slag

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  slag    (hulp, bestand)
• IPA: /slɑx/

Woordafbreking

• slag

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘klap’ voor het eerst aangetroffen in 1220
• Naamwoord van handeling van slaan.

[A]

1-3	enkelvoud	meervoud
naamwoord	slag	slagen
verkleinwoord	slagje	slagjes

Zelfstandig naamwoord

slag

1. m (militair) militair treffen

   • Adolf van Nassau bleef in de slag. 
   • De Slag aan de Somme was een grote slag tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarbij meer dan een miljoen slachtoffers vielen  

   ▸ De Slag om de Schelde was hierbij heel belangrijk. Soldaten uit Canada, Groot-Brittannië en Polen vochten vijf weken lang tegen soldaten uit Duitsland. Het was heel zwaar maar uiteindelijk wonnen ze. Dit werd afgelopen weekend herdacht in Terneuzen.

   ▸ Wie dit soort momenten heeft meegemaakt, weet dat de geschiedenis van volkeren wordt bepaald door de uitslag van de grote slagen.

2. m het opzettelijk doen belanden van een hand of een voorwerp op iemand

   • De slagen regenden neer op zijn gezicht. 

3. m (figuurlijk) een pijnlijke of nadelige gebeurtenis

   • Hij kreeg slag op slag te verwerken, eerst stierf zijn vrouw, daarna zijn zoon. 

4. m (kaartspel) een aantal kaarten, van iedere speler gewoonlijk één, die door een bepaalde speler gewonnen worden

   • Door de lengte van zijn troefkaart wist hij nog twee slaagjes te winnen. 

5. m geluid gemaakt door een ontploffing of een klap (slagwerk)
6. m het slaan van het hart (hartslag) dat voelbaar is aan de pols (polsslag)
7. m beweging van de armen bij zwemmen (zwemslag)
8. m beweging van de benen bij schaatsen (schaatsslag)
9. m een draaiing van iets (een slag in het haar)
10. m de keer dat iets ronddraait

Synoniemen

• strijd, kamp, veldslag

Hyponiemen

   

aanslag aderslag afslag armslag basaltslag beenslag beitelslag bekkenslag belegslag bijslag boegslag boerenslag borstslag bovenslag compressieslag concurrentieslag crawlslag damslag dolfijnslag donderslag doodslag doorslag downslag driekeizersslag dubbelslag duinslag duivenslag genadeslag geselslag glottisslag golfslag grondslag hagelslag halfslag halsslag hamerslag handslag hartslag haverslag hitteslag hoefslag hoekslag honkslag inhaalslag inslag kaakslag kaalslag kabelslag kanonslag keislag kinnebakslag kleurslag klokslag kwartelslag kwartslag kwinkslag langsslag luchtslag maatslag manslag marmerslag meerslag misslag mokerslag muntslag naslag neerslag nekslag omslag onderslag opslag overnameslag overslag palmslag papierslag passeerslag pedaalslag polsslag poëzieslag prijzenslag productieslag puntslag raadslag radslag ridderslag riemslag robbenslag rolslag rondslag rugslag schoolslag slijtageslag slingerslag spoorslag steenslag sterrenslag stokslag stootslag tankslag tegenslag terugslag toeslag toverslag trommelslag tweeslag uitputtingsslag uitslag valluikslag veldslag vertaalslag vierslag vinkenslag vleugelslag vlinderslag vogelslag voorslag vuistslag vuurslag wagenslag waterslag weerslag wiekslag winterslag wipslag wisselslag zeeslag zonneslag zuigerslag zwaardslag zweepslag zwemslag

Afgeleide begrippen

   

slagader slagarm slagbal slagbalk slagbed slagbeitel slagbeurt slagboeg slagboom slagboor slagboormachine slagcirkel slagdeur slagdorpel slagdrempel slagenlandschap slagenwisseling slaggitaar slagharen slaghek slaghoedje slaghout slaginstrument slagkracht slagkruiser slagkwik slaglijn slaglings slaglinie slagman slagmes slagmolen slagnet slagorde slagpartij slagperk slagpin slagplaat slagplank slagregen slagregenen slagrijm slagroom slagsas slagschaar slagschaduw slagschip slagsleutel slagsnoer slagsoldeer slagstijl slagtand slaguurwerk slagvaardig slagvast slagveer slagveld slagvloot slagvlucht slagvolume slagwerk slagwerker slagwijdte slagwind slagzee slagzij slagzijde slagzin slagzwaard

Uitdrukkingen en gezegden

   

Een slag om de arm houden niet direct alles vertellen of voorzichtig zijn om toekomstige problemen voor te zijn Ergens slag van hebben iets handig kunnen doen Ergens een slag naar slaan raden In het hoekje zitten waar de slagen vallen zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt Je een slag in de rondte werken Met de Franse slag doen een taak (uit desinteresse) niet goed afmaken ofwel: weinig tijd/moeite in iets steken Zijn slag slaan op het goede moment de kansen benutten, bv dingen kopen Zonder slag of stoot overgeven/etc zonder verzet [2] aan de slag gaan beginnen

Vertalingen

    1. militair treffen   

Engels: battle (en)

Papiaments: kombate

    2. het opzettelijk doen belanden van een hand of een voorwerp op iemand   

Duits: Schlag (de) m

Nynorsk: blekk (nn) m

    aan de slag gaan   

Duits: beginnen (de), sich an die Arbeit machen

    aan de slag kunnen   

Duits: eine Arbeit bekommen, arbeiten können

[B]

4	enkelvoud	meervoud
naamwoord	slag	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

slag o

1. een soort of categorie, gewoonlijk van mensen

   • Mensen van zijn slag beginnen zeldzaam te worden. 

Vertalingen

    1. een soort of categorie, gewoonlijk van mensen   

Engels: kind (en)

Gangbaarheid

• Het woord slag staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "slag" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.