kruitvat

Nederlands

Van Speyk steekt een lont in het kruitvat

Uitspraak

• Geluid:  kruitvat    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkrœytfɑt / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• kruit·vat

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  kruit zn  en  vat zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kruitvat	kruitvaten
verkleinwoord	kruitvaatje	kruitvaatjes

Zelfstandig naamwoord

het kruitvat o

1. (militair) ton met buskruit
2. (figuurlijk) iets dat makkelijk helemaal uit de hand kan lopen

   • Driekwart van Portugal bestaat uit bosgrond, waarvan 85 procent privébezit is. Vanwege de trek naar de steden bewerken en verzorgen steeds minder mensen de miljoenen hectares aan bomen. De bossen liggen bezaaid met dorre takken en struiken. ,,Het is een gigantisch kruitvat dat elk moment kan exploderen. Door bliksem of door de vonken die van de hoogspanningskabels springen", zegt Paulo Fernandes, die de branden van de afgelopen 15 jaar heeft onderzocht.
      
   • De buurt in Berchem zou een kruitvat kunnen zijn. Met zijn leegstand, de steeds nieuwe golven van bewoners en de grote sociaaleconomische verschillen. En toch ontploft het niet. Hoe komt dat? Waarom lukt hier wel wat in wijken als de Seefhoek of Borgerhout veel moeilijker is?  

Uitdrukkingen en gezegden

• de lont in het kruitvat steken

een ruzie veroorzaken

Vertalingen

    1. ton met buskruit   

Engels: powder keg (en)

Gangbaarheid

• Het woord kruitvat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kruitvat" herkend door:

88 %	van de Nederlanders;
89 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.