sol

Niet te verwarren met: sól, sòl, söl, şöl, søl

Nederlands

Uitspraak

Geluid: sol (hulp, bestand)
IPA: / sɔl / (1 lettergreep)

Woordafbreking

sol

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘muzieknoot’ voor het eerst aangetroffen in 1350 ^[1]
[1] van Engels solution
[2] van Middelnederlands sol (zie hieronder) ^[2]
[3] van Spaans sol "zon" ^[3]

Zelfstandig naamwoord

sol

o (scheikunde) colloïdale oplossing.
- Een goudsol bevat gouddeeltjes ter grootte van enige nanometers.
v/m (muziek) bepaalde muzieknoot tussen fa en la
- De toon sol is de vijfde toon van een toonladder die begint met "do".
m (financieel) munteenheid in Peru waarvan de Nieuwe Peruviaanse sol de ISO-code PEN heeft

Synoniemen

so

Verwante begrippen

[2] do, re, mi, fa, la, si

Hyponiemen

[1] aerosol
[3] Nieuwe Peruviaanse sol, Peruviaanse sol

Afgeleide begrippen

[1] solair, [2] solsleutel

Vertalingen

3. munteenheid in Peru

Spaans: sol ^(es)

Werkwoord

vervoeging van
sollen

sol

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van sollen
- Ik sol.
gebiedende wijs van sollen
- Sol!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van sollen
- Sol je?

Afgeleide begrippen

gesol

Gangbaarheid

Het woord sol staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "sol" herkend door:

60 %	van de Nederlanders;
75 %	van de Vlamingen.^[4]

Verwijzingen

Catalaans

enkelvoud	meervoud
sol	sols

Zelfstandig naamwoord

sol m

zon

Deens

Uitspraak

IPA: /soːˀl/

Zelfstandig naamwoord

sol g

zon

Verwijzingen

sol in:
Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Frans

Uitspraak

IPA: /sɔl/

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
sol	le sol	sols	les sols

Zelfstandig naamwoord

[A]sol m

aarde, aardoppervlak, grond
bodem, vloer

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
sol	le sol	sol	les sol

Zelfstandig naamwoord

[B] sol m

(muziek): de muziektoon “g” ook “sol”

Afgeleide begrippen

sol bémol, sol dièse, sol double bémol, sol double dièse

Verwante begrippen

do, ré, mi, fa, la, si, ut

Latijn

Uitspraak

IPA: /soːɫ/

Zelfstandig naamwoord

sōl m

zon
(metonymie) zonneschijn

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	sōl	sōlēs
genitief	sōlis	sōlum
datief	sōlī	sōlibus
accusatief	sōlem	sōlēs
vocatief	sōl	sōlēs
ablatief	sōle	sōlibus

Middelnederlands

Ut queant laxis

Woordherkomst en -opbouw

[zelfstandig naamwoord] Eerste lettergreep van Latijn solve "(verlos)". Guido van Arezzo maakte in de 11e eeuw een toonladder van van zes diatonisch opvolgende tonen ut, re, mi, fa, sol, la. Voor deze namen nam hij de eerste lettergreep van elke regel in een hymne gewijd aan Johannes de Doper omdat die op de betreffende toonhoogte wordt gezongen:
Ut queant laxis
resonare fibris,
mira gestorum
famuli tuorum,
solve polluti
labii reatum, Sancte Ioannes.
(Opdat uw dienaren met zachte stem uw wonderdaden laten weerklinken: verlos hun bezoedelde lippen van schuld, Sint Johannes.)^[1]^[2]