vol

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vol    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /vɔɫ/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /vɔl/

Woordafbreking

• vol

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘gevuld’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	vol	voller	volst
verbogen	volle	vollere	volste
partitief	vols	vollers	-

Bijvoeglijk naamwoord

vol

1. geheel gevuld

   • Zij zocht een zitplaats in de volle trein. 

2. helemaal, compleet

   • Zij had zijn volle aandacht. 
   • Maar hij had dan ook het volste vertrouwen in de goede afloop.  

Antoniemen

• [1] leeg

Hyponiemen

   

achtingsvol angstvol armvol attentievol attentvol barstensvol begripsvol begripvol beleidvol beloftevol berouwvol berstensvol betekenisvol bomvol boordevol bordvol disrespectvol eervol effectvol eivol emmervol emotievol energievol fantasievol geestvol geheimenisvol = geheimvol genadevol genotvol gevaarvol gevoelvol gewetensvol gezagsvol gezagvol glasvol gloedvol glorievol halfvol handenvol handjevol handvol hoopvol humorvol impactvol inhoudsvol inspiratievol karaktervol klankvol klassevol kommervol krachtvol kunstvol = kwaliteitsvol kwaliteitvol leervol liefdevol luistervol lustvol moeitevol mondjevol mondvol mudjevol mudvol nokvol overvol passievol perspectiefvol piëteitsvol platvol prachtvol probleemvol propvol respectvol risicovol roemervol roemvol schaamtevol schroomvol = sfeervol smaakvol soulvol spanningsvol stampvol standingvol stemmingsvol stijlvol stikvol stressvol succesvol tactvol talentvol temperamentvol tjokvol troostvol vertrouwensvol vertrouwvol verwachtingsvol vredevol vreugdevol vruchtvol waardevol wondervol zinvol zorgvol

Afgeleide begrippen

   

vol-au-vent volautomaat volautomatisch volbloed volbouwen volbrassen volbrengen volcontinu voldingen voldingend voldoen voldoend voldongen voldragen voleinden voleindigen volgaarne volgeboekt volgegeten volgieten volgooien volgroeien volhandig volhangen volharden volhardend volhartig = volheid volhouden volijverig voljarig volkalken volkladden volkom volkomen volkoren volkrabbelen volladen volle maan volle maantjes volledig volleerd vollegrond vollemaan vollen vollenbak volleren vollopen vollullen volmacht volmachtigen volmaken volmatroos volmolen volmondig = volop volpakken volpension volplakken volplanten volplempen volpompen volpraten volproppen volrijm volrijp volschenken volscheppen volschieten volschip volschrijven volslagen volslank volsmeren volspammen volspelen volspuiten volstaan volstampen volstandig volstapelen volstoppen volstorten = volstouwen volstrekken volstrekt volstromen voltallig voltanken voltapijt volte voltijd voltijder voltijdstudie voltooien voltreffer voltrekken voluit volvaardig volvet volvoeren volvoetig volvreten volwaardig volwangig volwassen volwichtig volzet volzetten volzin volzuigen

Uitdrukkingen en gezegden

de volle zee

• de open zee, ver verwijderd van de kust

volle maan

• de schijngestalte van de maan waarbij de maan, vanaf de zon gezien, zich aan de andere zijde van de aarde bevindt
• Als de maan vol is, schijnt zij overal

• De maat vol zijn

ergens genoeg van hebben

• Ergens de buik van vol hebben

ergens genoeg van hebben

• Ergens de mond vol van hebben

praten over de zaken die iemand bezighouden

• Iemand (niet) voor vol aanzien

gepraat van iemand niet serieus nemen

• Iemand voor vol aanzien

echt naar iemand luisteren wanneer iemand meepraat

• Iemand het volle pond geven

uitvoerig en duidelijk antwoorden

• In vol ornaat

• Met de mond vol tanden staan

niet weten wat je moet zeggen/ergens versteld van staan

• Mudvol of zo vol als mud

• Waar het hart vol van is, loopt/vloeit de mond van over

over dingen die iemand bezig houdt praat men erg graag ofwel: wat je belangrijk vindt of waar je veel aan denkt, daar praat je ook veel over

• Zeven is een galg vol

• de volle laag

alles, in volle omvang van iets dat onprettig is

•  Geniet nog maar even van de zon vandaag: aan het eind van de middag krijgen Overijssel en Gelderland de volle laag van een onweersstorm. Ook de provincies Brabant en en Limburg liggen in de vuurlinie van zware onweersbuien. ProRail waarschuwt alvast voor overlast doordat bijvoorbeeld omvallende bomen en blikseminslag het treinverkeer verstoren.  

Vertalingen

    1. geheel gevuld   

Afrikaans: vol (af) Catalaans: ple (ca) Deens: fuld (da) Duits: voll (de) Engels: full (en), complete (en) Esperanto: plena (eo) Fins: täysi (fi) Frans: plein (fr) m, plein (fr) m mv, pleine (fr) v, pleines (fr) v mv Grieks: γεμάτος (el) (yemátos) Ido: plena (io)

Italiaans: pieno (it) Latijn: plenus (la) Papiaments: yen Pools: pełen (pl), pełny (pl) Portugees: cheio (pt), pleno (pt) Roemeens: plin (ro) Schots-Gaelisch: làn (gd) Spaans: lleno (es) Tagalog: pûno (tl), puno (tl) Zweeds: full (sv)

Werkwoord

vervoeging van
vollen

vol

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vollen
   

   • Ik vol. 

2. gebiedende wijs van vollen
   

   • Vol! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vollen
   

   • Vol je? 

Gangbaarheid

• Het woord vol staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "vol" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Frans

Zelfstandig naamwoord

vol m

1. vlucht; het zich door luchtruim bewegen.
2. diefstal

Volapük

Zelfstandig naamwoord

vol

1. wereld; de aarde.