rechter

Niet te verwarren met: rechter-

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  rechter    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈrɛxtər/

Woordafbreking

• rech·ter

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘lid van een rechtbank’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240
• Naamwoord van handeling van rechten met het achtervoegsel -er

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	rechter	rechters
verkleinwoord	rechtertje	rechtertjes

Zelfstandig naamwoord

rechter m

1. (juridisch) (beroep) persoon die rechtspreekt, persoon die een oordeel velt

   • In 2002 ging Gil voor de bijl: hij werd door de rechter uit zijn ambt gezet wegens het verduisteren van 400 miljoen euro aan gemeentegelden.  

Synoniemen

• richter

Hyponiemen

   

appelrechter beroepsrechter beslagrechter bestuursrechter bodemrechter burgerrechter feitenrechter grensrechter halsrechter handelsrechter jeugdrechter kamprechter kantonrechter kinderrechter lijnrechter netrechter onderzoeksrechter opperrechter persrechter politierechter rolrechter scheidsrechter scherprechter strafrechter voorzieningenrechter vrederechter vreemdelingenrechter zijlrechter

Afgeleide begrippen

• rechter-commissaris, rechterschap, rechterstoel

Verwante begrippen

• befgajes

Uitdrukkingen en gezegden

• Naar de rechter stappen

Vanwege een geschil naar de rechter gaan

• Voor eigen rechter spelen

In een kwestie het recht geheel in eigen handen nemen, terwijl men daarvoor niet in de juiste positie is

Vertalingen

    1. persoon die rechtspreekt, persoon die een oordeel velt   

Duits: Richter (de) m Engels: judge (en) Frans: juge (fr) Noors: dommer (no) m Nynorsk: dommar (nn) m

Papiaments: huez Pools: sędzia (pl) m Spaans: juez (es) Zweeds: domare (sv) g

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van rechts met het achtervoegsel -er

	stellend
onverbogen	rechter
verbogen

Bijvoeglijk naamwoord

rechter

1. aan de tegenovergestelde zijde van het lichaam waar gewoonlijk het hart zit

   • Ik heb hier de rechter sok, maar waar is de linker gebleven? 

Antoniemen

• linker

Afgeleide begrippen

   

rechterarm rechterbal rechterbeen rechterbil rechterboezem rechterborst rechterbovenbeen rechterdijbeen rechterduim rechterelleboog rechterenkel rechterhand rechterhelft rechterhersenhelft rechterheup rechterhiel rechterkant rechterknie rechterlong rechtermiddelvinger rechterneusgat rechternier rechteroever rechteronderbeen rechteroog rechteroor rechterpink rechterrib rechterringvinger rechterscheenbeen rechterschouder rechterteelbal rechtervleugel rechtervoet rechterwang rechterwenkbrauw rechterwijsvinger rechterzij rechterzijde

Vertalingen

    1. aan de tegenovergestelde zijde van het lichaam waar gewoonlijk het hart zit   

Duits: rechts (de) Engels: right (en) Noors: høyre (no)

Nynorsk: høgre (nn) Spaans: derecho (es) Zweeds: höger (sv)

Woordherkomst en -opbouw

• recht met het achtervoegsel -er

Bijvoeglijk naamwoord

rechter

1. onverbogen vorm van de vergrotende trap van recht

   • Daarna werd mijn stoel een stukje rechter gezet en kreeg nu weer zo'n warme doek in mijn nek. 

Gangbaarheid

• Het woord rechter staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "rechter" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.