zon

Niet te verwarren met: Zon

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zon    (hulp, bestand)
• IPA: /zɔn/

Woordafbreking

• zon

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘lichtend hemellichaam’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

(erfwoord) afkomstig van : Middelnederlands: sonne Oudnederlands: sunna Germaans: *sunnōn Indo-Europees: *sóh₂wl̥

Verwant in Germaans: West: Engels: sun (Angelsaksisch: sunne), Duits: Sonne, (Oudhoogduits: sunna), Fries: sinne (Oudfries: sunne) Noord: Oudnoords: sunna, IJslands/Faeröers: sunna Oost: Gotisch: sunno

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zon	zonnen
verkleinwoord	zonnetje	zonnetjes

Zelfstandig naamwoord

zon v/m

1. (astronomie) de ster waar de planeet aarde omheen draait, hemellichaam dat o.a. de aarde het daglicht schenkt

   • Als de zon schijnt, gaan veel mensen graag naar buiten. 

   ▸ Zo zag ik erg op tegen onbekende gevaren op de trail zoals ratelslangen, beren, steile bergen, felle zon en hoge temperaturen in de woestijn.

Hyponiemen

   

Oranjezon aprilzon augustuszon avondzon benedenzon bijzon decemberzon februarizon filmzon gelukszon herfstzon hoogtezon januarizon julizon junizon lentezon maartzon meizon middagzon middernachtzon morgenzon najaarszon namiddagzon noorderzon novemberzon ochtendzon oerzon oktoberzon oogstzon oosterzon regenzon septemberzon tropenzon voorjaarszon waterzon winterzon woestijnzon zomerzon zuiderzon

Afgeleide begrippen

   

Zonhoven Zonnekoning doorzonkamer doorzonwoning zonaanbidder zonaanbidster zonbeschenen zonbescherming zonbestemming zonbestraling zondag zonecht zoneclips zonenergie zongebruind zongedroogd zongerijpt zonhoed zoninval zonkant zonkracht zonlicht zonloos zonne-energie zonne-installatie zonne-uitbarsting zonne-uitslag zonneactiviteit zonneallergie zonneauto zonnebaan zonnebaars zonnebad zonnebaden zonnebader zonnebank zonnebeeld zonneblad zonneblind zonnebloem zonneboiler zonnebrand zonnebril zonnecel zonnecentrale zonnecirkel zonnecollector zonneconstante zonnecrème zonnecultus zonnecyclus zonnedag zonnedak zonnedans zonnedauw zonnedek zonnedienst zonnefakkel zonnefysica zonnegas zonnegeel zonneglans zonneglas zonnegloed zonnegloren zonnegod zonnegodin zonnegroet zonnehemel zonnehoed zonnehout zonnehuis zonnejaar zonnejurk zonnekalender zonnekanon zonnekant zonnekap zonnekeer zonnekijker zonnekind zonneklaar zonneklep zonneklopper zonnekoning zonnekracht zonnekring zonnekruid zonneland zonneleen zonnelicht zonnelied zonneluifel zonnemaand zonnemaire zonnemelk zonneoven zonnepaneel zonnepit zonnepraatpaal zonnerad zonneregen zonneroosje zonnescherm zonneschijf zonneschijn zonnesimulator zonneslag zonnespectrum zonnespiegel zonnestand zonnesteek zonnesteen zonnestelsel zonnester zonnestilstand zonnestorm zonnestraal zonnestraling zonnestroom zonnestudio zonnetafel zonnetempel zonnetent zonneterras zonnetijd zonnetoren zonnetornado zonneveld zonnevis zonnevlam zonnevlecht zonnevlek zonnevlugje zonnevogel zonnevuur zonnewagen zonnewarmte zonneweg zonnewei zonneweide zonnewende zonnewering zonnewiel zonnewijzer zonnewind zonnewoning zonnezeil zonnezout zonnig zonovergoten zonparkiet zonpreventie zonreis zonsafstand zonshoogte zonsondergang zonsopgang zonsopkomst zonsoppervlak zonsverduistering zonuren zonuur zonvakantie zonverbrand zonvormig zonvriendelijk zonwerend zonwering zonzeker zonzij zonzijde

Verwante begrippen

• ster, maan, Mercurius, Venus, aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus, Pluto, Antares, Aldebaran, Arctures, Castor, Pollus, Sirius

Uitdrukkingen en gezegden

• Achter de wolken schijnt de zon

alle nare dingen zijn tijdelijk en daarna wordt het beter

• Alleen de zon gaat voor niets op

voor welvaart moet gewerkt worden, niks is gratis

• Als sneeuw voor de zon verdwijnen

ergens niets van over blijven

• De zon niet in het water kunnen zien schijnen

jaloers zijn, iets niet kunnen verdragen

• er is niets nieuws onder de zon

de geschiedenis herhaalt zich steeds weer

•  Die demarcatielijn kwam precies overeen met de lijn die de officieren scheidde van de manschappen. Niets nieuws onder de zon, zei Albert bij zichzelf.  

• voor niets gaat de zon op

voor alle andere dingen moet je betalen

• Al geruime tijd staat u in ons bestand aangemerkt als fase 4. Economisch gezien zet u geen zoden aan de dijk. Aangezien voor niks de zon nog niet opgaat, zal u uw gelanterfant spoedig moeten opgeven. Uitzendbureau Klaar over Werk ziet u van harte tegemoet voor de begeleiding van uw passiviteitsfase naar een ik-ga-er-voor-mentaliteit. Er is genoeg werk te doen.

• het zonnetje in huis zijn

een opgewekt persoon zijn

• Wie boter op zijn hoofd heeft moet niet in de zon gaan lopen

als je zelf iets gedaan hebt wat verkeerd is, moet je een ander niet van beschuldigen als die hetzelfde gedaan heeft

Vertalingen

    1. de ster waar de planeet aarde omheen draait, hemellichaam dat de aarde overdag verlicht   

!Xóõ: ǁʻân (nmn) Afrikaans: son (af) Angelsaksisch: sunne (ang) v Arabisch: شَمْس (ar), شمس (ar) Armeens: արև (hy) Azeri: günəş (az) Bengaals: সূর্য (bn) Bulgaars: слънце (bg) o Catalaans: sol (ca) m Chinees: Kantonees: 太陽 (yue), 太阳 (yue), 日頭 (yue), 日头 (yue) Mandarijn: 太陽 (cmn), 太阳 (cmn), 日 (cmn) Minnan: 日頭 (zh-min-nan) Cornisch: howl (kw) m Duits: Sonne (de) v Egyptisch: rˁ m Engels: sun (en) Erzja: чи Esperanto: suno (eo) Estisch: päike (et) Etruskisch: usil Faeröers: sól (fo) v Fins: aurinko (fi) Frans: soleil (fr) m Fries: sinne (fy) g Georgisch: მზე (ka) Grieks: ήλιος (el) m (ilios) Gujarati: સૂર્ય (gu) Hawaïaans: la Haïtiaans Creools: solèy Hebreeuws: שמש (he) v, חמה (he) v Hindi: सूर्य (hi) m, आदित्य (hi), सूरज (hi) m, ख़्वुरशेद (hi) m, रवि (hi) m Hongaars: nap (hu) Hopi: taawa Iers: grian (ga) v Oudiers: grían v IJslands: sól (is) v, sunna (is) v Indonesisch: matahari (id) Italiaans: sole (it) m Japans: 太陽 (ja) Javaans: Serngenge (jv) v Jiddisch: זון (yi) v Kannada: ಸೂರ್ಯ (kn) Karatsjai-Balkarisch: кюн Kazachs: күн (kk) Khmer: ថ្ងៃ (km) Kirgizisch: күн (ky) Kituba: mwini Koreaans: 해 (ko), 태양 (ko), 일 (ko) Kroatisch: sunce (hr) o Laotiaans: ຕາເວັນ (lo) Latijn: sol (la) m

Lets: saule (lv) v Litouws: saulė (lt) v Luxemburgs: Sonn (lb) v Macedonisch: сонце (mk) o Malayalam: സൂര്യന്‍ (ml) Maleis: matahari (ms), mentari (ms), suria (ms) Manx: grian (gv) v Maori: rā (mi) Mongools: нар (mn), нар (mn) Navajo: shá, jóhonaaʼéí Nedersaksisch: Sünn (nds) Noors: sol (no) m v Nynorsk: sol (nn) v O'odham: tash Occitaans: solelh (oc) m Oeigoers: قۇياش‎ (ug) (niet officieel: quyash (ug)) Oekraïens: сонце (uk) Oezbeeks: quyosh (uz) (niet officieel: қуёш‎ (uz)), oftob (uz) (niet officieel: офтоб (uz)) Ojibwe: giizis Ossetisch: хур Oudgrieks: ἥλιος m Perzisch: خورشيد (fa) Pools: słońce (pl) o Portugees: sol (pt) m Quechua: inti (qu) Roemeens: soare (ro) m Russisch: солнце (ru) o Schots-Gaelisch: grian (gd) v Siciliaans: suli (scn) Singalees: ඉර (si) klassiek Syrisch: ܫܡܫܐ m Sloveens: sonce (sl) Slowaaks: slnko (sk) o Spaans: sol (es) m Swahili: jua (sw) Tadzjieks: офтоб (tg) Tagalog: araw (tl) Tamil: சூரியன் (ta) Tataars: кояш (tt) (niet officieel: koyaş (tt)) Telugu: సూర్యుడు (te) Thai: ดวงอาทิตย์ (th), พระอาทิตย์ (th) Tibetaans: ཉི་མ། (bo) Turkmeens: gün (tk), гүн (tk) Turks: güneş (tr) Twi: ɛwia (tw) Oedmoerts: шунды Urdu: سوریہ (ur) m, سورج (ur) m, خورشید (ur) m, روی (ur) m Vietnamees: mặt trời (vi), dương (vi) Volapük: sol (vo) Welsh: haul (cy) m, huan (cy) m Wit-Russisch: сонца (be) Zweeds: sol (sv)

Werkwoord

vervoeging van
zinnen

zon

1. enkelvoud verleden tijd van zinnen
   

   • Ik zon. 
     
   • Jij zon. 
     
   • Hij, zij, het zon. 

Verwante begrippen

• zinde

Werkwoord

vervoeging van
zonnen

zon

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zonnen
   

   • Ik zon. 

2. gebiedende wijs van zonnen
   

   • Zon! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zonnen
   

   • Zon je? 

Werkwoord

vervoeging van
zinnen

zon

1. onpersoonlijke verleden tijd van zinnen

Verwante begrippen

• zinde

Gangbaarheid

• Het woord zon staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "zon" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.