	als

Zelfstandig naamwoord

al

1. , (plantkunde) Morinda citrifolia  noni of Indische moerbei

Frans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordherkomst en -opbouw

• verlan van là

Bijwoord

al

1. (spreektaal) er, daar

   «Il est al Momo?»

   Is Momo er?

Fries

Voornaamwoord

al

1. alle

Afgeleide begrippen

• hielal

Verwijzingen

• Wurdboek fan de Fryske taal - Instituut voor de Nederlandse taal

Bijwoord

al

1. al; reeds

Verwijzingen

• Wurdboek fan de Fryske taal - Instituut voor de Nederlandse taal

Limburgs

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /aɫ/ (Etsbergs)

Bijwoord

al

1. (Hooglimburgs) al
2. (Hooglimburgs) alles
3. (Hooglimburgs) helemaal

Zelfstandig naamwoord

al o

1. (Hooglimburgs) heelal, universum

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	al	-	-	-	-	-	-	-
genitief	als	-	-	-	-	-	-	-
locatief	alles	-	-	-	-	-	-	-
datief	alle(m)	-	-	-	-	-	-	-
accusatief	al	-	-	-	-	-	-	-

Luxemburgs

Uitspraak

• IPA: /aːl/
• Geluid:  al    (hulp, bestand)

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudhoogduitse ald

Bijvoeglijk naamwoord

al

1. oud

Antoniemen

• jonk
• frësch

Michoacan-Nahuatl

Zelfstandig naamwoord

al

1. (drinken) water; kleurloze vloeistof

Middelengels

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Angelsaksische eall

Bijwoord

al

1. geheel, volledig

Voornaamwoord

al

1. alle, elke

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudnederlandse al / ol

Voornaamwoord

al

1. alle

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands Woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Bijwoord

al

1. compleet, volledig

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands Woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Voegwoord

al

1. ondanks

Overerving en ontlening

• Nederlands: al
  • Afrikaans: al
• Limburgs: al
• West-Vlaams: al, ol

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands Woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Nedersaksisch

Bijwoord

al

1. al; reeds

Schrijfwijzen

• all

Oost-Fries

Bijwoord

al

1. al; reeds

Oudhoogduits

Uitspraak

• IPA: /al/

Woordafbreking

• al

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *allaz

Bijvoeglijk naamwoord

al

1. alle
2. elk
3. geheel

Overerving en ontlening

• Middelhoogduits: al
  • Duits: all
  • Jiddisch: אַלץ‎‎ (alts‎)

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *ēlaz

Zelfstandig naamwoord

al o

1. (vissen) paling, aal; een langwerpige vis

Schrijfwijzen

• āl

Overerving en ontlening

• Middelhoogduits: āl
  • Duits: Aal
  • Luxemburgs: Éil
  • Riograndenser Hunsrückisch: Ool

Oudnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *allaz

Bijvoeglijk naamwoord

al

1. alle

Schrijfwijzen

• ol

Overerving en ontlening

• Middelnederlands: al
  • Nederlands: al
    • Afrikaans: al
  • Limburgs: al
  • West-Vlaams: al, ol

Verwijzingen

• Oudnederlandse woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Bijwoord

al

1. geheel, volledig

Verwijzingen

• Oudnederlandse woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Oudsaksisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *allaz

Bijvoeglijk naamwoord

al

1. alle

Overerving en ontlening

• Middelnederduits: al, alle
  • Nedersaksisch: all, alle, olle

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *ēlaz

Zelfstandig naamwoord

al m

1. (vissen) aal, paling; een langwerpige vis

Schrijfwijzen

• āl

Pools

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Duitse Aal

Zelfstandig naamwoord

al m

1. (dialect: Silezisch) aal

Synoniemen

• węgorz

Saterfries

Bijwoord

al

1. al; reeds

Spaans

Woordherkomst en -opbouw

Samenvoeging van a en el.

Voorzetsel

al

1. aan de

   «Doy el libro al vecino.»

   Ik geef het boek aan de buurman.

Turks

Bijvoeglijk naamwoord

al

1. rood
2. blozend

West-Vlaams

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederlandse al

Bijwoord

al

1. al

Schrijfwijzen

• ol

Zweeds

Zelfstandig naamwoord

al

1. els