vogel

Niet te verwarren met: Vogel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vogel    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /ˈvoχɔɫ/, /ˈvoʊ̯χɔɫ/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈvoːɣəl/
  • (Limburg): /ˈvoːɣəl/

Woordafbreking

• vo·gel

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord Ontwikkeld uit Oudnederlands fogal, uogala , in de betekenis van ‘gewerveld dier met veren’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 701

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vogel	vogels
verkleinwoord	vogeltje	vogeltjes

Zelfstandig naamwoord

vogel m

1. (dierkunde) gewerveld dier behorend tot de klasse Aves  met twee vleugels, twee poten, een snavel en een met veren bedekt lichaam dat zich voortplant door het leggen van eieren

   • Er zaten twee vogels op het dak van de schuur. 

   ▸ Het gaat Jetten om de gevolgen voor het onderwaterleven tijdens de bouw. Vissen en zeezoogdieren kunnen bijvoorbeeld last hebben van het heien. Maar ook als de molens in bedrijf zijn, kunnen er gevolgen zijn voor dieren zoals vogels en vleermuizen, die gehinderd worden door de draaiende wieken.

2. (figuurlijk), (informeel) iemand (vaak van het mannelijk geslacht) die ongewoon overkomt, bijzonder of merkwaardig persoon

   • Hee vogel, wat doe jij daar? 

   ▸ Ik nam deze nieuwe vogel eens goed op, zijn manier van doen kwam me heel bekend voor maar ik kon niet direct bedenken op wie hij leek.

Hyponiemen

   

aasvogel apostelvogel arendvogel avondvogel baardvogel braakvogel broedvogel dollarvogel dondervogel eendvogel fregatvogel gansvogel geluksvogel geweervogel gierstvogel giervogel goudvogel grijpvogel handvogel hapvogel hoendervogel hoofdvogel ijsvogel jaarvogel jachtvogel juweelvogel kanarievogel kaneelvogel kanoetvogel katvogel klampvogel klimvogel klokvogel koevogel kraanvogel krammetvogel kramsvogel lachvogel liervogel lokvogel loopvogel menievogel moerasvogel muisvogel nachtvogel neushoornvogel olifantsvogel ombervogel onheilsvogel onweersvogel paradijsvogel pechvogel pestvogel prieelvogel pronkvogel ralvogel regenvogel reigervogel renvogel rijstvogel roepvogel roervogel roofvogel scharrelvogel schreeuwvogel secretarisvogel shitvogel siervogel slangehalsvogel slangenhalsvogel speelvogel spotvogel standvogel steekvogel stekvogel stootvogel stormvogel strandvogel struisvogel trekvogel trompetvogel vetvogel volièrevogel vuurvogel waadvogel wadvogel walgvogel watervogel weidevogel wevervogel wintervogel zangvogel zeevogel zomervogel zonnevogel zwemvogel zwerfvogel

Afgeleide begrippen

   

Vogelkop gevogelte vogelaanvaring vogelaar vogelarij vogelasiel vogelbescherming vogelcholera vogeldeskundige vogelei vogeleiland vogelen vogelenzang vogelgezang vogelgierst vogelgriep vogelhond vogelhuis vogelhut vogelkenner vogelkers vogelkooi vogelkop vogelkunde vogellijm vogelmelk vogelmest vogelmuur vogelnest vogelopvang vogelpark vogelperspectief vogelpest vogelpik vogelpikken vogelpoep vogelreservaat vogelrichtlijn vogelschedel vogelschieten vogelschrik vogelslag vogelsoort vogelspin vogelstand vogelsterfte vogelstruis vogeltong vogeltrek vogelvanger vogelvangst vogelveer vogelverschrikker vogelvlucht vogelvoer vogelvrij vogelwacht vogelwachter vogelweide vogelwereld vogelwet vogelwichelaar vogelwikke vogelzaad vogelzang vogelzwerm

Spreekwoorden

• Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht

Men moet datgene wat men heeft niet op het spel zetten voor een kleine kans om nog meer te krijgen

• Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is

Ieder laat zich uit op een wijze die door zijn eigen aard en opvattingen bepaald worden

• In mei leggen alle vogel(tje)s een ei

In het voorjaar komen veel vogelsoorten ertoe, gedreven door hun instinct, eieren te gaan leggen

• Een vliegende vogel vangt altijd wat

Als je er maar op uit gaat, vind je altijd wel wat in je voordeel

Vertalingen

    1. een gewerveld dier (Aves) met twee vleugels, twee poten, een snavel en een met veren bedekt lichaam dat zich voortplant door het leggen van eieren   

Afrikaans: voël (af) Alemannisch: Vogel Angelsaksisch: fugol (ang) Arabisch: طائِر (ar) Atayal: qhniq Beiers: Vogl (bar) Bobot: ohas Boeginees: ᨆᨊᨘ (manu) Bulgaars: птица (bg) Chinees: 鸟 (zh) Deens: fugl (da) g Dime: îft Duits: Vogel (de) m Engels: bird (en) Esperanto: birdo (eo) Estisch: lind (et) Fijiaans: manu (fj) Fins: lintu (fi) Frans: oiseau (fr) v Fries: fûgel (fy) Grieks: πουλί (el) o Hawaïaans: manu Hoogsilezisch: ptok (szl) Ido: ucelo (io) Iers: éan (ga) Italiaans: uccello (it) m Indonesisch: burung (id) Japans: Kanji: 鳥 (ja) Hiragana: とり (ja) Romaji: tori (ja) Kannada: ಹಕ್ಕಿ (kn) Kapingamarangi: manu Kasjoebisch: ptôch (csb)

Koreaans: 새 (ko) Latijn: avis (la) m Limburgs: vogel (li) Luxemburgs: Vugel (lb) m, Vull (lb) m Maori: manu (mi) Minangkabaus: buruang Nedersaksisch: veugel (nds), voegel (nds), vogel (nds), voggel (nds), Vagel (nds), Vuëgel (nds), Vuoggel (nds) Nedersorbisch: ptašk (dsb) Noord-Fries: fögel Oekraïens: птах (uk) Oezbeeks: qush (uz) Oppersorbisch: ptačk (hsb) Papiaments: para, parha (Aruba) Pools: ptak (pl) m Reto-Romaans: utschè (rm) m Roemeens: pasăre (ro) Russisch: птица (ru) v Saterfries: Fuugel (stq) Schots: bird (sco) Servisch: птица (sr) v Slowaaks: vták (sk) Spaans: pájaro (es) m, ave (es) v Swahili: ndege (sw) Taroko: bahani Tobiaans: karum Tsjechisch: pták (cs) mbezield Turks: kuş (tr) Vietnamees: chim (vi) Waals: oujhea (wa) West-Vlaams: veugel (vls) Xhosa: intaka Zeeuws: veugel (zea) Zweeds: fågel (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
vogelen

vogel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vogelen
   

   • Ik vogel. 

2. gebiedende wijs van vogelen
   

   • Vogel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vogelen
   

   • Vogel je? 

Gangbaarheid

• Het woord vogel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "vogel" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Drents

Zelfstandig naamwoord

vogel

1. (dierkunde) vogel

Schrijfwijzen

• veugel

Gronings

Zelfstandig naamwoord

vogel

1. (dierkunde) vogel

Limburgs

Zelfstandig naamwoord

vogel

1. (dierkunde) vogel

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vogel	vogels / veugel
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

vogel

1. (dierkunde) vogel

Schrijfwijzen

Vagel vaogel voegel veugel

voggel vöggel Vuëgel Vuoggel

Meer informatie

• Vagels
• Voegel

Sallands

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vogel	vogels / veugel
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

vogel

1. (dierkunde) vogel

Schrijfwijzen

• vaogel
• veugel
• voegel

Twents

Zelfstandig naamwoord

vogel

1. (dierkunde) vogel

Schrijfwijzen

• veugel
• voegel
• voggel
• vöggel

Veluws

Zelfstandig naamwoord

vogel

1. (dierkunde) vogel

Schrijfwijzen

• voegel