recht

Niet te verwarren met: Recht

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  recht    (hulp, bestand)
• IPA: / rɛxt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• recht

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘gerechtigheid’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901
• In de betekenis van ‘niet gebogen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	recht	rechten
verkleinwoord	rechtje	rechtjes

Zelfstandig naamwoord

het recht o

1. (juridisch) het geheel van rechtsregels en instituties van het recht

   • Volgens het recht mag ik hier niet lopen, maar ik doe het toch. 

2. rechtvaardigheid, gerechtigheid
3. zaak of omstandigheid die men mag opeisen en als zodanig het tegenovergestelde van een plicht

   • bij elke transactie hebben beide partijen rechten en plichten 

Vaste voorzetsels

• recht hebben op

Antoniemen

• onrecht, plicht

Hyponiemen

   

aanrecht aansprakelijkheidsrecht aantekenrecht aasdomsrecht adatrecht adelsrecht adviesrecht alleenrecht alleenvertoningsrecht ankerrecht appartementsrecht arbeidsrecht armenrecht asielrecht auteursrecht banrecht beeldrecht begevingsrecht begrafenisrecht beklemrecht belastingrecht beroepsrecht bestaansrecht bestuursrecht bezitrecht bezoekrecht bloedrecht bodemrecht bosrecht budgetrecht burenrecht burgerrecht citaatrecht claimrecht collatierecht compensatierecht contractenrecht databankenrecht devolutierecht dijkrecht doorvoerrecht effectenrecht eigendomsrecht emissierecht enquêterecht erfenisrecht erfrecht executierecht faillissementsrecht familierecht gastrecht geboorterecht gebruiksrecht gemeenschapsrecht gemeenterecht genotsrecht gewoonterecht gezondheidsrecht gijzelrecht gilderecht goederenrecht gootrecht graanrecht griffierecht grondrecht halsrecht handelsnaamrecht handelsrecht havenrecht heemrecht herstelrecht hoederecht huisrecht huurrecht huwelijksrecht hypotheekrecht informatierecht initiatiefrecht inschrijvingsrecht instemmingsrecht invoerrecht jachtrecht jeugdbeschermingsrecht jeugdrecht jodenrecht kamprecht kerkrecht kiesrecht kinderrecht klachtenrecht klachtrecht kopijrecht kwekersrecht landingsrecht landrecht leenrecht leerrecht lozingsrecht luchtrecht marktrecht medebeslissingsrecht mededingingsrecht meierrecht mensenrecht merkenrecht merkrecht mijnrecht milieurecht modellenrecht moederrecht muntrecht mutatierecht naamrecht naamsrecht natuurrecht noodrecht octrooirecht omgangsrecht onderhoudsrecht ondernemingsrecht ontbindingsrecht ontslagrecht oorlogsrecht opstalrecht orderecht overeenkomstenrecht overgangsrecht pandrecht patiëntenrecht patronaatsrecht personenrecht persoonlijkheidsrecht petitierecht plantrecht politierecht poortrecht pootrecht portretrecht privaatrecht procesrecht provincierecht publiekrecht rechtspersonenrecht registratierecht regresrecht reinigingsrecht reproductierecht reprorecht retentierecht rioolrecht rivierenrecht rolrecht scheepsrecht schenkingsrecht schepenrecht snelrecht sportrecht spreekrecht staatsrecht stadsmeierrecht stadsrecht stamrecht standrecht stapelrecht statistiekrecht stemrecht strafprocesrecht strafrecht strandrecht stuwrecht successierecht tendensrecht terugzendrecht tiendrecht toe-eigeningsrecht toegangsrecht toetsingsrecht tolrecht transportrecht trekkingsrecht tuchtrecht uitzendrecht vaderrecht vastrecht veerrecht vennootschapsrecht verbintenissenrecht verbodsrecht verhaalsrecht verkeersrecht vermogensrecht vernietigingsrecht verschoningsrecht versterfrecht vertaalrecht vervoersrecht verzekeringsrecht vetorecht vindersrecht visitatierecht visrecht volgrecht volkenrecht volksrecht voorkeurrecht voorkeursrecht voorrecht vorderingsrecht vraagrecht vragenrecht wapenrecht waterrecht weiderecht wilsrecht windrecht woonrecht zakenrecht zeerecht zegelrecht zeggenschapsrecht zekerheidsrecht zelfbeschikkingsrecht zwaardrecht zwijgrecht

Afgeleide begrippen

   

publiekrechtelijk rechtbank rechtelijk rechteloos rechten rechtenstudent rechtenstudie rechter rechthuis rechtkamer rechtmatig rechtsbedeling rechtsbeginsel rechtsbegrip rechtsbekwaam rechtsbescherming rechtsbestel rechtsbevoegd rechtsbewustzijn rechtsbezit rechtsbijstand rechtsboek rechtsbron rechtschapen rechtscheppend rechtscollege rechtsdag rechtsdelict rechtsdwaling rechtseconomie rechtseffect rechtsfeit rechtsfiguur rechtsfilosofie rechtsgang rechtsgebied rechtsgeding rechtsgeldig rechtsgeleerd rechtsgelijkheid rechtsgemeenschap rechtsgeschiedenis rechtsgeschil rechtsgevoel rechtsgevolg rechtsgoed rechtsgrond rechtshandel rechtshandeling rechtshandhaving rechtsherstel rechtshistorie rechtshulp rechtsingang rechtsinstelling rechtsinstituut rechtskarakter rechtskracht rechtskring rechtsleer rechtsmacht rechtsmiddel rechtsnorm rechtsobject rechtsongelijkheid rechtsontwikkeling rechtsonzekerheid rechtsopvolger rechtsorde rechtsoverweging rechtspersoon rechtspersoonlijkheid rechtspleging rechtsplicht rechtspositie rechtspositioneel rechtspraak rechtspraktijk rechtspreken rechtspsychologie rechtspunt rechtsregel rechtsschool rechtssfeer rechtssociologie rechtssoevereiniteit rechtsspreuk rechtsstaat rechtsstatelijk rechtsstatelijkheid rechtsstelsel rechtsstudent rechtssubject rechtssysteem rechtstaal rechtstaans rechtstaat rechtsterm rechtstheorie rechtstitel rechtstoestand rechtsvacuüm rechtsveiligheid rechtsveld rechtsverfijning rechtsvergelijking rechtsverhouding rechtsverkrachting rechtsvermoeden rechtsvervolging rechtsverwerking rechtsverzuim rechtsvinding rechtsvordering rechtsvorm rechtswege rechtsweigering rechtswetenschap rechtswezen rechtswinkel rechtszaak rechtszaal rechtszekerheid rechtszitting rechtverkrijging rechtzweer vaderrechtelijk wederrechtelijk

Verwante begrippen

• gerecht, rechthoekig

Vertalingen

    1. het geheel van rechtsregels en instituties van het recht   

Engels: right (en) Frans: droit (fr) m Russisch: право (ru) o

Spaans: derecho (es) m Xhosa: ilungelo 5

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	recht	rechter	rechtst
verbogen	rechte	rechtere	rechtste
partitief	rechts	rechters	-

Bijvoeglijk naamwoord

recht

1. niet krom

   • Ik was op zoek naar een rechte stang, maar kon die niet vinden. 

2. niet scheef

   • Het schilderij moest nog recht gehangen worden. 

   ▸ Doordat de wind recht mijn kant opblies en het geluid van de donder steeds dichterbij kwam bleven mijn tranen stromen.

3. (van een hoek) van 90°

   • Door vervolgens een rechte hoek naar links te maken kwamen we weer precies op het startpunt uit. 

4. juist

Uitdrukkingen en gezegden

• de rug recht houden

niet toegeven aan een bedreiging

∗ "Op mijn leeftijd telt nog maar één ding: peace of mind", zei Buikhuisen over de verzoening. "Carel Stolker heeft mij die peace of mind gegeven." Stolker zelf zei te hopen dat de universiteit en de faculteit in de toekomst bij controversieel onderzoek de rug recht houden.

Synoniemen

• [3] haaks, loodrecht

Antoniemen

• [1] krom
• [2] scheef

Hyponiemen

• averecht, kaarsrecht, ladderrecht, lijnrecht, loodrecht, oprecht, regelrecht, terecht

Afgeleide begrippen

   

gerecht recht-op-en-neer rechtaan rechtbreien rechtbuigen rechtdoor rechtdoorzee rechtdraads rechtdradig rechte rechtevenredig rechtgeaard rechtgelovig rechthebbend rechthebbende rechtheid rechthoek rechtig rechtlijnig rechtop rechtover rechts rechtstaan rechtstand rechtstreeks rechttoe rechttrekken rechtuit rechtvaardig rechtvaardigen rechtzetten rechtzijdig rechtzinnig

Vertalingen

    1.   

Spaans: derecho (es), recto (es)

    4. juist   

Spaans: correcto (es), estricto (es), exacto (es), justo (es), derecho (es)

Vertalingen

Onderstaande vertalingen dienen nagekeken te worden en omgezet in de bovenstaande tabellen. Nummers na de vertalingen komen niet noodzakelijk overeen met de opgegeven definities. Voor meer uitleg zie WikiWoordenboek:Hoe vertalingen nakijken.

    te controleren vertalingen   

Papiaments: net Vietnamees: thẳng (vi), vuông (vi)

Werkwoord

vervoeging van
rechten

recht

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van rechten
2. gebiedende wijs van rechten

Gangbaarheid

• Het woord recht staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "recht" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.