u

eenentwintigste letter van het Latijnse alfabet.

Verwante begrippen

U, û, ü, ue, ũ, ū, ŭ, ů, ű, ų

Letters van het Latijnse alfabet
Kleine letters:	a	b	c	d	e	f	g	h	i	j	k	l	m	n	o	p	q	r	s	t	u	v	w	x	y	z
Hoofdletters:	A	B	C	D	E	F	G	H	I	J	K	L	M	N	O	P	Q	R	S	T	U	V	W	X	Y	Z
Kleine letters met diakritische uitbreidingen:	á	ć	é	í	ó	ń	ś	ú	ý	ź	ǿ	à	è	ì	ò	ù	â	ê	ĝ	ĥ	î	ĵ	ô	û	ä	ë
	ï	ö	ü	ÿ	ã	ñ	õ	ũ	å	ů	ç	ş	č	ğ	š	ŭ	ł	ő	ű	ø	ā	ē	ī	ō	ū	ß
	æ	œ	ĳ	ð	þ	ą	ę	į	ǫ	ų	ż	ı
Hoofdletters met diakritische uitbreidingen:	Á	Ć	É	Í	Ó	Ń	Ś	Ú	Ý	Ź	Ǿ	À	È	Ì	Ò	Ù	Â	Ê	Ĝ	Ĥ	Î	Ĵ	Ô	Û	Ä	Ë
	Ï	Ö	Ü	Ã	Ñ	Õ	Ũ	Å	Ů	Ç	Ş	Č	Ğ	Š	Ŭ	Ł	Ő	Ű	Ø	Ā	Ē	Ī	Ō	Ū	Æ	Œ
	Ĳ	Ð	Þ	Ą	Ę	Į	Ǫ	Ų	Ż

Woordherkomst en -opbouw

Van het Engelse "unified atomic mass unit"

Symbool

u

(scheikunde)[[Categorie:Scheikunde_in_het_Sjabloon:geentaal]], (eenheid)[[Categorie:Eenheid_in_het_Sjabloon:geentaal]] geünificeerde eenheid van atoommassa
- Men heeft 1/12 van de massa van één koolstof-12 atoom gelijk gesteld aan 1 u.

Nederlands

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘persoonlijk voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in 1550 ^[1]
De beleefdheidsvorm u --die ook als U kan worden geschreven-- is ontstaan uit de afkorting "U.E." (later "uwé") voor de uitdrukking "Uwe Edelheid". (Het bezittelijk voornaamwoord "uw" bij "gij" is dus ouder.)

Persoonlijk voornaamwoord

u

tweede persoon enkelvoud en meervoud formeel
- Kunt u mij zeggen waar het politiebureau is? Ja, ik zal het u uitleggen.
tweede persoon voorwerpsvorm van gij
- Kunt ge mij zeggen waar het politiebureau is? Ja, ik zal het u uitleggen.

Doordat u de betekenis van de tweede persoon draagt maar van oorsprong een derde persoon was, is er bij enkele (modale en hulp-) werkwoorden een bijzondere vervoeging voor u ontstaan. (De vervoegingen voor "jij" winnen terrein.)

hebben:	u hebt	(naast "u heeft")
kunnen:	u kunt	(naast "u kan")
willen:	u wilt	(naast "u wil")
zullen:	u zult	(naast "u zal")
zijn:	u bent	(naast "u is")

Vertalingen

u (pers.vnw.)

Wederkerend voornaamwoord

u

reflexief bij u
- Verwen u!
- U hebt u vergist.
reflexief bij ge en gij
- Ge kunt u daar wassen.

Synoniemen

[1] zich; behoudens bij de gebiedende wijs.

Opmerkingen

Deze vorm wordt gebruikt als de reflexiviteit verplicht is, dat wil zeggen dat het werkwoord alleen als wederkerend gebruikt kan worden. Ook optioneel wederkerende werkwoorden kunnen het gebruiken maar voor deze is uzelf gebruikelijker.

Zelfstandig naamwoord

u v / m

(taalkunde) de eenentwintigste letter van het alfabet

Verwante begrippen

U

Vertalingen

1. u

Duits: u ^(de) o
Engels: u ^(en)

Frans: u ^(fr) m

Gangbaarheid

Het woord u staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "u" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
96 %	van de Vlamingen.^[2]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "u" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Afrikaans

Uitspraak

geluid

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1^e persoon	ek	my	ons	ons
2^e persoon (informeel)	jy	jou	julle	julle
2^e persoon (formeel)	u	u	u	u
3^e persoon (mannelijk)	hy	hom	hulle	hulle
3^e persoon (vrouwelijk)	sy	haar
3^e persoon (onzijdig)	dit	dit

Uitspraak

IPA: /y/

Persoonlijk voornaamwoord

u

u

Anglo-Normandisch

Zelfstandig naamwoord

u

(taalkunde) u (de eenentwintigste letter van het Anglo-Normandische alfabet)

Schrijfwijzen

U

Catalaans

Hoofdtelwoord

u m

één

Verwante begrippen

un, una

Spaans

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

u

Voegwoord

u

of

Synoniemen

[1] o

[p{{{1}}}-1] "u" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[2] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1^e persoon	ik 'k	mij me	wij we	ons
2^e persoon (informeel)	jij je	jou je	jullie	jullie
2^e persoon (formeel)	u	u	u	u
2^e persoon (regionaal)	gij ge	u	gij ge	u
3^e persoon (mannelijk)	hij ie	hem 'm	zij ze	(dat.) hun (acc.) hen ze
3^e persoon (vrouwelijk)	zij ze	haar 'r, d'r
3^e persoon (onzijdig)	het 't	het 't
	Boven: benadrukte vorm. Onder: onbenadrukte vorm

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	u	u's
verkleinwoord	u'tje	u'tjes

	enkelvoud		meervoud
	verplicht	keuze	verplicht	keuze
1^e persoon	mij me	mijzelf mezelf	ons	onszelf
2^e persoon (informeel)	je	jezelf	je	jezelf
2^e persoon (formeel)	zich	zichzelf	zich	zichzelf
2^e persoon (regionaal)	u	uzelf	u	uzelf
3^e persoon	zich	zichzelf	zich	zichzelf