god

Nederlands

Niet te verwarren met: God

Uitspraak

• Geluid:  god    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /χɔt/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɣɔt/
  • (Limburg): /ɣɔd/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘bovenmenselijk wezen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 776

(erfwoord) afkomstig van : Middelnederlands: god Oudnederlands: got ‘(de christelijke) God’ (eind 8e eeuw) Germaans: *guda- o ‘het vereerde, geëerbiedigde’ Indo-Europees: *gwhu-tó-

Verwant in Germaans: West: Engels: god (Angelsaksisch: god o), Duits: Gott, (Oudhoogduits: got m), Fries: god (Oudfries: god m) Noord: Zweeds/Deens/Noors: gud (Oudnoords: guð m, o), IJslands/Faeröers: guð Oost: Gotisch: guð m

Verwant in andere Indoeuropese talen: Slavisch: Russisch: говеть /govět’/ ‘vasten en ter communie gaan’, (verouderd) ‘eerbiedigen, vereren’ (Oudkerkslavisch: говѣти /gověti/ ‘eerbiedigen, vereren’) Romaans: Latijn: favēo ‘begunstigen’

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	god	goden
verkleinwoord	godje	godjes

Zelfstandig naamwoord

god m

1. (religie) hypothetisch bovennatuurlijk wezen dat verantwoordelijk wordt geacht voor (bepaalde aspecten van) de werkelijkheid

   • De god van de zee, de god van de oorlog. 
   • Waren de goden kosmonauten? 

2. mijn god: uitroep van verbazing en wanhoop

   • Mijn god wat heeft die kwajongen nu weer voor kattenkwaad uitgehaald. 

Hyponiemen

   

aapgod afgod berggod beschermgod bosgod broodgod dondergod geldgod halfgod handelsgod hemelgod herdersgod hoofdgod huisgod krijgsgod lichtgod maangod metgod minnegod natuurgod oorlogsgod oppergod riviergod stormgod stroomgod vuurgod watergod weergod woestijngod woudgod zeegod zonnegod

Afgeleide begrippen

   

Godin godallemachtig godbehaaglijk godbeleving goddank goddelijk goddeloos godenbeeld godendom godendrank godenleer godenmaal godenpeer godenschemering godenspijs godentaal godenteelt godentelg godenzoon godgans godganselijk godgeklaagd godgeleerd godgelijk godgetrouw godgevloekt godgewijd godgezind godheid godin godlievend godlof godloochenaar godloochening godloos godmother godonterend godsaanschouwing godsadvocaat godsakker godsamme godsbeeld godsbegrip godsbelofte godsbesef godsbestel godsbestuur godsbetrouwen godsbewijs godsbewustzijn godschristus godsdienst godsgave godsgebod godsgebouw godsgemeenschap godsgemeente godsgenade godsgericht godsgeschenk godsgetuige godsgruwelijk godshemelsnaam godshuis godsidee godsjammerlijk godskennis godskind godskracht godskunde godslam godslamp godslasteraar godslastering godslasterlijk godsliederlijk godsloon godsman godsnaam godsonmogelijk godsoordeel godsopenbaring godspenning godsregering godssoevereiniteit godsspraak godsstad godsverering godsverschijning godsvertrouwen godsvloek godsvolk godsvoorstelling godsvrede godsvrees godsvrucht godswil godswonder godswoord godtergend godverdomme godvergeten godverlaten godverzakend godverzaker godverzaking godverzoenend godvrezend godvrucht godzalig godzijdank vergoden

Verwante begrippen

• God, godheid, opperwezen

Vertalingen

    1. hypothetisch bovennatuurlijk wezen dat verantwoordelijk wordt geacht voor (bepaalde aspecten van) de werkelijkheid   

Aino: カムイ Avaars: аллагь (av) Duits: Gott (de) m Darginisch: аллагь Engels: god (en) Frans: dieu (fr) m Inupiak: agaayun (ik) Koemuks: аллагь Lak: аллагь Latijn: deus (la)

Lezgi: аллагь Noors: gud (no) m Nynorsk: gud (nn) m Oezbeeks: xudo (uz) Roemeens: zeu (ro) Russisch: бог (ru) m (bog) Servisch: bog (sr) Spaans: dios (es) Turks: tanrı (tr) Vietnamees: thần (vi)

Gangbaarheid

• Het woord god staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "god" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	god	gode

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Deens

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /guː/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord góðr

Naar frequentie	136

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	g enkelvoud	god	bedre	bedst
	o enkelvoud	godt
	meervoud	gode
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	gode	bedre	bedste

Bijvoeglijk naamwoord

god

1. goed

Engels

Uitspraak

• Geluid:  god (VS)    (hulp, bestand)
• IPA: /gɑːd/ (VS), /gɒd/ (VK)

enkelvoud	meervoud
god	gods

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /guː/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord góðr.

Naar frequentie	106

Bijvoeglijk naamwoord

god

1. goed

   «Er det noen som har forslag til en god kake?»

   Heeft iemand een suggestie voor een goede taart?

Verbuiging

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	god	bedre	best
	o enkelvoud	godt
	meervoud	gode
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	gode	bedre	beste

Afgeleide begrippen

• i god tid

Uitdrukkingen en gezegden

• i god tid

op tijd

• godt nyttår / godt nytt år

Gelukkig Nieuwjaar!

• vær så god

alsjeblieft / dankjewel

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /guː/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord góðr.

Bijvoeglijk naamwoord

god

1. goed

Verbuiging

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	god	betre	best
	o enkelvoud	godt
	meervoud	gode
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	gode	betre	beste

Afgeleide begrippen

• i god tid

Uitdrukkingen en gezegden

• i god tid

op tijd

• godt nyttår / godt nytt år / godt nyår

Gelukkig Nieuwjaar!

• ver så god

alsjeblieft / dankjewel

Sloveens

Zelfstandig naamwoord

god

1. naamdag