kat

Universeel

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van katal

Symbool

kat

1. (natuurkunde), (eenheid) het symbool voor katal, een eenheid voor katalytische activiteit

Verwante begrippen

eenheden van katal
ykat • zkat • akat • fkat • pkat • nkat • μkat • mkat • ckat • dkat • kat • dakat • hkat • kkat • Mkat • Gkat • Tkat • Pkat • Ekat • Zkat • Ykat

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kat    (hulp, bestand)
• IPA: / kɑt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kat

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘katachtige’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1210
• In de betekenis van ‘standje’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1976

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kat	katten
verkleinwoord	katje	katjes

Zelfstandig naamwoord

kat v/m

1. (zoogdieren) Felis sylvestris catus , tot de katachtigen behorende soort die tam is geworden
2. (zoogdieren) gebruikt als naam voor een geslacht van vleesetende dieren, zoals de tijgers en leeuwen
3. (informeel) een grote pluizige windprotectiehoes voor microfoons
4. een vals meisje
5. bitse terechtwijzing

Gelijkklinkende woorden

• qat

Synoniemen

• [1]: poes
• [1]: dakhaas
• [3]: korf
• [5]: snauw

Verwante begrippen

• [1]: kater
• [1]: kattin
• [1]: siamees

Anagrammen

• tak

Hyponiemen

   

angorakat bergkat boskat civetkat genetkat huiskat ibbelkat kitkat knijpkat krabbekat kribbekat lapjeskat (1) loopkat manxkat marmerkat meerkat moeraskat muiskat nachtkat pardelkat platkopkat raskat schietkat schildpadkat sluipkat steppekat tijgerkat woestijnkat zeekat zwerfkat

Afgeleide begrippen

   

Katwijk kat-en-muisspel kataal kataas katachtig katanker katbatterij katbout katenspek katfret kathaai kathaak kathalzen kation katknuppelen katloper katoog katplaat katschip kattakel kattekliek kattenbak (1) kattendarm kattendoorn kattendrek kattengat kattengejammer kattengejank kattengeslacht kattengespin kattengoud kattengrit kattenhout kattenkabinet kattenklauw kattenklei kattenkop kattenkruid kattenkwaad kattenluik kattenluikje kattenmepper kattenmuziek kattenoog kattenpis kattenpoot kattenras kattenrug kattensnor kattenspoor kattensprong kattenstaart kattenstront kattentong kattenval kattenvel kattenvlo kattenvoer kattenvrouw kattenwasje kattenziekte kattenzilver kattepul katterig katterik kattig (1) katuil katvanger katvis katvogel katwilg katzwijm

Spreekwoorden

• Een kat in het nauw maakt rare sprongen

  Een persoon in een moeilijke situatie kan ongewoon gedrag vertonen

• Een kat komt altijd op z'n pootjes terecht

  Ingewikkelde en vervelende dingen kunnen vanzelf weer voor elkaar komen

• Om de wille van de smeer, likt de kat de kandeleer

  Erg vriendelijk zijn tegen iemand die je niet mag om iets van diegene gedaan te krijgen

• als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel

  Als er geen toezicht is, doet men waar men zin in heeft

• als katjes muizen, dan mauwen ze niet, of: als katjes muizen, dan miauwen ze niet

  Als men aan het eten is, wordt er niet veel gesproken (m.n. gezegd over kinderen)

• De kat zal met zijn maag niet weglopen

  Gezegd van iemand die net veel heeft gegeten

• Een kat in het nauw maakt rare sprongen

  Een zwakke tegenstander kan nog gevaarlijk worden als hij geen uitweg meer ziet

• In het donker zijn alle katjes grauw

  In het donker ziet men geen verschil tussen mooi en lelijk

Uitdrukkingen en gezegden

• kat in 't bakkie

  makkelijk, iets dat weinig moeite kost

• voor de kat z'n viool
  zonder dat het iets oplevert
• als kat en hond zijn

in voortdurende ruzie zijn

• de kat de bel aanbinden

het gevaarlijkste werk doen

• de kat in het donker knijpen

  heimelijk kwaad doen

• de kat op het spek binden

iemand in verleiding brengen

• de kat sturen

wegblijven

• de kat uit de boom kijken

een afwachtende houding aannemen

• een kat in de zak kopen

een miskoop doen

• er omheen draaien als een kat om de hete brij

om de zaak heen praten om conflicten te vermijden

• zich weren als een kat in de krullen

zich geducht weren

• er is geen kat

er is niemand

• [5]: iemand een kat geven

iemand een snauw geven

• de kat bij de melk zetten

Iemand erg in de verleiding brengen

• katje lam zijn

stomdronken zijn

• de kat op het spek binden
• een kat in de zak kopen

Vertalingen

    1. tot de katachtigen behorende soort die tam is geworden   

Afrikaans: kat (af) Aragonees: gato (an) Asturisch: gatu (ast) Bulgaars: коткa (bg) (kotka) Catalaans: gat (ca) m Chinees: 猫 (zh) (māo) Deens: kat (da) g Duits: Katze (de) v Engels: cat (en) Esperanto: kato (eo) Estisch: kass (et) Faeröers: kattur (fo) Fins: kissa (fi) Frans: chat (fr) m Fries: kat (fy) g Hawaïaans: popoki Hebreeuws: חתול (he) (xatul) Hindi: बिल्ली (hi) (billī) v Ido: kato (io) Iers: cat (ga) IJslands: köttur (is) m Indonesisch: kucing (id) Interlingua: catto (ia) Italiaans: gatto (it) m

Japans: 猫 (ja) (neko) Kazachs: коска (kk) (koska) Krim-Tataars: mışıq Kituba: pusu, niawu Koreaans: 고양이 (ko) (goyangi') Minangkabaus: kuciang Noors: katt (no) m, katte (no) m/v Nynorsk: katt (nn) m, katte (nn) v Occitaans: gat (oc) m, cat (oc) m Oekraïens: кiт (uk) (kit), кішка (uk) (kishka) Oudnoords: kǫttr (no) m Pools: kot (pl) m Portugees: gato (pt) m Quechua: michi (qu), misi (qu) (Ecuador) Roemeens: pisică (ro) v Russisch: кот (ru) (kot) m Sloveens: maček (sl) m, mačka (sl) v Slowaaks: mačka (sk) v, kocúr (sk) m Spaans: gato (es) m Tsjechisch: kočka (cs) v, kocour (cs) m Turks: kedi (tr) Vietnamees: mèo (vi) Welsh: cath (cy) Zweeds: katt (sv) g

    iemand een kat geven   

Duits: jemandem eins auf den Deckel geben (de)

Werkwoord

vervoeging van
katten

kat

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van katten
2. gebiedende wijs van katten

Gangbaarheid

• Het woord kat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'kat' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kat	katte

Zelfstandig naamwoord

kat

1. (zoogdieren) kat

Synoniemen

• (taxonomisch) Felis sylvestris catus

Deens

Zelfstandig naamwoord

kat g

1. (zoogdieren) kat

   «Min kat er bange for mus.»

   Mijn kat is bang voor muizen.

Verbuiging

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	kat	katten	katte	kattene
genitief	kats	kattens	kattes	kattenes

Synoniemen

• (taxonomisch) Felis sylvestris catus

Engels

enkelvoud	meervoud
kat	-

Zelfstandig naamwoord

kat

1. qat (plant)

Schrijfwijzen

• gat
• qat
• khat
• tschat

Fries

Zelfstandig naamwoord

kat g

1. (zoogdieren) kat

Synoniemen

• (taxonomisch) Felis sylvestris catus

Koerdisch

Zelfstandig naamwoord

kat

1. scheut, spruit

Limburgs

Uitspraak

• IPA: /kɑt/ (Etsbergs)

Zelfstandig naamwoord

kat v

1. (zoogdieren) kat
2. (slang) een aantrekkelijke vrouw

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	kat	chat	ketje	chetje	ket	chet	ketjes	chetjes
genitief	kat	chat	ketjes	chetjes	ket	chet	ketjes	chetjes
locatief	kattes	chattes	katteske	chatteske	kattese	chattese	katteskes	chatteskes
datief	kat(te)	chat(te)	ketje	chetje	ket	chet	ketjes	chetjes
accusatief	kat	chat	ketje	chetje	ket	chet	ketjes	chetjes

Synoniemen

• (taxonomisch) Felis sylvestris catus

West-Dani

persoon	enkelvoud	meervoud
eerste	an	nit
tweede	kat	kit
derde	at	it

Persoonlijk voornaamwoord

kat

1. jij