aarde

Niet te verwarren met: Aarde

[1] De aarde.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  aarde    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈardə/

Woordafbreking

• aar·de

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘grond’ voor het eerst aangetroffen in 901

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	aarde	- aardes
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de aarde v / m

1. (astronomie) de wereld, de bewoonbare planeet van ons zonnestelsel

   • De aarde is de derde planeet van de zon. 

   ▸ Terlouw pleitte ervoor "progressief, onafhankelijk, kritisch en redelijk" te zijn. Hij zette zichzelf neer als optimist en idealist, die stond voor de zorg voor de aarde en het milieu. Het was een boodschap die hij ook na zijn politieke carrière tot op hoge leeftijd zou blijven uitdragen.

   ▸ De kennis in Nederland over de aarde is "eigenlijk een soort puzzel", legt Hoogendoorn van het KNGMG uit. "Er is ook een studie aardwetenschappen aan de Universiteit Utrecht, en bijvoorbeeld een technische variant in Delft. Maar het is allemaal heel nauw op elkaar afgestemd, zonder overlap. Je haalt nu een belangrijke kaart uit het kaartenhuis."

2. de grond waarin de planten groeien

   • In de tuin lag een hoop aarde. 

   ▸ Voor het geval dat hij gedachten zou kunnen lezen, boog ik me weer over het meisje op het schilderij. Ze droeg een lichtblauwe jurk met een donker wollen vest erover - je kon zelfs de breisteken zien. Het hoofd dat ze in haar handen hield, had een lange, donkere vlecht die een beetje luguber uit de kom van haar armen naar de rode aarde kronkelde. Het rare was dat het zwevende meisje, hoewel ze geen lichaam had, helemaal niet dood leek.

   ▸ Zij deed er water in en toen allerlei geheimzinnige kruiden, een beetje aarde, glanzende stenen, mossen en planten.

3. een goed geleidende verbinding tussen een elektrisch apparaat en de aarde

   • Het apparaat had een goede geleiding met de aarde. 

4. een van de vier traditionele elementen

   • Aarde is naast vuur, water en lucht een van de vier traditionele elementen. 

Synoniemen

• [1] aardbol, aardrijk, bol, globe, planeet, terra, wereld, wereldbol
• [2] aardmolm, bodem, grond, humus

Antoniemen

• [1] hemel

Hyponiemen

    (2)

akkeraarde aluinaarde beenaarde bitteraarde bladaarde bleekaarde boetaarde bonkaarde cultuuraarde diatomeeënaarde ijzeraarde infusoriënaarde kiezelaarde kleiaarde leemaarde Moeder Aarde moederaarde Oudenaarde pijpaarde plantaarde poortaarde pootaarde porseleinaarde potaarde randaarde roodaarde scherpaarde schuimaarde Sneeuwbalaarde steenaarde steigeraarde talkaarde teelaarde terpaarde tichelaarde tuinaarde turfaarde veenaarde vollersaarde vulaarde zegelaarde zwaaraarde

Afgeleide begrippen

    (1)

aardappel aardbewoonster aardebaan aardeconferentie aardedonker aardedraad aardegoed aardehuis aardekrabber aardeling aardetint aardevlek aardewasserij aardeweg aardewerk aardewerker aardewind aardfout aardgeschiedenis aardhoop aardkleur aardklimaat aardklomp aardkrokodil aardlek aardmagneetveld aardmagnetisch aardman aardopwarmingsvermogen aardrook aardwas aardwater aardwerker aardwetenschapper aardwinde jongeaardecreationisme ter aarde bestellen teraardebestelling

Afgeleide begrippen

• aardegoed, aardewasserij

Uitdrukkingen en gezegden

• boven aarde staan

nog niet begraven

• de dampkring van de aarde

aardatmosfeer

• in goede aarde vallen

goed opgenomen worden

• ter aarde bestellen

begraven

• hemel en aarde bewegen

alles doen om iets te bewerkstelligen

∗ 'Nu ze in Prizzi weten dat er morgen een beroemd actrice komt die wifi nodig heeft, zullen ze hemel en aarde bewegen om dat voor elkaar te krijgen.

∗ Dokter De Jager heeft hemel en aarde moeten bewegen om jou eerder op de lijst te krijgen.

Vertalingen

    1. planeet   

Afrikaans: aarde (af) Asturisch: tierra (ast) Baskisch: lur (eu) Bosnisch: zemlja (bs) Bretons: douar (br) m Catalaans: terra (ca) v Cornisch: Norvys (kw) Deens: jorden (da) Duits: Erde (de) v Engels: Earth (en) Esperanto: tero (eo) Estisch: maa (et), maakera (et) Fins: maa (fi), maapallo (fi) Frans: terre (fr) v Fries: ierde (fy) Galicisch: terra (gl) Guarani: yvy (gn) Hongaars: föld (hu) Iers: domhan (ga) Indonesisch: bumi (id) Interlingua: terra (ia) Italiaans: terra (it) Koerdisch: erd (ku) Kroatisch: zemlja (hr) Latijn: terra (la)

Luxemburgs: äero (lb) Maleis: bumi (ms) Maltees: dinja (mt) Manx: thalloo (gv) Maori: papa (mi) Nedersaksisch: Eer (nds) Noors: midgard (no), jorda (no) Oekraïens: Земля (uk) v Oppersorbisch: zemja (hsb) v Perzisch: کره ذمین (fa) Pools: Ziemia (pl) v Portugees: terra (pt) Quechua: tiqsimuyu (qu) Roemeens: pământ (ro) Russisch: земля (ru) Servisch: zemlja (sr) Sloveens: zemlja (sl) Slowaaks: zem (sk) Spaans: tierra (es) Swahili: dunia (sw) Turks: dünya (tr) Vietnamees: quả đất (vi), Địa Cầu (vi) Waals: Daegne (wa) Zoeloe: umhlabathi (zu) Zweeds: jorden (sv)

    2. grond   

Duits: Erde (de) v Engels: earth (en), soil (en) Erzja: мода Pools: ziemia (pl) v

Roemeens: pământ (ro) Russisch: земля (ru) v Spaans: tierra (es) v Vietnamees: đất (vi)

    de dampkring van de aarde   

Duits: Erdatmosphäre (de) v

Werkwoord

vervoeging van
aarden

aarde

1. aanvoegende wijs van aarden

vervoeging van
aren

aarde

1. enkelvoud verleden tijd van aren
   

   • Ik aarde. 
     
   • Jij aarde. 
     
   • Hij, zij, het aarde. 

Gangbaarheid

• Het woord aarde staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "aarde" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• IPA

  /ˈɑːrdə/

  geluid

Zelfstandig naamwoord

aarde

1. (ook (astronomie)) aarde