leeuw

Niet te verwarren met: Leeuw

Een leeuw

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  leeuw    (hulp, bestand)
• IPA: / lew / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• leeuw

Woordherkomst en -opbouw

• via Middelnederlands leeuwe / lewe en Oudnederlands lewo van Latijn leo, in de betekenis van ‘katachtige’ voor het eerst aangetroffen in 901

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	leeuw	leeuwen
verkleinwoord	leeuwtje	leeuwtjes

Zelfstandig naamwoord

leeuw m

1. (roofdieren) bepaald soort zoogdier, Panthera leo  grote katachtige waarvan het mannetje lange manen heeft

   • De leeuw leeft in Afrika en in India. 

Hyperoniemen

• katachtigen, roofdieren

Hyponiemen

• leeuwenjong, leeuwenwelp, leeuwin
• berberleeuw, Europese leeuw, Kaapse leeuw, Mesopotamische leeuw, Perzische leeuw

Verwante begrippen

• welp, Leo
• lijger, teeuw

katachtigen:

•  Afrikaanse goudkat  
•  Afrikaanse luipaard  
•  Afrikaanse wilde kat  
•  amoertijgerkat  
•  amoerpanter  
•  Anatolische luipaard  
•  Arabische luipaard  
•  Aziatische goudkat  
•  Balinese tijger  
•  balkanlynx  
•  Bengaalse tijger  
•  Bengaalse tijgerkat  
•  berberleeuw  
•  bergkat  
•  borneogoudkat  
•  Borneose nevelpanter  
•  Canadese lynx  
•  caracal  
•  cheeta  
•  Chinese bergkat  
•  Chinese tijger  
•  colocolokat  
•  cougar  
•  Euraziatische lynx  
•  Europese leeuw  
•  Europese wilde kat  
•  floridapanter  
•  genet  
•  geoffroykat  
•  holenleeuw  
•  huiskat  
•  hyena  
•  Indische panter  
•  iriomotekat  
•  jachtluipaard  
•  jaguar  
•  jaguarundi  
•  Javaanse panter  
•  Javaanse tijger  
•  Kaapse leeuw  
•  Kaspische tijger  
•  kat  
•  los  
•  luipaard  
•  lynx  
•  lynxen  
•  Maleise tijger  
•  manoel  
•  margay  
•  marmerkat  
•  Mesopotamische leeuw  
•  moeraskat  
•  nachtkat  
•  nevelpanter  
•  Noord-Chinese panter  
•  Noord-Indochinese tijger  
•  ocelot  
•  pampakat  
•  pantanalkat  
•  panter  
•  pardelkatten  
•  pardellynx  
•  Perzische leeuw  
•  Perzische panter  
•  platkopkat  
•  poema  
•  rode lynx  
•  roestkat  
•  sabeltandkatten  
•  serval  
•  Siberische tijger  
•  sneeuwluipaard  
•  sneeuwpanter  
•  Sri Lankaanse panter  
•  Sumatraanse tijger  
•  tijger  
•  tijgerkat  
•  vissende kat  
•  wilde kat  
•  woestijnkat  
•  zanzibarluipaard  
•  zwartvoetkat  +

Afgeleide begrippen

• leeuwin

samenstelling met "leeuw" als eerste deel

• leeuwaap
• leeuwaapje
• leeuwachtig
• leeuwenbek
• leeuwendaalder
• leeuwendeel
• leeuwenhart
• leeuwenhuid
• leeuwenjong
• leeuwenklauw
• leeuwenkooi
• leeuwenkop
• leeuwenkuil
• leeuwenmanen
• leeuwenmelk
• leeuwenmoed
• leeuwenmuil
• leeuwenpoort
• leeuwenstaart
• leeuwentand
• leeuwentemmer
• leeuwenvlag
• leeuwenwelp
• leeuwerik
• leeuwhondje
• leeuwmakaak

samenstelling met "leeuw" als laatste deel

• bergleeuw
• circusleeuw
• gouden leeuwaapje
• holenleeuw
• klavierleeuw
• mierenleeuw
• zeeleeuw

Spreekwoorden

• Aan de klauw kent men de leeuw.

Het is gemakkelijk te zien dat iemand heerszuchtig, dominant, hebzuchtig e.d. is

• Het is kwaad de leeuw te scheren.

Bij machtige personen moet men voorzichtig zijn in de omgang.

Uitdrukkingen en gezegden

• Vechten als een leeuw

Hard en onverschrokken vechten

• Zich in het hol van de leeuw wagen

Ergens heen gaan waar je moeilijkheden kunt verwachten, onderhandelen met de vijand, (in ruimere zin) een groot risico nemen

Vertalingen

    1. Panthera leo een groot katachtig roofdier met lange manen   

Afrikaans: leeu (af) Arabisch: اسد (ar) m Bosnisch: lav (bs) m Bulgaars: лъв (bg) m Chinees: 狮 (zh), 狮子 (zh) Cornisch: lew (kw) m, lion (kw) m Deens: løve (da) Duits: Löwe (de) m Engels: lion (en) Esperanto: leono (eo) Estisch: lõvi (et) Fins: leijona (fi) Frans: lion (fr) m Galicisch: león (gl) m Grieks: λιοντάρι (el) o Hawaïaans: liona Hebreeuws: אריה (he) Hindi: शेर (hi), सिंह (hi) Hongaars: oroszlán (hu) Ido: leono (io) Iers: leon (ga) m IJslands: ljón (is) o Indonesisch: singa (id) Italiaans: leone (it) m Japans: ライオン (ja), 獅子 (ja) Kannada: ಸಿಂಹ (kn) Koreaans: 사자 (ko) Kroatisch: lav (hr) Latijn: leo (la) m Litouws: liūtas (lt) m Luxemburgs: Léiw (lb) m Maleis: singa (ms) Minangkabaus: singo Noors: løve (no) g

Nynorsk: løve (nn) v Occitaans: leon (oc) m Oekraïens: лев (uk) m Oezbeeks: Cyrillisch: арслон (uz) Latijns: arslon (uz) Perzisch: شير (fa) Pennsylvania-Duits: Leeb (pdc) m Pools: lew (pl) m Russisch: лев (ru) m Sanskriet: केसरी (sa) Servisch: Cyrillisch: лав (sr) Latijns: lav (sr) Servo-Kroatisch: Cyrillisch: лав (sh) Latijns: lav (sh) Sloveens: lev (sl) m Slowaaks: lev (sk) m Spaans: león (es) m Swahili: simba (sw) Tamil: சிங்கம் (ta) Thai: สิงหํโต (th), ราชสีห์ (th) Tsjechisch: lev (cs) m Turks: aslan (tr) Urdu: شير (ur) Vietnamees: con sư tử đực (vi) Volapük: leon (vo) Welsh: llew (cy) Xhosa: ingonyama Zoeloe: ingonyama (zu) Zweeds: lejon (sv)

Gangbaarheid

• Het woord leeuw staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "leeuw" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.