pas

Uit WikiWoordenboek
Andere schrijfwijzen Niet te verwarren met: pás


Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • pas
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘nationaliteitsverklaring’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1688 [1]
  • In de betekenis van ‘bijwoord van tijd: zo-even’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1669 [1]
  • Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘schrede’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1265 [1]

Bijwoord

pas

  1. even tevoren.
    • Ik heb pas de nieuwe plaat van mijn favoriete band gekocht. 
  2. nog niet lang.
    • Ik ben nog maar pas afgestudeerd. 
  3. niet eerder dan.
    • Die winkel gaat pas om half twee weer open. 
     Pas na lange tijd was ik ontspannen genoeg om de fles te vullen.[2]
  4. in nog hogere mate.
    • Vind jij dat mooi? Dit is pas een mooi schilderij! 
Synoniemen
  1. (even tevoren)
  2. (nog niet lang)
  3. (niet eerder dan)
Antoniemen
Verwante begrippen
Anagrammen
Uitdrukkingen en gezegden
  • Pas uit de dop komen
nog niet lang ergens aan deelnemen
Vertalingen

Tussenwerpsel

pas

  1. om aan te geven dat men de beurt voorbij laat gaan.
    • Ik kan geen goede zet doen. Pas! 

Werkwoord

vervoeging van
passen

pas

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van passen
    • Ik pas. 
  2. gebiedende wijs van passen
    • Pas! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van passen
    • Pas je? 
enkelvoud meervoud
naamwoord pas passen
verkleinwoord pasje pasjes

Zelfstandig naamwoord

de pasm

  1. het plaatsen van de ene voet voor de andere bij het gaan.
    • Let op je passen en trap niet in die hondendrol! 
  2. manier van lopen.
    • Vertraag je pas eens zodat de rest van de groep kan volgen. 
  3. door een overheid verkregen identiteitsbewijs.
    • Laat je pas eens zien, onder de 18 jaar mag je hier niet binnen. 
  4. doorgang tussen bergtoppen, waar men over de bergkam heen kan.
    • Die pas voerde hen over de bergkam heen. 
  5. (in België) (sport) schot naar een medespeler
    • De voetballer geeft een pas naar zijn ploeggenoot. 
Synoniemen
  1. (het plaatsen van de voet)
  2. (manier van lopen)
  3. (identiteitsbewijs)
  4. (doorgang tussen bergtoppen)
  5. (schot naar een medespeler)
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • Ergens bij te pas komen
Ergens bruikbaar, handig voor zijn
  • Geen pas geven
Niet zijn zoals het hoort
  • Iemand de pas afsnijden
Iemand de voortgang belemmeren (ook fig.)
  • Kwalijk te pas zijn
Er slecht aan toe zijn
  • Te pas en te onpas
Zo nu en dan
  • Van pas komen
Bruikbaar, handig zijn
 Zijn oude wolfshuid kwam goed van pas wanneer het werk in de pikzwarte ochtend begon met het verwarmen van het hout.[3]
Vertalingen
stellend
onverbogen pas
verbogen (alleen
predicaat)

Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

pas

  1. van de juiste grootte, passend
    • Dat oude gordijn van mijn ouders is precies pas in onze nieuwe logeerkamer. 
  2. waterpas
    • Deze vloer ligt niet pas. 

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
100 % van de Vlamingen.[4]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. 1,0 1,1 1,2 "pas" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org
    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. Tim Voors
    “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers op Wikipedia
  3. Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)
    “Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044628142
  4. Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be


Bosnisch

Zelfstandig naamwoord

pas m

  1. (roofdieren) hond


Extremeens

Uitspraak

Zelfstandig naamwoord

pas

  1. vrede

Meer informatie


Frans

Uitspraak
Woordafbreking
  • pas
enkelvoud meervoud
zonder lidwoord met lidwoord zonder lidwoord met lidwoord
  pas     le pas     pas     les pas  

Zelfstandig naamwoord

pas m

  1. pas (het plaatsen van de voet)
  2. pas (manier van lopen)

Bijwoord

ne ... pas

  1. niet
    «Je ne fume pas
    Ik rook niet.


Kroatisch

Zelfstandig naamwoord

pas m

  1. (roofdieren) hond


Nedersaksisch

Bijwoord

pas

  1. pas


Piëmontees

Uitspraak

Zelfstandig naamwoord

pas

  1. vrede

Meer informatie


Slowaaks

Uitspraak

Zelfstandig naamwoord

pas monbezield

  1. pas, paspoort; een door een overheid vergeven identiteitsbewijs

Meer informatie


Tsjechisch

Uitspraak
Woordafbreking
  • pas
Woordherkomst en -opbouw
  • Leenwoord uit het Frans

Zelfstandig naamwoord

pas o

  1. (dans) pas, stap
Verbuiging
Anagrammen
Typische woordcombinaties

Verwijzingen

Uitspraak

Zelfstandig naamwoord

pas monbezield

  1. pas, paspoort; een door een overheid vergeven identiteitsbewijs
    «Platnost pasu nelze prodloužit.»
    De geldigheid van een paspoort kan niet verlengd worden.
  2. (sport) pas, pass; het overspelen van de bal tussen twee spelers van hetzelfde team
  3. (kaartspel) pas; een deelnemer aan een spel die aangeeft dat hij zijn beurt voorbij laat gaan
  4. (anatomie) taille
  5. (kleding) taille
Verbuiging
Schrijfwijzen
Hyperoniemen
  1. doklad monbezield, průkaz monbezield
Afgeleide begrippen
Typische woordcombinaties
  • cestovní pas monbezieldpaspoort
  • neplatný pas monbezield – ongeldig paspoort
  • odebrat pas – het paspoort afnemen
  • platný pas monbezield – geldig paspoort
  • předložit pas – het paspoort laten zien
  • zbrojní pas monbezield – vuurwapenpas
  • ztratit / ztrácet pas – het paspoort verliezen

Meer informatie

Verwijzingen

Bijwoord

pas

  1. (kaartspel) pas; een deelnemer aan een spel die aangeeft dat hij zijn beurt voorbij laat gaan
Schrijfwijzen
  • Oude schrijfwijze: pass

Verwijzingen

Werkwoord

pas

  1. informeel tweede persoon enkelvoud gebiedende wijs van het imperfectieve werkwoord pást
Paroniemen


Veluws

Bijwoord

pas

  1. pas