net

vervoeging van
	netten

Niet te verwarren met: Net

Nederlands

Uitspraak

Geluid: net (hulp, bestand)
IPA: / nɛt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

net

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘keurig’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1456 ^[1]
In de betekenis van ‘visnet’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240 ^[1]

Zelfstandig naamwoord

het net o

een geheel van fijne draden, vaak gebruikt om dieren (m.n. vissen) te vangen
- De vissers waren hun netten aan het boeten.
samenstel van elkaar kruisende of snijdende lijnen, wegen enz.
netwerk, stelsel van zaken, apparaten of personen die nauw met elkaar in contact staan
(wiskunde) stelsel van krommen in het platte vlak, dat lineair afhangt van twee parameters
(medisch) vetrijk vlies tussen buik en ingewanden
internet

Hyponiemen

Uitdrukkingen en gezegden

[1] achter het net vissen
[1] de vogel over het net laten vliegen
goede kansen niet aangrijpen
[1] door de mazen van het net kruipen
op slimme manier proberen ergens onder uit te komen

Spreekwoorden

[1] wie 's nachts uit vissen gaat, moet overdag zijn netten drogen
als je teveel gedronken hebt, ben je de volgende dag niets waard

Vertalingen

1. een geheel van fijne draden

Pools: sieć ^(pl) v
Spaans: red ^(es)

2-6. netwerk enz.

Engels: net ^(en), network ^(en)

Frans: réseau ^(fr) m

Bijvoeglijk naamwoord

net

proper, rein, schoon, ordelijk, keurig
- Zijn kamer maakte een nette indruk.
(van kleding) geschikt voor officiële gelegenheden
fatsoenlijk

Uitdrukkingen en gezegden

[1] kraakzindelijk net
heel proper ^[2]

Vertalingen

1. proper, rein

Engels: neat ^(en)

Frans: propre ^(fr), net ^(fr)

Bijwoord

net

kort geleden, zojuist, even tevoren
- De krant van gisteren? Die heb ik net weggegooid.
juist
precies als
▸ Het was net een sprookje.^[3]

Hyponiemen

daarnet, zonet

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

[2] het hoofd net boven water kunnen houden
amper genoeg inkomen hebben om te kunnen leven

Vertalingen

1. kort geleden

Duits: gerade ^(de), eben ^(de), soeben ^(de)
Engels: just ^(en)

Faeröers: nettupp ^(fo)
Frans: juste ^(fr), récemment ^(fr), (ww. venir de + onbepaalde wijs)

2. juist

Duits: genau ^(de), eben ^(de)
Faeröers: nettupp ^(fo), júst ^(fo), akkurát ^(fo)

Frans: juste ^(fr)

3. precies als

Werkwoord

net

enkelvoud tegenwoordige tijd van netten
gebiedende wijs van netten

Gangbaarheid

Het woord net staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "net" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[4]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

1 2 "net" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ www.dbnl.org Stoett-1268
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Afrikaans

Uitspraak

geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	net	nette

Zelfstandig naamwoord

net

net
«Vanaf November tot Mei patrolleer die klub ook die nette wat bedoel is om baaiers te beskerm teen gevaarlike jellievisse.»
Vanaf november tot mei patrouilleert de club ook de netten die bedoeld zijn om de badgasten te beschermen tegen gevaarlijke kwallen.

Bijwoord

net

slechts, alleen
«Net 'n smal strepie land verbind die middestad met die strandoorde in die suide.»
Slechts een smalle strook land verbindt de binnenstad met de badplaatsen in het zuiden.