brand

Niet te verwarren met: Brand

Een brand.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  brand    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /ˈbrɑnt/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈbrɑnt/
  • (Limburg): /ˈbrɑnd/

Woordafbreking

• brand

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘vuur’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	brand	branden
verkleinwoord	brandje	brandjes

Zelfstandig naamwoord

brand m

1. verbranding met vuur

   • Er is een brand in de school. 

2. (figuurlijk) iets dat heel warm en schadelijk is

   ▸ Ik liep als het ware met een rasp in mijn achterste (chafing noemen ze dat in Amerika) wat verschrikkelijk veel pijn deed, het was alsof ik in brand stond. Zelfs met speciaal chafing-poeder (‘Anti Monkey Butt Powder’) bleef de pijn de hele dag doorzeuren.

Synoniemen

• [1] fik, hens

Verwante begrippen

• [2] vuurzee

Hyponiemen

   

Hildebrand IJsbrand aardbrand autobrand bedrijfsbrand beheerbrand bermbrand binnenbrand boombrand bosbrand builenbrand duinbrand haardbrand heidebrand hotelbrand huisbrand natuurbrand roggebrand schipholbrand schoorsteenbrand stadsbrand steenbrand stokebrand stuifbrand veenbrand voertuigbrand vriesbrand wereldbrand woningbrand wortelbrand zeebrand zonnebrand zuurbrand

Afgeleide begrippen

   

Brandenburg brandaar brandalarm brandassurantie brandbestrijding brandbijl brandbijt brandblaar brandblusapparaat brandblusser brandbom brandbrief brandcatastrofe brandcilinder brandcompartiment branddating branddeken branddeur brandeend brandemmer branden brandewijn brandgang brandgans brandgat brandgel brandgerucht brandgevaar brandgevaarlijk brandgevel brandgierig brandglas brandgranaat brandhaak brandhaar brandhaard brandhelder brandhout brandig brandijzer brandkast brandkeur brandkist brandklasse brandklok brandkluis brandkogel brandkoraal brandkraan brandkruid brandladder brandlijn brandlucht brandmanchet brandmeester brandmeldcentrale brandmelder brandmelding brandmeldinstallatie brandmerk brandmerken brandmiddel brandmuis brandmuur brandnetel brandnieuw brandoffer brandoven brandpaal brandpijl brandpiket brandplaat brandplek brandpolis brandpreventie brandpunt brandput brandraam brandring brandsas brandschade brandschel brandscherm brandschilderen brandschoon brandschouw brandslang brandspiegel brandspiritus brandspuit brandstapel brandsteen brandstempel brandstichten brandstichter brandstichting brandstof brandstok brandstuk brandteken brandtoren brandtrap branduur brandveilig brandverf brandversneller brandvertrager brandverzekering brandvlak brandvlek brandvos brandvrij brandwaarborg brandwacht brandweer brandweg brandwerend brandwijk brandwillig brandwond brandwonde brandzalf brandzeil brandziekte brandzilver brandzolder brandzuinig brandzwam

Uitdrukkingen en gezegden

• in brand vliegen

ontbranden

• Dominee brand je bekje ( of befje ) niet

• In de brand zitten

• Moord en brand schreeuwen

erg hard/uitbundig schreeuwen

• Uit de brand zijn

geholpen zijn, problemen opgelost

• Zo helder (schoon, zuiver) als een (de) brand

Vertalingen

    1. een verbranding met vuur   

Catalaans: incendi (ca) m Duits: Brand (de) m Engels: fire (en) Fins: tulipalo (fi) Frans: feu (fr) m, incendie (fr) v Noors: brann (no) m

Nynorsk: brann (nn) m Pools: pożar (pl) m Spaans: incendio (es) m Zweeds: brand (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
branden

brand

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van branden
   

   • Ik brand. 

2. gebiedende wijs van branden
   

   • Brand! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van branden
   

   • Brand je? 

Gangbaarheid

• Het woord brand staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "brand" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Noors

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• [A]: IPA: / bɾɑn /
• [B]: IPA: / brænd /

Woordafbreking

• brand

Woordherkomst en -opbouw

• [A]: Afkomstig van het Oudnoordse zelfstandige naamwoord brandr
• [B]: Afkomstig van het Engelse zelfstandige naamwoord brand

Naar frequentie	11016

[A]+[B]	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	brand	branden	brander	brandene
genitief	brands	brandens	branders	brandenes

Zelfstandig naamwoord

[A]: brand, m

1. een gesneden post of stok
2. dwarshout
3. bonk, vent
4. een bevreesde, onverschrokken persoon

Schrijfwijzen

• [3-4]: brande

Synoniemen

• [1]: stock
• [1]: stolpe
• [2]: tverrtre

Hyperoniemen

• [3]: kar
• [4]: person

Zelfstandig naamwoord

[B] brand, m

1. handelsmerk, merk

Synoniemen

• firmamerke
• kvalitet
• sort
• stempel
• varemerke

Zelfstandig naamwoord

brand

1. verouderde spelling of vorm van brann

onbepaalde mannelijke vorm nominatief enkelvoud van brand

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / bɾɑn /

Woordafbreking

• brand

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoordse zelfstandige naamwoord brandr

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	brand	branden	brandar	brandane

Zelfstandig naamwoord

brand, m

1. een gesneden post of stok
2. dwarshout
3. een lange knuppel
4. bonk, vent
5. een bevreesde, onverschrokken persoon

Schrijfwijzen

• [4-5]: brande

Synoniemen

• [1]: stock
• [1]: stolpe
• [2]: tverrtre

Hyperoniemen

• [3]: vedskie
• [4]: kar
• [5]: person

Zelfstandig naamwoord

brand

1. verouderde spelling of vorm van brann

onbepaalde mannelijke vorm nominatief enkelvoud van brand

Zweeds

Uitspraak

• Geluid:  brand    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• brand

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoordse zelfstandige naamwoord brandr (Oudzweeds: brander)

Naar frequentie	4479

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	brand	branden	bränder	bränderna
genitief	brands	brandens	bränders	brändernas

Zelfstandig naamwoord

brand, g

1. brand

   «Ingen person skadades i samband med branden.»

   Niemand raakte gewond bij de brand.

2. (medisch) koudvuur, nat gangreen

Synoniemen

• [1]: eldsvåda
• [2]: kallbrand

Hyponiemen

   

[1]:  biblioteksbrand zn  [1]:  bilbrand zn  [1]:  eldbrand zn  [1]:  gräsbrand zn  [1]:  hotellbrand zn  [1]:  lägenhetsbrand zn  [1]:  markbrand zn  [1]:  mordbrand zn  [1]:  oljebrand zn  [1]:  skogsbrand zn  [1]:  skolbrand zn  [1]:  slottsbrand zn  [1]:  storbrand zn  [1]:  sumpgasbrand zn  [1]:  takbrand zn  [1]:  transformatorbrand zn  [1]:  vildmarksbrand zn  [1]:  villabrand zn  [1]:  vindsbrand zn

Afgeleide begrippen

   

[1]:  brandalarm zn  [1]:  brandbomb zn  [1]:  branddike zn  [1]:  brandfara zn  [1]:  brandfri bn  [1]:  brandförsäkring zn  [1]:  brandgata zn  [1]:  brandgrav zn  [1]:  brandhärja ww  [1]:  brandinspektion zn  [1]:  brandkatastrof zn  [1]:  brandoffer zn  [1]:  brandorsak zn  [1]:  brandrest zn  [1]:  brandrök zn  [1]:  brandschaktare zn  [1]:  brandsegel zn  [1]:  brandskada zn  [1]:  brandskadad bn  [1]:  brandskydd zn  [1]:  brandspruta zn  [1]:  brandstege zn  [1]:  brandsäker zn  [1]:  brandtorn zn  [1]:  brandvakt zn  [1]:  brandvarnare zn

Verwante begrippen

   

[1]:  eldhav zn  [1]:  eldhärja ww  [1]:  eldsvåda zn  [1]:  flamskyddsmedel zn  [1]:  innebrännas zn  [1]:  löpeld zn  [1]:  sprinkler zn  [1]:  utbrunnen bn