berg

Niet te verwarren met: Berg

De berg Pico Ruivo op Madeira

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  berg    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbɛr^əx / (1 of 2 lettergrepen); /bɛrx/

Woordafbreking

• berg

Woordherkomst en -opbouw

• via Middelnederlands berch van Oudnederlands berg; in de betekenis van ‘hoge terreinverheffing’ voor het eerst aangetroffen in 865.
• (erfwoord): Middelnederlands berch, ontwikkeld uit Oergermaans *berga- ‘berg, heuvel’, bij Indo-Europees *bʰerǵʰ- ‘zich verheffen’, waartoe ook Russisch béreg ‘oever’, Hittitisch parku- ‘hoog’, parkiya- ‘zich verheffen, groeien’, Tochaars pärk- ‘opkomen’ en Armeens berj ‘hoogte’ behoren. Evenals Nederduits Barg, Duits Berg, Fries berch en Engels (vaktaal) barrow ‘grafheuvel’.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	berg	bergen
verkleinwoord	(bergje)	(bergjes)

Zelfstandig naamwoord

berg m

1. (geologie) een substantiële opzichzelfstaande verhoging van de aardkorst

   • In het platte Nederland noemen we iets al snel een berg. 

   ▸ Het is zeven kilometer klimmen naar 1148 meter en er zitten huiveringwekkende stijgingspercentages tussen, van boven de 20 procent. Het is de vierde keer dat de Tour de berg aandoet, na etappes in 2012, 2014 en 2017.

2. (figuurlijk), (informeel) een grote hoeveelheid

   • Een berg geld. 

Synoniemen

• [2]: hoop

Antoniemen

• [1] dal

Meroniemen

• [1]: berghelling, bergkam, bergrug, bergspits, bergtop, bergwand

Holoniemen

• [1]: bergketen, bergmassief, gebergte

Verwante begrippen

• [1]: dal, heuvel, vulkaan, reliëf

Hyponiemen

   

Achterberg Alsemberg Amberg Amsberg Bamberg Benedenberg Bilderberg Bloemberg Bloomberg Bremberg Calvarieberg Carlsberg Duisenberg Etsberg Fluitenberg Galgenberg Geertruidenberg Goldberg Greenberg Grevenberg Grunberg Guensberg Gutenberg Hardenberg Havelterberg Heerenberg Heidelberg Herzberg Hillegersberg Hulsberg Kalenberg Kantelberg Klinkenberg Knippenberg Konijnenberg Kreuzberg Kronenberg Kroonenberg Landsberg Langeberg Ligtenberg Lindberg Lindenberg Luttenberg Malmberg Mengelberg Molenberg Muiderberg Neurenberg Nürnberg Oomsberg Petersberg Pietersberg Plettenberg Rauschenberg Rosenberg Sandberg Schaesberg Schattenberg Schönberg Soesterberg Spielberg Steffenberg Steinberg Stoltenberg Struikberg Tempelberg Ubachsberg Valkenberg Vijverberg Wagenberg Wallenberg Waterberg Weinberg Woudenberg Württemberg Zangberg Zeilberg Zilverberg Zwartberg afvalberg bietenberg boekenberg boterberg bovenberg brijberg calvarieberg drieberg ertsberg getuigeberg golfberg goudberg halsberg hooiberg ijsberg kanneberg kasseienberg krijtberg louteringsberg mijnsteenberg muzenberg olijfberg papierberg rijstebrijberg rundvleesberg schuldenberg sneeuwberg steenberg stootberg stortberg tafelberg tulpenberg van de Berg van den Berg van der Berg venusberg vleesberg vliedberg voedselberg vuilnisberg vuurberg walberg wijnberg wimberg zandberg zoutberg

Afgeleide begrippen

   

Bergambacht Bergeijk Bergen Bergeyk Bergharen Berghaven Bergkamp Bergman Bergrede Bergs Bergstein Bergstraat bergachtig bergaf bergahorn bergandoorn bergbasterdwederik bergbeek bergbeemdgras bergbeklimmen bergbeklimmer bergbeklimming bergbewoner bergblauw bergboer bergboezem bergbonenkruid bergbos bergcentaurie bergdal bergden bergdorp bergdravik bergduivel bergeend bergen bergengte bergereprijs bergetappe bergfiets bergflank bergfluiter bergformatie berggamander berggebied berggeest berggeit berggeld berggeschut berggids berggod berggorilla berggraat berggroen berggrootoorvleermuis berghaan berghaas bergharnas bergheef bergheggenmus berghelling berghertshooi berghok berghoogte berghotel berghout berghuis berghut bergiep bergijs bergkalk bergkam bergkangoeroe bergkap bergkat bergkei bergketen bergklassement bergklimaat bergklokje bergkloof bergkoning bergkristal bergland berglandschap bergleeuw bergleeuwerik berglemming berglijster berglook bergloon berglucht bergmassief bergmeel bergmeer bergmeubel bergmolen bergmos bergmuis bergmus bergnachtorchis bergnimf bergop bergpaard bergpad bergpapaja bergpapaya bergparkiet bergpas bergpek bergpiek bergplaats bergprijs bergrat bergrit bergrivier bergroede bergroute bergrug bergruimte bergschoen bergschuur bergski bergslak bergspelonk bergspil bergspits bergspitsmuis bergspoor bergsport bergstaat bergsteentijm bergstelsel bergstok bergstorting bergstreek bergstroom bergteer bergtijdrit bergtocht bergtoerist bergtop bergtrui bergvak bergvesting bergvink bergvlas bergvlier bergvolk bergwaarts bergwand bergwandelaar bergwandelen bergwandeling bergwater bergweg bergwei bergweide bergwerk bergwind bergzebra bergziekte bergzone bergzout gebergte

Uitdrukkingen en gezegden

• iemand gouden bergen beloven

iemand veel moois beloven maar de beloften niet nakomen

• als een berg ergens tegenop zien

verwachten dat iets heel moeilijk of vervelend zal zijn

∗ Veel mensen zien als een berg op tegen de belastingaangifte. Bijna 40 procent besteedt het invullen ervan weleens uit, zo bleek eerder dit jaar uit een enquête van de Consumentenbond. Maar vaak is dat onnodig en het biedt ook geen garantie op een waterdichte aangifte.

Spreekwoorden

• [1] als de berg niet naar Mohammed komt, komt Mohammed wel naar de berg
• [1] als Mohammed niet naar de berg komt, moet de berg maar naar Mohammed

Vertalingen

    1. hoge terreinverheffing   

Albanees: mal (sq) m Arabisch: جَبَل‎ (ar) (jabal) m Basjkiers: mendi (ba) Bretons: menez (br) m mv menezioù Bulgaars: планина (bg) v Chinees: 山 (zh) (shan) Duits: Berg (de) m Oudhoogduits: berg m Engels: mountain (en) Oudengels: beorg (ang) m, munt (ang) m Esperanto: monto (eo) Estisch: mägi (et) Fins: vuori (fi) Frans: montagne (fr) v Fries: berch (fy) Grieks: όρος (el) (óros) o, βουνό (el) (vunó) o Hawaïaans: mauna, kuahiwi Ido: monto (io) Indonesisch: gunung (id) Italiaans: montagna (it) v Japans: 山 (ja) (やま, yama) Kawi: wukir Koreaans: 산 (ko) (san) Latijn: mons (la) m Litouws: kalnas (lt) m Luxemburgs: Bierg (lb) m

Mantsjoe: alin Minangkabaus: gunuang Nahuatl: tepētl (nah) Nedersaksisch: Barg (nds) m Noors: fjell (no) o Nynorsk: fjell (nn) o Oudnoords: berg o Papiaments: seru Perzisch: کوه (fa) (kuh) Pitjantjatjara: apu, puḻi Pools: góra (pl) v Portugees: montanha (pt) v, monte (pt) m Roemeens: munte (ro) m Russisch: гора (ru) (gora) Oppersorbisch: gore (sh) Sloveens: gora (sl) v Spaans: montaña (es) v, monte (es) m Tamazight: adrar m Tsjechisch: hora (cs) v Turks: dağ (tr) Tzotzil: vits Vietnamees: núi (vi) Welsh: mynydd (cy) Yucateeks: ka'anal k'áax Zweeds: berg (sv)

    2. een grote hoeveelheid   

Duits: Berg (de) m, Haufen (de) m Engels: mountain (en) Noors: berg (no) o, dott (no) m

Nynorsk: berg (nn) o Spaans: montón (es) m

Werkwoord

vervoeging van
bergen

berg

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bergen
   

   • Ik berg. 

2. gebiedende wijs van bergen
   

   • Berg! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bergen
   

   • Berg je? 

Gangbaarheid

• Het woord berg staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "berg" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• IPA: /bɛrχ/

Woordafbreking

• berg

Woordherkomst en -opbouw

• [A] Afgeleid van het Nederlandse bergen
• [B] Afgeleid van het Nederlandse berg

Werkwoord

berg [A]

1. bergen; in veiligheid brengen
2. bergen; het in de haven brengen van een schip met problemen

Synoniemen

• bêre

Afgeleide begrippen

• bergloon
• bergplek

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	berg	berge

Zelfstandig naamwoord

berg [B]

1. (geologie) berg; een substantiële opzichzelfstaande verhoging van de aardkorst
2. (figuurlijk) berg; een grote hoeveelheid

Antoniemen

• dal

Afgeleide begrippen

bergaalwyn bergaandblom bergadder bergbietou bergfiets berghaan berghardepeer bergie bergjode

bergkanarie bergkaree bergklim bergklipwagter bergkoester bergkruin bergkwagga bergkwikkie berglyster

bergmahonie bergnooientjie bergpalm bergparty bergpas bergpatrys bergpietjiekanarie bergpredikasie bergreeks

bergsering bergsipres bergskilpad bergvygie bergwagter bergwildepiesang gebergte ysberg

Spreekwoorden

• Die berg het 'n muis gebaar.
• Die bobbejaan agter die berg gaan haal.

Overerving en ontlening

• → Engels: berg

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Limburgs

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA:
  • (enkelvoud): /ˈbǽrx/ (Etsbergs)
  • (meervoud): /ˈbæ̀rx/ (Etsbergs)

Woordherkomst en -opbouw

• zie onder Nederlands berg

Zelfstandig naamwoord

berg m

1. (Hooglimburgs) (geologie) berg
2. (Hooglimburgs) heuvel
3. (Hooglimburgs) ophoging
4. (Hooglimburgs) mesthoop
5. (Hooglimburgs) gebergte

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	berg	perg	bergske	pergske	berg	perg	bergskes	pergskes
genitief	bergs	pergs	bergskes	pergskes	berg	perg	bergskes	pergskes
locatief	berges	perges	bergeske	pergeske	bergese	pergese	bergeskes	pergeskes
datief	berge	perge	bergske	pergske	berg	perg	bergskes	pergskes
accusatief	berg	perg	bergske	pergske	berg	perg	bergskes	pergskes

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Middelengels

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Angelsaksische ġebeorg

Zelfstandig naamwoord

berg

1. bescherming, onderdak
2. voogd, wachter

Schrijfwijzen

• berȝ
• berȝe

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / bæɾg /

Woordafbreking

• berg

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnoords bjarg en berg; zie verder onder Nederlands berg

Naar frequentie	7696

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	berg	berget	berg	berga bergene
genitief	bergs	bergets	bergs	berga bergene

Zelfstandig naamwoord

berg, o

1. (geologie) berg (verhoging)
2. (geologie) bergondergrond

   «På to meters dyp støtte de på berg.»

   Op twee meter diepte stootte zij op de bergondergrond.

3. (figuurlijk) berg (hoeveelheid)

Afgeleide begrippen

[1]: berg-og-dal-bane [1]: bergand

[2]: bergart [2]: berggrunn

[2]: bergverk [3]: kjøttberg

Verwante begrippen

[1]: bakke [1]: fjell [1]: kneik

[1]: tind [1]: ås [2]: klippe

[2]: knaus [2]: sva

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: her på berget

hier in de bergen (als geboortestreek)

• [1]: over alle berg

uit de paardenpoten gekomen zijn

• [1]: over berg og dal

over berg en dal

• [2]: bygge på berg

op de bergondergrond bouwen

• [3]: et berg av frukt

een berg vruchten

• [3]: et berg av grønnsaker

een berg groenten

Zelfstandig naamwoord

berg, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van berg

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / bæɾg /

Woordafbreking

• berg

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnoords bjarg en berg; zie verder onder Nederlands berg

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	berg	berget	berg	berga

Zelfstandig naamwoord

berg o

1. (geologie) berg (verhoging)
2. (geologie) bergondergrond
3. (figuurlijk) berg (hoeveelheid)

Afgeleide begrippen

[1]: berg-og-dal-bane [1]: bergand [2]: bergart

[2]: berggrunn [2]: bergverk [2]: bergvegg

[3]: kjøtberg [3]: smørberg

Verwante begrippen

[1]: bakke [1]: fhell [1]: kneik

[1]: tind [1]: ås [2]: klippe

[2]: knaus [2]: sva

Spreekwoorden

• [1]: Tru kan flytte berg.

Geloof kan bergen verplaatsen.

Uitdrukkingen en gezegden

• [3]: eit berg av mjølsekker

een berg meelzakken

• [3]: eit berg av sild i sjøen

een berg van haringen in het meer

Zelfstandig naamwoord

berg, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van berg

Oudhoogduits

Woordherkomst en -opbouw

• zn [A]: afkomstig van de Germaanse zelfstandige naamwoorden *berga- en *bergaz, die van het Indo-Germaanse zelfstandige naamwoord *bʰerg̑ʰos komt
• zn [B]: Afkomstig van de Germaanse zelfstandige naamwoorden *berga- en *bergam, die van het Indo-Germaanse zelfstandige naamwoord *bʰerg̑ʰ- komt

Zelfstandig naamwoord

[A] berg, m

1. (geologie) berg (verhoging)
2. (geologie) bergspits, bergtop
3. herberg, bescherming

Verbuiging

• [1-2]: m (a), sterk
• [3]: m (a), sterk

Afgeleide begrippen

[1]: bergári [1]: bergfugili [1]: berghaft [1]: berghaftí

[1]: berhús [1]: bergilí [1]: berghaft [1]: bergwazzae

[3]: bergan [3]: armberg [3]: halsberg

Uitdrukkingen en gezegden

• [2]: obanahtígér berg

bergspits, bergtop

Overerving en ontlening

• Middelhoogduits: bërc
  • Alemannisch: Bäärg, Bärg, Bèèrg, Bërg
  • Beiers: Beag
    • Cimbrisch: pèrge
    • Mòcheno: pèrg
  • Duits: Berg
  • Jiddisch: באַרג (barg)
  • Luxemburgs: Bierg
  • Pennsylvania-Duits: Barig
  • Riograndenser Hunsrückisch: Berrich

Zelfstandig naamwoord

[B] berg, o

1. (aardrijkskunde) toevlucht

Verbuiging

• o (a), sterk

Afgeleide begrippen

• giberg
• gibergan

Oudnederlands

Uitspraak

• IPA: /bɛrχ/

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *berga via het West-Proto-Germaanse *berg

	enkelvoud	meervoud
nominatief	berg	berga
genitief	bergas	bergo
datief	berge	bergon
accusatief	berg	berga

Zelfstandig naamwoord

berg m

1. (geologie) berg; een substantiële opzichzelfstaande verhoging van de aardkorst

Schrijfwijzen

• bergh

Overerving en ontlening

• Middelnederlands: berch
  • Limburgs: berg
  • Nederlands: berg
    • Afrikaans: berg
      • → Engels: berg

Verwijzingen

• Oudnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Oudnoords

Woordherkomst en -opbouw

• van Germaans: *berga; zie verder onder Nederlands berg

Zelfstandig naamwoord

berg, o

1. (geologie) berg

Synoniemen

• bjarg

Overerving en ontlening

• Noors: berg
• Nynorsk: berg

Oudsaksisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *berga via het West-Proto-Germaanse *berg

Zelfstandig naamwoord

berg m

1. (geologie) berg; een substantiële opzichzelfstaande verhoging van de aardkorst

Schrijfwijzen

• berag

Overerving en ontlening

• Middelnederduits: berch
  • Nedersaksisch: barg, Barg, Bärg, Berg, Biarg, Biärg, Biarig
  • Plautdietsch: Boajch

Zweeds

Uitspraak

• Geluid:  berg    (hulp, bestand)
• IPA: / bär:j /

Woordafbreking

• berg

Woordherkomst en -opbouw

• zie onder Nederlands berg

Naar frequentie	2989

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	berg	berget	berg	bergen
genitief	bergs	bergets	bergs	bergens

Zelfstandig naamwoord

berg, o

1. (geologie) berg
2. (geologie) rots, steen

Synoniemen

• fjäll

Afgeleide begrippen

   

[1]: bergbana [1]: bergbäck [1]: bergig [1]: bergklack [1]: bergknalle [1]: bergland [1]: berglandskap [1]: bergnymf [1]: bergras [1]: bergsartilleri [1]: bergsbrant [1]: bergsbygd [1]: bergsjägare [1]: bergskedja [1]: bergsklättring [1]: bergskred [1]: bergskreva [1]: bergskrön [1]: bergslandskap [1]: bergsluft [1]: bergsmassiv [1]: bergsområde [1]: bergsplatå [1]: bergssida [1]: bergssluttning [1]: bergsstam [1]: bergstopp [1]: bergstrakt [1]: bergstup [1]: bergtroll [1]: bergvandrare [1]: bergvind [1]: bergvägg [1]: bergås [1]: isberg [1]: kraterberg [1]: platåberg [1]: taffelberg [1]: veckberg [2]: bergart [2]: bergborrning [2]: berggrund [2]: bergsformation [2]: bergslager [2]: hälleberg [2]: urberg

Zelfstandig naamwoord

berg

1. nominatief onbepaald onzijdig meervoud van barn