vat: verschil tussen versies

vervoeging van
	vatten

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 5 jul 2021 10:35

Nederlands

Uitspraak

Geluid: vat (hulp, bestand)
IPA: / vɑt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

vat

Woordherkomst en -opbouw

[A] erfwoord via Middelnederlands vat van Oudnederlands fat, in de betekenis van ‘ton’ aangetroffen vanaf de 10e eeuw ^[1] ^[2] ^[3]
[B] van Middelnederlands vat, op te vatten als afgeleid van vatten ww zonder achtervoegsel -en, in de betekenis van ‘greep’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1451 ^[4] ^[5] ^[6]

Zelfstandig naamwoord

[A] vat o

ronde ton waar allerhande vloeistoffen in opgeslagen worden
(eenheid) standaard inhoudsmaat voor ruwe aardolie of bier: 1 vat aardolie = 159 liter
(anatomie) ader

Synoniemen

[1] fust, ton,
[3] ader

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

vatboor, vatenkwast, vatlagering

Afgeleide begrippen

bij 3: ader

Verwante begrippen

[1] drum, emmer, kuip
[3] bloedbaan, slagader

eenheden van inhoud in het Nederlands (nld)
kubieke yoctometer • kubieke zeptometer • kubieke attometer • kubieke femtometer • kubieke picometer • kubieke nanometer • kubieke micrometer • kubieke millimeter • kubieke centimeter • kubieke decimeter • kubieke meter • kubieke decameter • kubieke hectometer • kubieke kilometer • kubieke megameter • kubieke gigameter • kubieke terameter • kubieke petameter • kubieke exameter • kubieke zettameter • kubieke yottameter
yoctoliter • zeptoliter • attoliter • femtoliter • picoliter • nanoliter • microliter • milliliter • centiliter • deciliter • liter • decaliter • hectoliter • kiloliter • megaliter • gigaliter • teraliter • petaliter • exaliter • zettaliter • yottaliter
verouderd: mud • roede • vat

Vertalingen

1. ronde ton waar allerhande vloeistoffen in opgeslagen worden

2. standaard inhoudsmaat

3. ader

Zelfstandig naamwoord

[B] vat m

aangrijpingspunt waaraan een voorwerp kan worden vastgepakt

Uitdrukkingen en gezegden

geen vat krijgen op
niet kunnen beïnvloeden

Werkwoord

[B] vat

enkelvoud tegenwoordige tijd van vatten
gebiedende wijs van vatten

Gangbaarheid

Het woord vat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "vat" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[7]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Mota

Telwoord (mtt)

1	11	10	100	10³
2	12	20	200
3	13	30
4	14	40
5	15	50
6	16	60
7	17	70
8	18	80
9	19	90

Hoofdtelwoord

vat

vier

Volapük

Zelfstandig naamwoord

vat

water

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[2] Oudnederlands Woordenboek

[qvat2-3] vat (ton) op website: Etymologiebank.nl

[4] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[qvat1-5] vat (greep) op website: Etymologiebank.nl

[p{{{1}}}-6] "vat" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[7] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 {{-pron-}}
 *{{sound}}: {{audio|nl-{{pn}}.ogg|{{pn}}|nld}}
-*{{WikiW|IPA}}: {{IPA|/vɑt/|nld}}
+*{{WikiW|IPA}}: {{IPA-nl-standaard|vɑt}}
 {{-syll-}}
 *vat
 {{-etym-}}
+*[A] {{erfwoord|nld}} via {{dum}} {{Q|{{pn}}|dum}} van {{odt}} {{Q|fat|odt}}, in de betekenis van ‘ton’ aangetroffen vanaf de 10e eeuw {{wnt-r|M073571}} {{onw-r|ID3603}} {{ebank|vat2|vat (ton)}} {{sijs|0}}
-* In de betekenis van ‘greep’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1451 {{sijs}}
-* In de betekenis van ‘ton’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1100 {{sijs}}
+*[B] van {{dum}} {{Q|{{pn}}|dum}}, op te vatten als afgeleid van {{Q|vatten|nld|ww}} zonder achtervoegsel {{Q|-en|nld}}, in de betekenis van ‘greep’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1451 {{wnt-r|M073572}} {{ebank|vat1|vat (greep)}} {{sijs}}
-{{-nlnoun-|{{pn}}|[[{{pn}}en]]|[[vaatje]]|[[vaatjes]]}}
+{{-nlnoun-|{{pn}}|[[{{pn}}en]]|[[vaatje]]|[[vaatjes]]|[A]}}
 {{-noun-|nld}}
-'''{{pn}}''' {{n}}
+'''[A] {{pn}}''' {{n}}
 #[[rond]]e [[ton]] [[waar]] allerhande [[vloeistof]]fen in opgeslagen [[worden]]
 #{{eenheid|nld}} standaard inhoudsmaat [[voor]] ruwe [[aardolie]] of [[bier]]: ''1 vat aardolie = 159 liter''
-# {{anatomie|nld}} ader
+#{{anatomie|nld}} ader
-# aangrijpingspunt waaraan een voorwerp kan worden vastgepakt
 {{-syn-}}
 * [1] [[fust]], [[ton]],
 * [3] [[ader]]
-* [4] [[greep]], [[handgreep]], [[oor]]
 {{-hypo-}}
 {{rel-top}}
@@ Regel 29: / Regel 27: @@
 *[[botervat]]
 *[[compostvat]]
 {{==}}
 *[[danaïdenvat]]
@@ Regel 37: / Regel 34: @@
 *[[gaarvat]]
 *[[haarvat]] (3)
-*[[handvat]] (4)
 *[[hersenvat]]
 {{==}}
 *[[hoosvat]]
@@ Regel 49: / Regel 44: @@
 *[[kruitvat]]
 *[[lagervat]]
 {{==}}
 *[[longvat]]
@@ Regel 59: / Regel 53: @@
 *[[rookvat]]
 *[[stampvat]]
 {{==}}
 *[[vuilnisvat]]
@@ Regel 79: / Regel 72: @@
 *[[vaatbundel]]
 *[[vaatcel]]
 {{==}}
 *[[vaatchirurgie]]
 *[[vaatcryptogamen]]
 *[[vaatoperatie]]
 {{==}}
 *[[vaatplant]]
 *[[vaatstelsel]]
 *[[vaatverkalking]]
 {{==}}
 *[[vaatvernauwend]]
 *[[vaatvernauwing]]
 *[[vaatverwijdend]]
 {{==}}
 *[[vaatverwijding]]
@@ Regel 105: / Regel 94: @@
 * [1] [[drum]], [[emmer]], [[kuip]]
 * [3] [[bloedbaan]], [[slagader]]
-* [4] [[kruk]]
-{{-rel-}}
 {{eenheden-inhoud-nld}}
-{{expr|num=4|Ergens geen '''vat''' op krijgen| }}
 {{-trans-}}
 {{trans-top|1. [[rond]]e [[ton]] [[waar]] allerhande [[vloeistof]]fen in opgeslagen [[worden]]}}
@@ Regel 159: / Regel 145: @@
 *{{fra}}: {{trad|fr|veine}} {{f}}
 {{trans-bottom}}
+{{-nlnoun-|{{pn}}|-|-|-|[B]}}
+{{-noun-|nld}}
+'''[B] {{pn}}''' {{m}}
+# aangrijpingspunt waaraan een voorwerp kan worden vastgepakt
+{{-syn-}}
+*[[greep]], [[handgreep]]
+{{-hypo-}}
+*[[oor]]
+{{-rel-}}
+*[[kruk]]
+{{-drv-}}
+*[[handvat]]
+{{-expr-}}
+{{fras|nld|geen '''vat''' krijgen op|niet kunnen beïnvloeden|t=z}}
 {{-verb-|0}}
-{{tps|vatten}}
+{{tps|vatten|[B] vat}}
 {{-preval-}}
 {{wel-GB}}
+{{Leesonderzoek-2013}}
-{{crr13|N=100|V=99}}
 {{-info-}}
 {{refs}}