boom

[1]: Een boom

Nederlands

Uitspraak

(heteroniem)

• Geluid:  boom    (hulp, bestand)
• IPA: /boːm/

Woordafbreking

• boom

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘houtachtig gewas’ voor het eerst aangetroffen in 701

afkomstig van: Middelnederlands: boom Oudnederlands: bōm, boum Germaans: *baumaz Indo-Europees: *bhū- = Verwant in Germaans: Engels: beam (Angelsaksisch: bēam), Duits: Baum, (Oudhoogduits: boum), Fries: beam, bame (Oudfries: bām)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boom	bomen
verkleinwoord	boompje	boompjes

Zelfstandig naamwoord

boom m

1. (plantkunde) een meerjarige plant die als karakteristiek heeft dat hij één of meer verhoute stammen heeft

   • De meeste bomen komen voor in de tropen en subtropen. Per jaar worden er zo'n 15 miljard bomen gekapt. Daarvoor worden er slechts 5 miljard terug geplant.  

2. een stok of buis waarmee een microfoon op de optimale locatie kan worden gehouden
3. (zeilvaart) rondhout aan de onderkant van een langsgetuigd zeil, anders dan de giek
4. (scheepvaart) een stok waarmee een schip voortbewogen kan worden
5. (bouwkunde) zijkant van een trap of ladder waar de treden of sporten aan bevestigd zijn
6. (informatica) een abstracte datastructuur gelijkend op [1]
7. (informeel) lang gesprek

   • Een boom over iets opzetten. 

Synoniemen

• [2] hengel
• [4] vaarboom

Hyponiemen

   

Anna-Paulownaboom aalbessenboom aardbeiboom aardbeienboom abrikozenboom acajouboom achterboom affuitboom afstootboom ahornboom akerboom amandelboom amberboom anattoboom apenboom apenbroodboom appelboom appelsienenboom artsenijboom avocadoboom azijnboom babyboom balsaboom balsemboom banaanboom bananenboom baniaanboom banianeboom baobabboom belboom berkenboom beslisboom beslissingsboom bessenboom beukenboom bierboom bioscoopboom birambiboom boletriboom bonenboom bonsaiboom borstboom bosboom bovenboom broodboom buikboom buksboom busboom cacaoboom cashewboom categorieboom cederboom cipressenboom citroenboom citrusboom condoomboom dadelboom dennenboom disselboom dividiviboom djatiboom doornboom draaiboom drakenbloedboom eijkelboom eikelboom eikenboom essenboom eucalyptusboom familieboom fluweelboom fruitboom gaffelboom gareelboom garoeboom geldboom geleiboom geslachtsboom gifboom = gomboom granaatappelboom granaatboom grasboom grendelboom grenenboom grensboom groenhartboom haalboom haarboom handboom hangboom harsboom havenboom hazelnootboom hazelnotenboom hefboom hemelboom iebenboom iepenboom ignatiusboom ijvenboom inruilboom jagerboom jeneverboom johannesbroodboom judasboom kabelboom kalebasboom kamferboom kanarieboom kaneelboom kantboom kapokboom kasjoeboom kastanjeboom katoenboom kauwgomboom kenepaboom kennisboom kersenboom kerstboom kesambiboom keurboom kinaboom kinderboom klapperboom klappertjesboom klaverboom klimboom klokhuisboom kluiverboom knippaboom knotboom koesambiboom koffieboom kokosboom kokosnotenboom koortsboom kopboom koraalboom krallenboom krapboom kriekenboom kruidnagelboom kuisboom kunstboom kurkboom laadboom laagstamboom laanboom ladderboom lakboom langenboom lantierboom lataanboom latierboom laurierboom leiboom = lemmetjeboom lepelboom levensboom lindeboom lokusboom loofboom lotusboom luiteboom maalboom mahokboom mahonieboom mammoetboom mangoboom mangroveboom manjaboom manzenilleboom maripaboom mastboom mastiekboom meiboom meloenboom mispelboom mistelboom mizerieboom moerbeiboom moppeboom mozesboom muskaatboom naaldboom nagelboom neem-boom nestboom netelboom nooteboom nootmuskaatboom notenboom oepasboom oerwoudboom okkernotenboom olieboom olijfboom onderboom ooftboom opaboom oranjeboom orleaanboom overwegboom paasboom pagodeboom palmboom pantoffelhoutboom paternosterboom peperboom perenboom persboom perzikboom perzikenboom pijnboom pimentboom pindakaasboom pisangboom plaanboom ploegboom pommerakboom pruikenboom pruimenboom purperhoutboom reuzenboom ricinusboom rozenboom rubberboom sandelboom sapotilleboom savelboom schaduwboom schellenboom schippersboom schrootboom schubappelboom = schubboom schutsboom senilboom seringenboom shutterboom sierboom sinaasappelboom slagboom slijmappelboom sluitboom sonic boom sorbeboom spalierboom sparrenboom spijkerboom spoorboom sporkeboom spuitboom staalboom staartboom stalboom stamboom sterappelboom stoetboom syntaxisboom tamarindeboom taxusboom teakboom telefoonboom terpentijnboom theeboom tolboom tomatenboom tonkaboom treurboom trommelstokkenboom trompetboom tulpenboom vaantjesboom vaarboom vangboom venijnboom vijgenboom visgifboom vleesboom vlierboom vredesboom vrijheidsboom vruchtboom vuilboom waaiboom waardboom wagenboom walnootboom waterboom weesboom weichselboom wendelboom wensboom wereldboom wervelboom weversboom wielboom wierookboom wilgenboom windboom wolboom wonderboom zakdoekenboom zakdoekjesboom zavelboom zeepboom zegelboom zeilboom zevenboom zilverboom zwaaiboom zwelkenboom zwierboom

Afgeleide begrippen

   

bogaard bomen bomenbestand bomendijk bomendoder bomengroep bomenkap bomenkiller bomenlaan bomenrij bomenstichting bomentuin bomenwacht bomenwerkgroep bomig boogaard boomaanplant boomachtig boomagaat boomananas boombakstag boombal boombank boombast boombestand boombezetter boomblad boomblauwtje boomboa boomboor boombox boombrand boombrug boomcar boomchirurg boomchirurgie boomcultus boomdiagram boomdirk = boomeekhoorn boomfruit boomgaard boomgeld boomgewas boomgrendel boomgrens boomgroep boomhagedis boomhakker boomhei boomheide boomhoek boomhoen boomhof boomhommel boomhout boomhuis boomhut boomjaar boomkangoeroe boomkanker boomkap boomkenner boomkever boomkikker boomkikvors boomklever boomklimmen boomklimmer boomklok boomkluit boomkor boomkruin boomkruiper boomkunde boomkwartel boomkweker boomkwekerij = boomkwikstaart boomlaag boomladder boomlang boomleeuwerik boomloos boomloper boomluis boommaker boommarkt boommarter boommast boommeester boommeloen boommes boommeter boommier boommos boommus boomnimf boomorchidee boompaal boompartij boompieper boompioen boomplanter boomrijk boomrijp boomrijps boomring boomsalamander boomschaar boomschijf boomschoot boomschors boomslak boomslang boomslaper boomsluiten = boomsluiter boomsoort boomspiegel boomspruit boomstam boomstekelvarken boomsterk boomstronk boomstructuur boomsuiker boomtak boomteelt boomtomaat boomtop boomtouw boomtronk boomvalk boomvaren boomveil boomverzorger boomverzorging boomvilla boomvisserij boomvormig boomvors boomvrucht boomwachter boomwagen boomwal boomwants boomweide boomwoning boomwortel boomzaad boomzaag boomzijde boomzit boomzwaluw boomzwam geboomte

Verwante begrippen

• [1] plant, stam, boomtop, kerstboom, boomkap
• [2] microfoon
• [3] rondhout, langsgetuigd, zeil, giek
• [4] schip

Uitdrukkingen en gezegden

• een boom van een vent
• hij kan me de boom in
• Aan de vruchten kent men de boom.

je kunt alleen iemand echt leren kennen door de dingen die doet en de manieren waarop iemand dingen aanpakt

Gebaseerd op Matteus 7:17-18

• Als een blad van een boom veranderen/omkeren

geheel anders zijn, geheel anders gaan gedragen

• Botertje aan de boom zijn of Het is botertje tot de boom

alles gaat goed zonder problemen

• Botertje tot de boom

• De kat uit de boom kijken

• Door de bomen het bos niet meer zien

door een overvloed aan informatie het overzicht verliezen

• Een appel valt niet ver van de boom

• Hoge bomen vangen veel wind.

bekende/belangrijk mensen of met een hoge functie krijgen sneller commentaar of kritiek

• Men moet de boom buigen als die jong is.

goede gewoonten kunnen het beste al jong worden aangeleerd

• Men moet geen oude bomen verpoten/verplaatsen.

je moet geen oude mensen uit hun vertrouwde omgeving halen

• een dood paard aan een boom (vast)binden

te voorzichtig zijn

Vertalingen

    1. Meerjarige plant met houten stam   

Aino: ニ Albanees: dru (sq) m, pemë (sq) v Angelsaksisch: treow (ang), beam (ang), wudu (ang) Aymara: khoka (ay) Baskisch: zuhaitz (eu) Birmees: သစ္ (my), သစ္ပင္ (my) Bosnisch: drvo (bs) o, stablo (bs) o Bretons: gwez (br) Bulgaars: дърво (bg) o Catalaans: arbre (ca) m Cebuano: punuan Cree: ᒥᔥᑎᒄ (cr) Deens: træ (da) o Duits: Baum (de) m mv Engels: tree (en) Erzja: чувто Esperanto: arbo (eo) Estisch: puu (et) Faeröers: træ (fo) Fins: puu (fi) Frans: arbre (fr) m Galicisch: árbore (gl) v Georgisch: ხე (ka) Grieks: δέντρο (el) o, δένδρο (el) Guarani: yvyra (gn) Hebreeuws: אילנא (he) m, עץ (he) m Hindi: पेड़ (hi) Hongaars: fa (hu) Ido: arboro (io) m Igbo: osịsị (ig) IJslands: tré (is) Indonesisch: pohon (id) Interlingua: arbore (ia) Italiaans: albero (it) m Japans: 木 (ja), 樹木 (ja) Javaans: wit (jv) Jiddisch: בוים (yi) m Kasjoebisch: drzéwò (csb) o Khmer: ដើមឈើ (km) Koreaans: 나무 (ko) Krim-Tataars: terek Kroatisch: stablo (hr) o Latijn: arbor (la) v Lets: koks (lv) Litouws: medis (lt) m Lojban: tricu (jbo) Luxemburgs: Baam (lb) Malayalam: മരം (ml) Ambonees Maleis: pokok (ms) Maltees: siġra (mt) Mantsjoe: moo Manx: billey (gv) Marathi: झाड (mr)

Nahuatl: cuahuitl (nah) Navajo: arbre Nenets: пя Noordelijk Sami: muorra Noors: tre (no) o Nyanja: mtengo Oekraïens: дерево (uk) o Oppersorbisch: štom (hsb) Oudnoords: tré Perzisch: دِرَخت (fa) Pools: drzewo (pl) o Portugees: árvore (pt) v Punjabi: ਦਰੱਖ਼ਤ (pa), ਪੇੜ (pa) Quechua: sacha (qu), sachakuna (qu) mv Quenya: alda (qya), aldar (qya) mv Roemeens: arbore (ro) m, copac (ro) m, pom (ro) m Russisch: дерево (ru) o Samoaans: la'au (sm) Sanskriet: taru (sa), taruu (sa), daaru (sa), druma (sa) Campidanees: mata v Schots-Gaelisch: craobh (gd) v Servisch: Cyrillisch: дрво (sr) o, стабло (sr) o Westers: drvo (sr) o, stablo (sr) o Sesotho: sefate (st) Sindarin: galadh (sjn) Sindhi: ون (sd) Siraya: turu, toru, toho Sloveens: drevo (sl) o Slowaaks: strom (sk) m Soemerisch: giš Somalisch: geed (so) Spaans: árbol (es) m Swahili: mti (sw) enk Tadzjieks: дарахт (tg) Tagalog: puno (tl) Tamil: மரம் (ta) Tataars: агач (tt) Telugu: చెట్టు (te) Thai: ต้นไม้ (th) Tok Pisin: diwai (tpi) Tsjechisch: strom (cs) m Tupinambá: ybyrá Turks: ağaç (tr) Urdu: پیڑ (ur) Vietnamees: cây (vi) Waals: åbe (wa) Welsh: coeden (cy), pren (cy), colfen (cy) Xhosa: umthi 3 Yapees: gak'iy‎ Zweeds: träd (sv) o

    2. Microfoonhengel   

Engels: boom (en)

    3. Rondhout   

Engels: boom (en)

    4. Vaarboom   

Engels: pole (en), barge-pole (en)

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Engels

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boom	booms
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

boom m

1. toename

Werkwoord

vervoeging van
bomen

boom

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bomen
   

   • Ik boom. 

2. gebiedende wijs van bomen
   

   • Boom! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bomen
   

   • Boom je? 

Gangbaarheid

• Het woord boom staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "boom" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• IPA

  /buə̯m/

  geluid

Zelfstandig naamwoord

boom

1. boom

Engels

enkelvoud	meervoud
boom	booms

Zelfstandig naamwoord

boom

1. (zeilvaart) giek, hout of buis aan de onderkant van het grootzeil
2. boem, geluid van een explosie.
3. (economie) periode van hoogtij in de economie, sterke hoogconjunctuur.
4. stok of buis waarmee een microfoon op de optimale locatie kan worden gehouden.

Middelnederlands

Zelfstandig naamwoord

boom

1. (plantkunde) boom