kop

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kop    (hulp, bestand)
• IPA: /kɔp/

Woordafbreking

• kop

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Latijn caput, van Indo-Europees *kauput- waarvan ook het Germaanse *xaubiþa- komt (verg. Nederlands: hoofd)
• [B] van Latijn cuppa

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kop	koppen
verkleinwoord	kopje	kopjes

Zelfstandig naamwoord

[A] kop m

1. (zoötomie) hoofd van een dier
2. (informeel), (dysfemisme) hoofd van een mens
3. (plantkunde) een groep bloemen die aan één steel zitten

   • Bij de supermarkt kochten we een hortensia met 6 koppen 

4. (gereedschap) deel van een spijker, het platte ronde deel waarop men klopt met de hamer
5. de voorkant of bovenkant van van iets

   • de kop van een lucifer, van een zeilschip 

6. voorwerp met een oor om uit te drinken

   • Een kop koffie drinken 

7. (typografie) opschrift boven een bericht

Opmerkingen

• [1] 'Hoofd' wordt in principe alleen gebruikt voor mensen en paarden.
• [2] In sommige streken van het taalgebied, zoals in Limburg, is 'kop' het gewone woord voor 'hoofd'

Synoniemen

• [1-2] hoofd

Antoniemen

• [4] achterkant

Hyponiemen

   

Vogelkop achterkop apenkop arendskop aspergekop atoomkop blaarkop bobbekop bolkop boorkop borstelkop boterkop botskop bovenkop brillenkop buffelkop butskop diamantkop dikkop dodekop dolkop domkop donderkop doodskop doorloopkop douchekop driftkop dubbelkop dwaaskop dwarskop egelskop fluimenkop gaperskop glanskop grijskop hamerkop haringkop hazenkop heupkop hondenkop januskop jongenskop kaalkop kaaskop kalfskop karpatenkop kattenkop keikop kernkop klabotskop kletskop klipkop knikkerkop koelekop koffiekop krantenkop kraterkop kregelkop kroeskop kruiskop krullenkop kunstkop kuttenkop laurenskop leeskop leeuwenkop lenskop maankop matkop meetkop moeskop moorkop netenkop oliekop onderkop overkop paardenkop pestkop pijpenkop plamuurkop platkop plegiskop pletskop polijstkop potskop preskop pruikenkop puistenkop rattenkop roggerskop rondkop roodkop rotorkop satijnvezelkop schaapskop scheerkop schollenkop schrijfkop schuimkop schurftkop slaapkop slangenkop smoddekop sneeuwkop soepkop spaarkop spilkop spinnenkop spionkop spreeuwkop spreikop sproeikop sproetenkop stijfkop stomkop stuipenkop subkop sufkop theekop truttekop tussenkop uilskop varkenskop verdeelkop verzinkkop vezelkop vissenkop vlaskop vogelkop vossenkop warkop weergavekop willeskop wiskop witkop zaagselkop zultkop zwartkop zwavelkop zwijnskop

Afgeleide begrippen

   

Kopland achtkoppig dolkoppig driekoppig duizendkoppig eenkoppig elfkoppig geelkopgier kop van Jut zijn kop-en-kloten kop-en-schotel kop-hals-rompboerderij kop-staartbotsing kop-staartvonnis kop-van-jut kopbal kopborststuk kopbout kopbrekens kopduel kopgolf kopgroep kophout kopklep kopklepper kopkluiven koplamp koplast koplat kopletter koplicht koploos koploper kopman kopnagel koppakking koppencilinder koppengeld koppensnellen koppentrommel koppenverband koppespin koppetje koppig koppijn koppositie koppoter koppotig kopregel koprol kops kopschijf kopschild kopschot kopschroef kopschuw kopseizen kopshout kopspiegellamp kopspijker kopspoor kopstation kopstem kopstoot kopstudie kopstuk koptekst koptelefoon kopvlees kopvoorn kopvrouw kopwerk kopziekte kopzorg meerkoppig moeskopperij negenkoppig rondkoppig tienkoppig twaalfkoppig tweekoppig twintigkoppig veelkoppig vierkoppig vijfkoppig vijftienkoppig zeskoppig zestienkoppig zevenkoppig zwartekoppenziekte zwartkoppig

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] op/aan kop liggen

aan de leiding staan, de eerste zijn (vaak bij een wedstrijd)

• [2] iets de kop indrukken

iets onderdrukken, de verdere ontwikkeling belemmeren

• [2] kop op!

laat je niet ontmoedigen!

• [3] de spijker op de kop slaan

gelijk hebben, het bij het rechte eind hebben

• [5] de kop in de wind gooien

koppig en onwillig reageren

• Als een kip zonder kop

zonder beraad, onbesuisd

• De kous op de kop krijgen

• De spijker op de kop slaan

het goede antwoord geven of oplossing vinden op het goede moment

• Een bord voor je kop hebben

• Met de kous op de kop thuiskomen

teleurgesteld thuiskomen

• Op de kop af zijn

precies, exact

• Op de kop tikken

voor een goede prijs iets kopen

• Spijkers met koppen slaan

eindelijk een stap vooruit in het proces

Vertalingen

    1. hoofd van een dier   

Duits: Kopf (de) m Engels: head (en) Frans: tête (fr) v Grieks: κεφάλι (el) o

Italiaans: testa (it) v Kara (leu): bengina Spaans: cabeza (es) v Zweeds: huvud (sv) o

    2. hoofd van een mens   

Duits: Kopf (de) m, Haupt (de) o Engels: head (en) Frans: tête (fr) v Grieks: κεφάλι (el) o

Italiaans: testa (it) v Kara (leu): bengina Spaans: cabeza (es) v Zweeds: huvud (sv) o

[1] Een kopje met koffie.

Zelfstandig naamwoord

[B] kop m

1. bakje om te drinken
2. (bouwkunde) de korte kant van een baksteen.

Hyponiemen

• [1] theekop

Vertalingen

    1. porseleinen recipiënt met oor, om uit te drinken   

Duits: Tasse (de) v Engels: cup (en) Frans: tasse (fr) v

Pennsylvania-Duits: Koppche (pdc) o Spaans: taza (es) v Zweeds: kopp (sv) g

    1. de korte kant van een baksteen   

Duits: Kopfseite (de) v

Werkwoord

vervoeging van
koppen

kop

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van koppen
   

   • Ik kop. 

2. gebiedende wijs van koppen
   

   • Kop! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van koppen
   

   • Kop je? 

Gangbaarheid

• Het woord kop staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'kop' herkend door

100 %	van de Nederlanders
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Deens

Zelfstandig naamwoord

kop

1. kop