koe

Een koe

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  koe    (hulp, bestand)
• IPA: / ku / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• koe

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘herkauwer, vrouwelijk rund’ voor het eerst aangetroffen in 901
• (erfwoord): Afkomstig van Oudnederlands kuo (getuigd in kuosmero ‘boter’, letterlijk ‘koesmeer’), uit Oergermaans nominatief *kōz, obliek *kū-, uit Indo-Europees *gʷéh₃-u-s, obliek gʷh₃-u-, een afleiding van *gʷeh₃- ‘weiden’.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	koe	koeien
verkleinwoord	koetje	koetjes

Zelfstandig naamwoord

koe v

1. (zoogdieren) (veeteelt) vrouwelijk rund, ook het vrouwtje van de grote zoogdieren als walvissen en olifanten
2. (dysfemisme) vrouw die iets doms of lomps doet

Verwante begrippen

• rund, stier, os, kalf, pink, vaars

Hyponiemen

   

Bontekoe adoptiekoe antiallergiekoe bloeddrukkoe boterkoe bromkoe buffelkoe enterkoe geldkoe kaaskoe kalfkoe kinderboerderijkoe kloonkoe kunstkoe melkkoe mestkoe moederkoe olifantkoe plofkoe poederkoe turbokoe vaarkoe verklikkerkoe vleeskoe zeekoe zoogkoe

Afgeleide begrippen

   

Koedijk Koeman Koevoet Koewacht gekkekoeienziekte koebeest koebel koebloempje koeboer koeborstel koebrug koegang koehaar koehandel koeherder koehoorn koehoren koehuid koeienbank koeienboleet koeiendrek koeiengriep koeienhuid koeienkaas koeienkak koeienkop koeienkut koeienletter koeienmaag koeienmarkt koeienmelk koeienmest koeienoog koeienpistool koeienplak koeienpoep koeienras koeienrib koeienrooster koeienstaart koeienstal koeienstront koeientepel koeientong koeientrek koeienuier koeienvanger koeienvel koeienvla koeienvlaai koeienvlees koeienwei koeienweide koeienziekte koekaart koekalender koekalf koekamp koekruid koemarkt koematras koemelk koemelker koemest koemis koenavel koeoog koepaard koepeen koepokje koepokken koereiger koerollator koeskoes koestal koesterend koestijl koestraat koetang koetarwe koevanger koevoet koevogel koewachter koeweide

Anagrammen

• oké

Uitdrukkingen en gezegden

• de koe bij de hoorns vatten
• Dat is een waarheid als een koe

Dat is overduidelijk waar

• De koe bij de horens vatten

Met de lastige zaak beginnen

• Er is geen koe zo bont of er zit wel een vlekje aan

niets is perfect

• Iemand koeien met gouden horens beloven

iets moois beloven maar niet nakomen

• Je weet nooit hoe een koe een haas vangt

men kan altijd op onverwachte wijze tot een oplossing komen

• Men noemt geen koe bont, of er is een vlekje aan

als er allerlei vervelende dingen worden verteld is er vast wel iets van waar

• Oude koeien uit de sloot halen

Oude problemen die niet meer ter zake doen oprakelen

• Van achteren kijk je de koe in de kont

achteraf is het gemakkelijk te zeggen wat er had moeten gebeuren

Vertalingen

    1. vrouwelijk rund, ook het vrouwtje van de grote zoogdieren als walvissen en olifanten   

Afrikaans: koei (af) Albanees: lopë (sq) v Baskisch: behi (eu) Bretons: buoc’h (br) v mv -ed , saout (br) mv Bulgaars: скот (bg) (skot), крава (bg) (krava) Catalaans: vaca (ca) v Chinees: 母牛 (zh) (mǔníu) Cornisch: bugh (kw) v Deens: ko (da) Duits: Kuh (de) v Engels: cow (en), bovine (en) Esperanto: bovino (eo) Estisch: lehm (et) Faeröers: kúgv (fo) Fins: lehmä (fi) Frans: vache (fr) v Fries: ko (fy) Friulisch: vacje Galicisch: vaca (gl) Grieks: αγελάδα (el) (ayelaða) Hebreeuws: פרה (he) (Pa'ra) Hongaars: tehén (hu) Iers: bó (ga) IJslands: kýr (is) v Indonesisch: sapi (id) Interlingua: vacca (ia) Italiaans: mucca (it) v, vacca (it) v Japans: Katakana: ウシ (ja) Romaji: ushi (ja) Kanji: 牛 (ja) Koreaans: 소 (ko) (so) Krim-Tataars: sıyır Kroatisch: krava (hr) Ladino: vacia

Latijn: vacca (la) v, bos (la) v/m Lets: liellopigovs (lv) Litouws: karvė (lt) v Macedonisch: крава (mk) (krava) Maltees: baqra (mt) Nedersorbisch: krowa (dsb) Noors: ku (no) v Occitaans: vaca (oc) Oekraïens: худоба (uk) (hudoba), бидло (uk) (bidlo) Oppersorbisch: howjado (hsb), kruwa (hsb) Oudgrieks: βοῦς (būs) Papiaments: baka Picardisch: vake (pcd) Pools: krowa (pl) v Portugees: vaca (pt) v Roemeens: vacă (ro) v Reto-Romaans: vatga (roh) Romani: gurumni v Russisch: корова (ru) v (korova) Sami: burru, vuoksá ; gussa Sardisch: bulu (sc), óinu (sc), bàcchinu (sc), bóinu (sc), bacca (sc), vacca (sc) Schots-Gaelisch: bò (gd) Servisch: крава (sr) (krava) Siraya: luang, noang, lowan Sloveens: krava (sl) v Slowaaks: krava (sk) Spaans: vaca (es) v Tibetaans: བ་ (bo) (pa) Tok Pisin: bulmakau (tpi) Tsjechisch: kráva (cs) Turks: sığır (tr), inek (tr) Vietnamees: bò cái (vi) Volapük: kun (vo) Welsh: buwch (cy) Wit-Russisch: жывела (be) Zweeds: ko (sv) g

Gangbaarheid

• Het woord koe staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "koe" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Niueaans

Voornaamwoord

koe

1. jij
2. je

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

koe

1. (zoogdieren) koe; een vrouwelijk rund

Tuvaluaans

Voornaamwoord

koe

1. jij
2. je

Veluws

Zelfstandig naamwoord

koe

1. (zoogdieren) koe; een vrouwelijk rund