rond

Uit WikiWoordenboek
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • rond
Woordherkomst en -opbouw
  • Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘bolvormig’ voor het eerst aangetroffen in 1236 [1]
  • In de betekenis van ‘voorzetsel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1836 [2]
stellend vergrotend overtreffend
onverbogen rond ronder rondst
verbogen ronde rondere rondste
partitief ronds ronders -

Bijvoeglijk naamwoord

rond

  1. cirkelvormig.
    • Koning Arthur zat aan een ronde tafel met zijn ridders, in plaats van zich aan het hoofd te plaatsen. 
    ▸ Op een avond vond ik een kleine ronde spiegel in de struiken en besloot ik mijn haar te knippen.[3]
  2. (oenologie) soepel, zacht, niet scherp, half strak
    • De wijn heeft een ronde smaak. 
  3. (bij bedragen:) op een of meer nullen eindigend
    • Noem nu even een rond bedrag 
  4. vol, gevuld
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
Vertalingen
    1. cirkelvormig   

Voorzetsel

rond

  1. om, rondom
    • Een reis rond de wereld. 
  2. rond het tijdstip van, omstreeks
    • Ik kom vanavond rond 8 uur. 
    ▸ Rond elf uur hield ik het niet meer en nam één hap van mijn Snicker. Ik kauwde zorgvuldig om optimaal te genieten van de nougat, pinda’s, karamel en melkchocolade.[3]
  3. in de buurt van, ongeveer
    ▸ Ze zeiden dat het de koudste winter sinds honderd jaar was of in elk geval zo ver terug in de tijd als iemand zich kon herinneren. Het kwik daalde soms tot rond de -40, hoewel de wind minder erg was dan daarboven op de vlakte.[4]
Uitdrukkingen en gezegden
Vertalingen
    1. om   
  vnw. bijw.
  voorzetselbijwoord     rond  
 persoonlijk     errond  
aanwijz.   nabij     hierrond  
  veraf     daarrond  
  vragend/betrekk.     waarrond  


Bijwoord

rond

  1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord
    • Zij draaide van duizeligheid rond. 
Afgeleide begrippen
Vertalingen
    1. om   
enkelvoud meervoud
naamwoord rond ronden
verkleinwoord rondje rondjes

Zelfstandig naamwoord

rond o [5]

  1. ronde, cirkelvormige ruimte

Werkwoord

vervoeging van
ronden

rond

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van ronden
    • Ik rond. 
  2. gebiedende wijs van ronden
    • Rond! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van ronden
    • Rond je? 

Gangbaarheid

100 % van de Nederlanders;
100 % van de Vlamingen.[6]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. ↑ rond op website: Etymologiebank.nl
  2. ↑ "rond" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org    ; ISBN 90 204 2045 3
  3. ↑ 3,0 3,1
    Tim Voors
    “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018),
  4. ↑
    Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)
    “Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044628142
  5. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  6. ↑ Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be


Frans

Uitspraak

Bijvoeglijk naamwoord

rond

  1. (spreektaal) dronken [1]
Afgeleide begrippen

Zelfstandig naamwoord

rond m

  1. (spreektaal) cent, sou
    «J'ai plus un rond!»
    Ik heb geen rooie cent meer! [1]

Verwijzingen

  1. ↑ 1,0 1,1
    Wouw, Berry van de
    , Woordenboek populair Frans - Nederlands. Woordenboek van het Frans dat u op school nooit leerde, 2e druk, Breda: Uitgeverij Arti-Choc, 2014; p. 182


Nedersaksisch

Voorzetsel

rond

  1. rond; om, rondom


Stellingwerfs

Voorzetsel

rond

  1. rond; om, rondom
Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=rond&oldid=4612715"