kool

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kool    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• kool

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kool	kolen
verkleinwoord	kooltje	kooltjes

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘plantengeslacht, groente’ voor het eerst aangetroffen in 1226
• Afgeleid van het Latijnse caulis.
• Van Middelnederlands kole, van Protogermaans *kula

Zelfstandig naamwoord

kool v/m

1. (plantkunde), (groente) Brassica een eetbare plant met veel ondersoorten uit de kruisbloemfamilie

   • Een kool met een verfijnde smaak. 

2. een zwarte brandstof die voornamelijk uit koolstof bestaat

Verwante begrippen

• verkolen

Anagrammen

• look

Hyponiemen

   

Chinese kool akkerkool apekool beenderkool (2) bewaarkool bloemkool boerenkool boeskool bruinkool (2) buiskool buskool dovekool gaskool (2) glanskool (2) groenekool houtskool (2) kabuiskool kapperkool kapperskool kappertjeskool karkool kwistekool poederkool (2) raapkool retortenkool rodekool roetkool (2) savooiekool savooikool sierkool sluitkool spitskool splijtkool spruitkool steenkool (2) turfkool (2) vennenkool vlamkool (2) waskool (2) witte kool wittekool zandkool zeekool zuurkool

Afgeleide begrippen

   

kolenaak kolenader kolenbak kolenbekken kolenboer kolenbrander kolenbranderij kolenbunker kolencentrale kolendamp kolendrager kolengas kolengruis kolenhak kolenhaven kolenhok kolenkachel kolenkalk kolenkalksteen kolenkit kolenmijn kolenpijler kolenschep kolenschop kolenslak kolenslik kolentip kolenvergasser kolenvergassing kolenwasserij kolenzaag kolenzak kolenzandsteen kolenzwart koolborstel kooldioxide kooldraad kooldruk koolfilter koolgalmug (1) koolhaas (1) koolhof (1) koolhydraat koollangpootmug (1) koollong koolmees koolmicrofoon koolmijn koolmonoxide koolpot koolraap (1) koolsalade (1) koolsla (1) koolspits koolstof koolteer kooltekening koolvis koolvlinder (1) koolwater (1) koolwaterstof koolweerstand koolwitje (1) koolzaad (1) koolzuur koolzwart koolzweer ontkolen verkolen

Uitdrukkingen en gezegden

   

Het is het sop in de kool niet waard Het loont de moeite niet. De kool en de geit sparen Weinig waardevolle compromissen sluiten om een geschil te beslechten. Iemand een kooltje stoven; zie stoven.

Vertalingen

    1. een eetbare plant met veel ondersoorten uit de kruisbloemfamilie   

Bretons: kaol (br) Bulgaars: зеле (bg) o Deens: kål (da) g Duits: Kohl (de) m Engels: cabbage (en), cabbage plant (en), cole (en) Esperanto: brasiko (eo) Estisch: kapsas (et) Fins: kaali (fi) Frans: chou (fr) m Hebreeuws: כְּרוּב (he) Hongaars: káposzta (hu) Ido: kaulo (io) IJslands: hvítkál (is) Italiaans: cavolo (it) m Japans: キャベツ  (ja) Koreaans: 양배추 (ko) Kroatisch: kupus (hr) m, zelje (hr) o Lets: kāposts (lv) Macedonisch: зелка (mk) Maltees: kaboċċa (mt) v

Occitaans: caulet (oc) m Oekraïens: капуста (uk) v Papiamento: kolo Perzisch: کلم (fa) Pools: kapusta (pl) v Portugees: repolho (pt) m, couve (pt) Ripuarisch: Kappes (ksh) Roemeens: varză (ro) v Russisch: капуста (ru) v Sardisch: càule (sc) m Schots-Gaelisch: càl (gl) Slowaaks: kapusta (sk) v Sesotho: khabetjhe (st) Spaans: col (es) v, repollo (es) m, berza (es) v Thai: กะหล่ำปลี (th) Tsjechisch: zelí (cs) o Turks: lahana (tr) Welsh: bresych (cy) Zweeds: vitkål (sv)

    2. een zwarte brandstof die voornamelijk uit koolstof bestaat   

Afrikaans: steenkool (af) Angelsaksisch: col (ang) Arabisch: فحم (ar) (feĥem) Bulgaars: въглен (bg) m (vəglen) Catalaans: carbó (ca) Chinees: 煤炭 (zh) (méi tàn) Deens: kul (da) Duits: Kohle (de) Engels: coal (en) Esperanto: karbo (eo) Faeröers: kol (fo) Fins: hiili (fi) Frans: charbon (fr), houille (fr), braises (fr) Fries: koal (fy) Hindi: कोयला (hi) (koylā) Hongaars: szén (hu)

IJslands: kol (is) Italiaans: carbone (it) Koerdisch: kumirr (ku) v, rejî (ku) v Noors: kull (no) Pools: węgiel (pl) Portugees: carvão (pt) Roemeens: cărbune (ro) m Russisch: уголь (ru) m (úgol’) Schots-Gaelisch: gual (gd) Servisch: Cyrillisch: угаљ (sr) m, ћумур (sr) m Westers: ugalj (sr) m, ćumur (sr) m Spaans: carbón (es) Tagalog: karbón (tl), úling (tl) Telugu: బొగ్గు (te) (boggu) Tsjechisch: uhlí (cs) Turks: kömür (tr) Zweeds: kol (sv)

Gangbaarheid

• Het woord kool staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'kool' herkend door

100 %	van de Nederlanders
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.