best

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  best    (hulp, bestand)
• IPA: / bɛst / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• best

Woordherkomst en -opbouw

• (erfwoord) via Middelnederlands best van Oudnederlands bezzest / betist, als overtreffende trap van ‘bet’ aangetroffen vanaf 1100 en gebruikt als overtreffende trap van ‘goed’ vanaf 1236

Bijvoeglijk naamwoord

best

1. onverbogen vorm van de overtreffende trap van goed

   • Dit is goed dat is beter maar wat je een week geleden gedaan hebt is het best. 

2. goed

   • Hij is een beste vent. 
   • Al mijn vrienden zijn beste mensen. 

3. (als aanspreekvorm) vriendelijke aanhef van bijv. brief of toespraak (iets minder formeel dan geachte); ook wel ironisch gebruikt, dan juist als blijk van belediging of minachting

   • Beste Piet, wij danken je voor 40 jaar trouwe dienst. 

Uitdrukkingen en gezegden

• het beste beentje voor zetten

zich maximaal inspannen

• het beste paard van stal

de hardst werkende of meest gewaardeerde persoon in een groep

• van twee kaden de beste kiezen

de voorkeur geven aan de minst slechte van twee onaangename dingen

Spreekwoorden

• de beste stuurlui staan aan wal
• De beste breister laat wel eens een steek vallen

Ook diegene die het kundigst is, maakt fouten

• Ervaring is de beste leermeester

Van datgene dat je zelf hebt meegemaakt leer je het meeste

• Het beste paard struikelt (ook) wel eens

Ook de beste maakt wel eens een fout

• Het beste paard van stal wordt overgeslagen

Grappige uitspraak wanneer iemand overgeslagen wordt

• Ondervinding is de beste leermeester

Door iets zelf mee te maken of te oefenen leert men het snelst

Bijwoord

best best

1. onverbogen vorm van de overtreffende trap van goed

   • Ik weet niet wie van mijn zoons het best kan koken. 

2. als bevestiging dat iets goed is om te doen

   • Wij kunnen best naar een nieuwe opzet kijken. 

3. tamelijk

   • Hij is best stoer. 

   ▸ Het engste van alleen op pad gaan is de definitieve beslissing om het ook echt te gaan doen. Daarna valt gek genoeg alles best mee.

Typische woordcombinaties

• het best
• het beste

Hyponiemen

• allerbest, het beste, opperbest, paasbest

Afgeleide begrippen

• best betaald, best gehumeurd, bestekamer, bestemoeder, bestemoer, besterd, bestevaar, bestseller, bestwil

Uitdrukkingen en gezegden

• Ten beste geven

Voordragen (v.e. lied, gedicht e.d.); (bij uitbreiding) in het algemeen blijk van iets geven

Spreekwoorden

• wie het laatst lacht, lacht het best
• Die het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het best

Als je ergens vlak bij bent, heb je daar vaak meer voordeel van dan wanneer dat niet het geval is

• Oost west, thuis best

Waar je ook bent, thuis voel je je beter op je gemak

Vertalingen

    1. als bevestiging dat iets goed is om te doen   

Duits: durchaus (de), sehr wohl (de) Engels: best (en)

Spaans: mejor (es), muy bien (es)

    het best / het beste   

Duits: am besten (de)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	best
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

best o

1. (alleen in enkele vaste combinaties, m.n. mijn/jouw/zijn/haar, ... ~ doen, op mijn/jouw/zijn/haar, ... ~zijn) een perfecte toestand

   • Iedereen had zijn best gedaan, maar het was niet gelukt. 

Uitdrukkingen en gezegden

• Zijn opperste / uiterste / stinkende best doen

Heel erg zijn best doen

• Op zijn paasbest zijn

In een zo perfect mogelijke toestand verkeren, er zo goed mogelijk uitzien, zo goed als mogelijk presteren enz.

Spreekwoorden

• lest best
  aan het eind van een reeks vind je wat of wie het best voldoet

Vertalingen

    1. zo goed mogelijk   

Duits: Beste (de) o

Gangbaarheid

• Het woord best staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "best" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Engels

Bijvoeglijk naamwoord

best

1. overtreffende trap van good
2. overtreffende trap van well

Noors

Woordafbreking

• best

Bijvoeglijk naamwoord

best, m / v / o / mv

1. onbepaalde vorm enkelvoud en meervoud van de overtreffende trap van bra

Bijvoeglijk naamwoord

best, m / v / o / mv

1. onbepaalde vorm enkelvoud en meervoud van de overtreffende trap van god

Bijwoord

best

1. overtreffende trap van bra

Zelfstandig naamwoord

best o

1. beest, apaat, ondier
2. (scheldwoord) kreng, loeter

Verbuiging

o	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	best	bestet	best	besta bestene
genitief	bests	bestets	bests	bestas bestenes

Schrijfwijzen

• [1-2]: beist

Nynorsk

Woordafbreking

• best

Bijvoeglijk naamwoord

best, m / v / o / mv

1. onbepaalde vorm enkelvoud en meervoud van de overtreffende trap van bra

Bijvoeglijk naamwoord

best, m / v / o / mv

1. onbepaalde vorm enkelvoud en meervoud van de overtreffende trap van god