gaan

Nederlands

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
gaan	gaand
gang	gegaan

Uitspraak

• Geluid:  gaan    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /χan/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ɣan/

Woordafbreking

• gaan

Woordherkomst en -opbouw

afkomstig van: Middelnederlands: gaen, gaan, ghan, ganghen Oudnederlands: gān Germaans: *gānan Indo-Europees: *ǵʰēh₁-

Verwant in Germaans: West: Engels: go (Angelsaksisch: gān), Duits: gehen, (Oudhoogduits: gān, gēn), Fries: gean (Oudfries: gān, gunga) Noord: Zweeds/Deens/Noors: gå (Oudnoords: *gá) Oost: Gotisch: gaggan

Verwant in andere Indo-Europese talen: Grieks: κίω, κιγχανω, κιχανω

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
gaan	ging	gegaan
klasse 7	volledig

Werkwoord

gaan

1. (ergatief) zich in een bepaalde richting bewegen, meestal van de spreker af

   Hij ging naar Amerika.

2. mogelijk zijn

   Dat gaat niet.

3. (hulpwerkwoord) vormt een onmiddellijke toekomende tijd

   En nu ga ik slapen.

Afgeleide begrippen

• gaans

Hyponiemen

   

aangaan achtergaan achternagaan achteruitgaan afgaan begaan binnengaan dichtgaan diepgaan doodgaan doorgaan gelijkgaan heengaan ingaan kapotgaan kermisgaan langsgaan losgaan meegaan misgaan nagaan neergaan omgaan omhooggaan omlaaggaan ondergaan onderuitgaan ontgaan opengaan opgaan opzijgaan overgaan platgaan rondgaan samengaan schoolgaan schootgaan schuilgaan slapengaan stukgaan te boven gaan tegengaan tekeergaan teloorgaan tenietgaan teruggaan thuisgaan toegaan uiteengaan uitgaan verdergaan vergaan voorafgaan voorbijgaan voorgaan vooropgaan voortgaan vooruitgaan vreemdgaan weggaan welgaan

Afgeleide begrippen

• gabaar, gadood, roerganger

Uitdrukkingen en gezegden

• dames gaan voor
• aan de slag gaan

gaan werken

• aan land gaan / aan wal komen

van boord gaan, uit de boot stappen

• ervandoor gaan

weggaan

• te boven gaan

• overkop gaan

bankroet gaan

• uit zijn dak gaan

zeer boos worden

• voor iets gaan

• zijn haren gingen (recht) overeind staan

Vertalingen

    1. zich in een bepaalde richting bewegen   

Afrikaans: gaan (af) Albanees: ecën (sq) Angelsaksisch: gan (ang), wendan (ang), wadan (ang), faran (ang), feran (ang) Arabisch: ذهب (ar) (ðáhaba) Armeens: գնալ (hy) Baskisch: joan (eu) Catalaans: anar (ca) Chinees: 去 (zh) (qù) Duits: gehen (de) Engels: go (en) Esperanto: iri (eo) Filipijns: magpatuloy Fins: mennä (fi) Frans: aller (fr) Grieks: πάω (el) (páo) Hebreeuws: הלך (he) (halákh) Hongaars: megy (hu) Ido: irar (io) Iers: téigh (ga) Indonesisch: pergi (id) Italiaans: andare (it) Koerdisch: çûn (ku)

Koreaans: 가다 (ko) (gada) Kroatisch: ići (hr) Latijn: ire (la), vadere (la) Novial: vada Oudnoords: líða Oekraïens: йти (uk) Papiamento: bay (Curaçao), bai (Aruba) Perzisch: رفتن (fa) (ræftæn) Pools: iść (pl), chodzić (pl) Portugees: ir (pt) Quechua: riy (qu) Retoromaans: ir (rm) Roemeens: a merge (ro), a duce (ro) Russisch: идти (ru) (itti) Siciliaans: iri (scn), annari (scn) Sloveens: iti (sl), oditi (sl) Spaans: ir (es), andar (es) Telugu: వెళ్ళు (te) (vellu), పోవు (te) (povu), వెళ్ళిపోవు (te) (vellipovu) Thai: ไป (th) (pai) Turks: gitmek (tr) Vietnamees: đi (vi) Zweeds: gå (sv)

    aan de slag gaan   

Duits: sich an die Arbeit machen

    aan land gaan / aan wal komen   

Duits: an Land gehen

    ervandoor gaan   

Duits: sich davonmachen (de), türmen (de)

    uit zijn dak gaan   

Duits: sehr böse werden

    voor iets gaan   

Duits: etwas anstreben (de)

    Zijn haren gingen (recht) overeind staan.   

Duits: Ihm sträubten sich die Haare.

Afrikaans

stamtijd
infinitief	voltooid deelwoord
gaan	gegaan
	volledig

Werkwoord

gaan

1. gaan

   «Ek gaan môre rugby speel.»

   Ik ga morgen rugby spelen.