bouwen

Nederlands

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
bouwen	bouwend
bouw	gebouwd
gebouw
bouwsel
bouwer

Uitspraak

• Geluid:  bouwen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbɑuwə(n) / (2 lettergrepen); /ˈbɑu̯ə(n)/

Woordafbreking

• bou·wen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘een huis optrekken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901
• In de betekenis van ‘het land bewerken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1375

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
bouwen	bouwde	gebouwd
zwak -d	volledig

Werkwoord

bouwen

1. overgankelijk, (bouwkunde) een constructie oprichten door het samenvoegen van onderdelen

   • Dit kasteel werd in de dertiende eeuw gebouwd. 

   ▸ Een goede vriendin verwees me naar Maurits de Planque, een ervaren survival-instructeur van wie ik het een en ander hoopte te leren, zoals vuur maken, een schuilplaats bouwen en wat ik zou kunnen eten uit de natuur mocht ik verdwalen.

   ▸ Het werd met de minuut duidelijker dat zijn vrouw het podium bouwde waarop hij kon schitteren.

2. inergatief ~ op: zich verlaten op, vertrouwen op

   • Iemand waarop je kunt bouwen is een betrouwbaar persoon. 

Antoniemen

• afbreken

Hyponiemen

   

aanbouwen afbouwen bebouwen bijbouwen doorbouwen herbouwen inbouwen landbouwen meebouwen misbouwen modelbouwen nabouwen nieuwbouwen ombouwen onderbouwen opbouwen overbouwen passief bouwen samenbouwen terugbouwen uitbouwen vastbouwen verbouwen volbouwen voortbouwen

Afgeleide begrippen

   

bouwakker bouwbedrijf bouwbesluit bouwblok bouwboer bouwboerin bouwcombinatie bouwcommissie bouwcontingent bouwdepot bouwdok bouwdoos bouwer bouwerij bouwfonds bouwfraude bouwfraudezaak bouwfysica bouwgereedschap bouwgrond bouwheer bouwhoek bouwhoeve bouwhoogte bouwhuis bouwjaar bouwkas bouwkavel bouwkeet bouwklimaat bouwknecht bouwkraan bouwkuip bouwkunde bouwkunst bouwkunstenaar bouwlaag bouwlamp bouwland bouwlat bouwlieden bouwlift bouwlocatie bouwmaatschappij bouwman bouwmanswoning bouwmarkt bouwmateriaal bouwmeester bouwmodulus bouwmuur bouwnijverheid bouworde bouwovertreding bouwpakket bouwpastoor bouwplaat bouwplaats bouwplan bouwpolitie bouwpremie bouwproject bouwpromotor bouwput bouwrente bouwrijp bouwschuim bouwsector bouwsel bouwsom bouwsparen bouwsteen bouwsteiger bouwstelsel bouwstijl bouwstof bouwstop bouwstuk bouwteam bouwtechniek bouwtekening bouwterrein bouwtijd bouwtrant bouwvak bouwvakker bouwval bouwverbod bouwvergunning bouwverlof bouwverordening bouwvloot bouwvolume bouwwereld bouwwerf bouwwerk bouwzone gebouw

Verwante begrippen

• aanleggen, construeren, ineenzetten, maken, oprichten, timmeren

Uitdrukkingen en gezegden

• in aanbouw zijn

bouwen

Vertalingen

    1. een constructie oprichten door het samenvoegen van onderdelen   

Deens: bygge (da) Duits: bauen (de) Engels: build (en), construct (en) Estisch: ehitama (et) Frans: construire (fr), édifier (fr) Hebreeuws: לבנות (he) Ido: konstruktar (io) Indonesisch: membangun (id), mendirikan (id) Italiaans: costruire (it), edificare (it) Japans: 建てる (ja) (たてる (ja), tateru), 建設 (ja) する (けんせつする, kensetsu-suru) Koreaans: 만들다 (ko) (mandulda)

Latijn: aedificare (la), struere (la), construere (la), munire (la), emunire (la) Noors: bygge (no) Nynorsk: bygge (nn) Papiaments: konstrui Pools: budować (pl) Portugees: construir (pt) Russisch: строить (ru) Schots: build (sco), big (sco) Schots-Gaelisch: tog (gd) Spaans: construir (es), edificar (es) Swahili: kujenga (sw) Zweeds: anlägga (sv), bygga (sv), förfärdiga (sv), uppföra (sv), uppresa (sv), upprätta (sv)

    het bouwen   

IJslands: bygging (is) v Noors: bygging (no) m / v

Nynorsk: bygging (nn) v

Gangbaarheid

• Het woord bouwen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bouwen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.