rond

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  rond    (hulp, bestand)
• IPA: /rɔnt/

Woordafbreking

• rond

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘bolvormig’ voor het eerst aangetroffen in 1236
• In de betekenis van ‘voorzetsel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1836

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	rond	ronder	rondst
verbogen	ronde	rondere	rondste
partitief	ronds	ronders	-

Bijvoeglijk naamwoord

rond

1. cirkelvormig.

   • Koning Arthur zat aan een ronde tafel met zijn ridders, in plaats van zich aan het hoofd te plaatsen. 

2. (oenologie) soepel, zacht, niet scherp, half strak

   • De wijn heeft een ronde smaak. 

3. (bij bedragen:) op een of meer nullen eindigend

   • Noem nu even een rond bedrag 

4. vol, gevuld

Hyponiemen

   

appelrond bolrond cirkelrond daarrond eirond = errond goedrond halfrond hemelrond hierrond = holrond kogelrond kwartrond platrond rolrond = rondomrond taanrond tonnetjerond tonrond waarrond wereldrond

Afgeleide begrippen

   

rondachtig rondas rondbanjeren rondbazuinen rondbellen rondborstig rondbrengen rondcirkelen ronddansen ronddelen ronddolen ronddraaien ronddraaiend ronddragen ronddwalen rondedans = ronden rondgaan rondgang rondgeven rondhangen rondhout rondkijken rondkolf rondkomen rondleiden rondlopen rondneuzen rondom rondpunt rondreis rondreizen = rondrennen rondrijden rondrit rondschrijven rondslenteren rondslingeren rondsluipen rondsnuffelen rondspant rondspoken rondspringen rondstralen rondstrooien rondstruinen rondte rondtocht rondtrekken = ronduit rondvaart rondvaren rondvertellen rondvliegen rondvoeren rondvraag rondvragen rondwandelen rondweg rondworm rondzaag rondzeulen rondzien rondzwalken rondzwerven rondzwervend

Vertalingen

    1. cirkelvormig   

Duits: rund (de) Engels: round (en)

Papiaments: rònt Spaans: redondo (es)

Voorzetsel

rond

1. om, rondom

   • Een reis rond de wereld. 

2. rond het tijdstip van, omstreeks

   • Ik kom vanavond rond 8 uur. 

Vertalingen

    1. om   

Duits: etwa (de)

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		rond
persoonlijk		errond
aanwijz.	nabij	hierrond
	veraf	daarrond
vragend/betrekk.		waarrond

Bijwoord

rond

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   • Zij draaide van duizeligheid rond. 

Afgeleide begrippen

• ronddansen, ronddraaien, rondreizen

Vertalingen

    1. om   

Duits: herum (de)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	rond	ronden
verkleinwoord	rondje	rondjes

Zelfstandig naamwoord

rond o

1. ronde, cirkelvormige ruimte

Werkwoord

vervoeging van
ronden

rond

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van ronden
   

   • Ik rond. 

2. gebiedende wijs van ronden
   

   • Rond! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van ronden
   

   • Rond je? 

Gangbaarheid

• Het woord rond staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "rond" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid:  rond    (hulp, bestand)

Bijvoeglijk naamwoord

rond

1. (spreektaal) dronken

Afgeleide begrippen

• rond comme une barrique
• rond comme une bille
• rond comme une queue de pelle

Zelfstandig naamwoord

rond m

1. (spreektaal) cent, sou

   «J'ai plus un rond!»

   Ik heb geen rooie cent meer!