bed

Nederlands

Een bed [1]

Uitspraak

• Geluid:  bed    (hulp, bestand)
• IPA: / bɛt / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /bɛt/
  • (Vlaanderen, Brabant): /bɛt/
  • (Limburg): /bɛd/

Woordafbreking

• bed

Woordherkomst en -opbouw

• in de betekenis van ‘slaapplaats’ voor het eerst aangetroffen in 1100
• van Middelnederlands bedde en Oudnederlands beddi;, verdere etymologie onzeker; mogelijk van Indo-Europees *bhodh-, waarvan bijv. ook het Latijnse fodere zou komen.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	bed	bedden
verkleinwoord	bedje	bedjes

Zelfstandig naamwoord

het bed o

1. (meubel) een meubel gemaakt om in te slapen

   ▸ Ze hield van haar werk bij Dolcis Shoes, en ze had mij aan mijn baan daar geholpen, maar ik verlangde na een uur op mijn werk alweer naar de koelte van mijn kamer, mijn goedkope schriften, mijn potlood dat naast het smalle bed op me lag te wachten.

   ▸ Maar één ding wilde Pietje beslist niet: slapen in een groot bed met witte lakens.

   • Op het bed ligt een matras, een laken, een dekbed en een kussen. 

2. (tuinieren) afgeperkte en/of verhoogde plaats in een tuin, waarop bloemen of gewassen gekweekt worden

   • We liepen door de tuin langs een bed met aardbeien. 

3. (waterbeheer) bedding van een rivier/ onderlaag van een weg

   • In de zomer had de rivier zich teruggetrokken in het zomerbed. 

4. (medisch) plaats in een verpleeginrichting

   • Dit instituut heeft een capaciteit van 100 bedden. 

Verwante begrippen

• [1] legerstede, sponde
• [2] bloemperk, perk, tuinbed

Hyponiemen

   

IC-bed aardbeienbed aspergebed baanbed babybed ballastbed bankbed bloembed bobbed bonenbed bovenbed broeibed bruidsbed bruiloftsbed campingbed crisisbed dekbed divanbed doodsbed dubbelbed eenpersoonsbed erwtenbed etagebed filterbed gipsbed grindbed groentebed handbed haringbed harmonicabed hekkenbed hemelbed hondenbed hoog-laagbed hotelbed hunebed hunnebed huwelijksbed intensivecarebed kampeerbed kantelbed kapokbed kastbed kermisbed kiezelbed kinderbed kingsize bed kraambed kweekbed ligbed logeerbed luchtbed massagebed mortelbed motelbed nagelbed nierbed oesterbed onderbed opklapbed paradebed pissebed plantbed plantenbed praalbed prismabed procrustesbed puinbed refluxbed reisbed rijbed rijsbed rivierbed rozenbed rustbed scanbed slaapbed slabed slagbed sofabed spijkerbed spijlenbed staatsiebed stapelbed sterfbed stortebed strandbed strobed stroombed testbed trouwbed tuinbed tulpenbed tweepersoonsbed uienbed veldbed verlosbed verpleeghuisbed violenbed voetbed vouwbed wachtbed waterbed wervelbed winterbed wondbed zaadbed zaaibed zandbed zetelbed ziekbed ziekenbed ziekenhuisbed ziektebed zomerbed

Afgeleide begrippen

   

Bedford Bedzin bed and breakfast bed-bad-broodregeling bed-bad-broodvoorziening bed-bad-en-broodregeling bedachterwand bedbank bedbodem bedbretel bedburg beddenbak beddencapaciteit beddendeken beddendood beddenfabrikant beddengoed beddenkruik beddenkussen beddenkwast beddenlaken beddenlinnen beddenmaker beddenpan beddenplank beddenreductie beddenspecialist beddensprei beddenstok beddentijk beddenwarmer beddenwinkel beddenzak bedding bedeind bedeinde bedframe bedgebonden bedgebondenheid bedgeheim bedgenoot bedgenote bedgordijn bedhek bedjasje bedklos bedkruik bedlamp bedlampje bedlegerig bedlinnen bedovertrek bedpan bedpartner bedplaat bedplank bedplassen bedpoot bedrand bedrol bedrust bedscène bedscherm bedsermoen bedsponde bedsprei bedstad bedstede bedstee bedstel bedstro bedtijd bedvak bedvast bedverpleging bedwants bedwarmer bedwateren bedzeiltje inbedden ver-van-mijn-bedshow verbedden

Verwante begrippen

• [1] deken, kussen, laken, ledikant, matras, sprei

Uitdrukkingen en gezegden

   

Een gespreid bedje Zie bedje Ergens midden in bed liggen ergens heel belangrijk / geliefd zijn Jan ligt bij de familie de Boer midden in bed! Jan is heel belangrijk / geliefd bij de familie de Boer! In hetzelfde bed[je] ziek liggen/zijn Aan dezelfde kwaal/tekortkoming lijden, dezelfde nadelen hebben Met bed en bult Met alles wat men bijeen kan pakken op reis gaan Met het verkeerde ( of het linker-) been uit het bed stappen Een slecht humeur hebben Met iemand naar bed gaan Met iemand geslachtsgemeenschap hebben Naar bed gaan Gaan slapen Zich [niet] uitkleden voor men naar bed gaat (Niet) alles weggeven alvorens te sterven

Vertalingen

    1. een meubel gemaakt om in te slapen   

Afrikaans: bed (af) Albanees: krevat (sq) Arabisch: سرير (ar) Armeens: անկողին (hy) Bambara: glan (bam) Bengaals: বিছানা (bn) Birmees: အိပ္ရာ (my) Bislama: bed (bi) Bretons: gwele (br) m Catalaans: llit (ca) m Chinees: 床 (zh) Deens: seng (da) g Duits: Bett (de) o Engels: bed (en) Esperanto: lito (eo) Faeröers: song (fo) Fins: vuode (fi) Frans: lit (fr) m Fries: bêd (fy) Grieks: κρεβάτι (el) o Gujarati: બિછાનું (gu), શય્યા (gu) Hebreeuws: מיטה (he) v Hindi: बिस्तर (hi) Hongaars: ágy (hu) IJslands: beð (is) o, rúm (is) o Indonesisch: tempat (id) tidur (id) Italiaans: letto (it) m Koerdisch: qerewêle (ku), sîsem (ku) Latijn: alveus (la) Lets: gulta (lv) v

Litouws: lova (lt), guolis (lt) Maleis: katil (ms) Marathi: बिछाना (mr) Noors: seng (no) m/v Nynorsk: seng (nn) v Oudnoords: rúm v Oekraïens: ліжко (uk) o Papiaments: kama Perzisch: بستر (fa) Pools: łózko (pl) o Portugees: cama (pt) v, leito (pt) m Punjabi: ਬਿਸਤਰਾ (pa) Roemeens: pat (ro) o Russisch: кровать (ru) v, постель (ru) v Somalisch: sariir (so) Spaans: cama (es) v, lecho (es) m Swahili: kitanda (sw) Tadzjieks: кат (tg), кати хоб (tg), кроват (tg) Tagalog: káma (tl) Telugu: పక్క (te), పడక (te) Thai: เฅียง (th) Tibetaans: ཉལ་ཁིྲ་ (bo) Tsjechisch: postel (cs) v, lůžko (cs) o Turks: yatak (tr) Urdu: بستر (ur) Vietnamees: giường (vi) Welsh: gwely (cy) Zoeloe: umbhede (zu) Zweeds: bädd (sv) g, säng (sv) g

    2. afgeperkte en/of verhoogde plaats in een tuin, waarop bloemen of gewassen gekweekt worden   

Deens: bed (da) o Duits: Beet (de) o

Spaans: bancal (es) m, macizo (es) m

Gangbaarheid

• Het woord bed staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bed" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	bed	bedde

Zelfstandig naamwoord

bed

1. bed

Deens

Woordafbreking

• bed

Naar frequentie	1024

Werkwoord

bed

1. gebiedende wijs van bede

Werkwoord

bed

1. verleden tijd van bide

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	bed	bedet	bede	bedene
genitief	beds	bedets	bedes	bedenes

Zelfstandig naamwoord

bed, o

1. (tuinieren) perk

Synoniemen

• havebed

Afgeleide begrippen

blomsterbed højbed jordbærbed

rosenbed spinatbed staudebed

stenbed surbundsbed urtebed

Verwijzingen

• bed in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Engels

Uitspraak

• Geluid:  bed (VS)    (hulp, bestand)

enkelvoud	meervoud
bed	beds

Zelfstandig naamwoord

bed

1. (meubel) bed, ledikant
2. (geologie) bedding (v. rivier e.d.)
3. (dierkunde) leger [2]
4. (figuurlijk) graf, laatste rustplaats

vervoeging (A)
onbepaalde wijs	to  bed
he/she/it	beds
verleden tijd	bedded
voltooid deelwoord	bedded
onvoltooid deelwoord	bedding
gebiedende wijs	bed

Werkwoord

bed

1. onovergankelijk gaan slapen, naar bed gaan
2. onovergankelijk een laag vormen
3. overgankelijk onderbrengen
4. overgankelijk naar bed brengen
5. overgankelijk, (seksualiteit) met iemand naar bed gaan, seks hebben/vrijen met