moer

Nederlands

Een zeskantmoer

Uitspraak

• Geluid:  moer    (hulp, bestand)
• IPA: / mur / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• moer

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands moer, op te vatten als samentrekking van  moeder zn 
  • v/m: op te vatten als (verkorting) van  moerschroef zn ,  schroefmoer zn  of  moerbout zn 
• [B] van Middelnederlands moer, op te vatten als samentrekking van  modder zn  (mogelijk beïnvloed door [A] en [C])
• [C] erfwoord via Middelnederlands moer van Oudnederlands muor, in de betekenis van ‘veen’ aangetroffen vanaf 771; cognaat met Engels moor
• [D] Afkorting van moeder

[A]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	moer	moeren
verkleinwoord	moertje	moertjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de moer v / m

1. (werktuigbouwkunde) blokje met een gat dat van schroefdraad is voorzien zodat het op een schroefbout past

   • Wat is het verschil tussen een moer en een bout? 

Afgeleide begrippen

•  moeren ww 

[A] v/m als eerste deel samenstelling

• moerappel
• moerboor
• moerborg
• moerbout
• moerdraad
• moerkussens
• moerplaat
• moerschroef
• moerschroefboor
• moersleutel
• moerstempel
• moervijs

[A] v/m als tweede deel samenstelling

• bledmoer
• borgmoer
• contramoer
• geulmoer
• krulmoer
• oormoer
• schroefmoer
• snijmoer
• stelmoer
• tegenmoer
• vleugelmoer
• wielmoer

Zelfstandig naamwoord

[A] de moer v

1. (biologie) vrouwelijk wezen, zoals de moederstam van een gist of plant of een vrouwelijk konijn, haas of fret
2. (imkerij), (dierkunde) koningin van een bijenvolk
3. versterkend voorvoegsel om het meest oorspronkelijke of voornaamste exemplaar aan te geven

Afgeleide begrippen

• [1] moers

[A] v als eerste deel samenstelling

• [3] moerbalk
• [1] moerbeest
• [3] moerbint
• [1] moerbol
• [2] moerdop
• [2] moergoed
• [1] moerhaas
• [1] moerhond
• [2] moerhuisje
• [1] moerkonijn
• [1] moerpaard
• [1] moerploeg
• [1] moerschaap
• [1] moerskont
• [1] moerstaal
• [1] moervos
• [1] moerwolf
• [3] moerzee

[A] v: als tweede deel samenstelling

• [1] bestemoer
• [1] mallemoer
• [1] paarlemoer
• [1] parelmoer
• [1] perlemoer
• [1] praatmoer

Uitdrukkingen en gezegden

• Geen moer

1. (informeel) helemaal niets (verkorting van "geen mallemoer")

Vertalingen

    [A] v/m 1. blokje met gat met schroefdraad dat op een schroefbout past   

Arabisch: صمولة (ar) Bulgaars: гайка (bg) v Baskisch: azkoin (eu) Catalaans: femella (ca) Chinees: 螺母 (zh) Deens: møtrik (da) Duits: Mutter (de) Engels: nut (en) Esperanto: ŝraŭbingo (eo) Estisch: mutter (et) Fins: mutteri (fi) Frans: écrou (fr) Hongaars: csavaranya (hu) Italiaans: dado (it) Japans: ナット (ja) Kazachs: сомын (kk)

Kroatisch: matica (hr) Latijn: scrofa (la) Noors: mutter (no) Nynorsk: mutter (nn) Oekraïens: гайка (uk) Pools: nakrętka (pl) Portugees: porca (pt) Roemeens: piuliță (ro) Russisch: гайка (ru) Servisch: навртка (sr) Spaans: tuerca (es) v Tsjechisch: matice (cs) Turks: somun (tr) Vietnamees: đai ốc (vi) Wit-Russisch: гайка (be) Zweeds: mutter (sv)

[B]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	moer	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

[B] de moer v

1. (verouderd) vaste stof die uit een vloeistof is bezonken

Synoniemen

• bezinksel
• droesem

Afgeleide begrippen

[B] als eerste deel samenstelling

• moerbolletje
• moergoot

[B] als tweede deel samenstelling

• azijnmoer
• biermoer
• wijnmoer

Zelfstandig naamwoord

[C]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	moer	moeren
verkleinwoord

[C] het moer o

1. (verouderd) drassig land, vooral gebruikt voor natte veengebieden

Synoniemen

• moeras, veen

Afgeleide begrippen

•  moerig bn 

[C] als eerste deel samenstelling

• Moerbeek
• Moerdijk
• Moeren
• Moereinde
• Moergestel
• Moerkapelle
• Moershoofde
• Moerslag
• Moerstraat
• Moerstraten
• Moerwijk
• moerdelven
• moerdijk
• moergat
• moergracht
• moergrond
• moerhaan
• moerheide
• moerhoen
• moerkind
• moerknape
• moerknecht
• moerland
• moermeester
• moermeier
• moernering
• moerstier
• moerstof
• moerturf
• moervis
• moerweide
• moerzout

[C] als tweede deel samenstelling

• 's-Gravenmoer
• Steenwijksmoer

Vertalingen

    [C] 1. drassig land, vooral gebruikt voor natte veengebieden   

Arabisch: سبخة (ar) Bulgaars: блато (bg) o Catalaans: aiguamoll (ca) Deens: marsk (da) Duits: Marschland (de) Engels: marsh (en), swamp (en) Esperanto: aluvia grundo (eo) Estisch: padur (et) Fins: marskimaa (fi) Frans: marais (fr) Fries: sompe (fy) Ido: marsho (io)

Indonesisch: paya (id), rawa (id) Japans: 沼 (ja) Koreaans: 소택 (ko) Noors: marsk (no) Perzisch: مانداب (fa) Pools: rozlewisko (pl) Portugees: marisma (pt) Russisch: марши (ru) mv, болото (ru) o Spaans: marisma (es) v, pantano (es) m Tsjechisch: marše (cs) Vietnamees: đồng lầy (vi) Zweeds: marskland (sv)

Zelfstandig naamwoord

[D] de moer v

1. (informeel) moeder
2. (anatomie) baarmoeder
3. (dierkunde) wijfje dat zich heeft voortgeplant, moederdier
4. (plantkunde) aflegger [2], moederstam

Uitdrukkingen en gezegden

[1] "moeder"

• Je moers taal

De taal waarmee je vanaf je jongste jaren bent opgegroeid, eerste taal, moedertaal

• Loop naar je moer!

Bekijk het, ga heen, hoepel op

• Niet bang zijn voor de duivel of zijn ouwe moer

Voor niets of niemand bang zijn

Gangbaarheid

• Het woord moer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "moer" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Limburgs

Uitspraak

• IPA: /muːr/ (Etsbergs)

Zelfstandig naamwoord

moer v (1) m (2)

1. muur
2. (groente) wortel

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	moer	-	muurke	-	moere(r)	-	muurkes	-
genitief	moer (1), moers (2)	-	muurkes	-	moere(r)	-	muurkes	-
locatief	moeres	-	moereske	-	moerese	-	moereskes	-
datief	moer (1), moere (2)	-	muurke	-	moere(r)	-	muurkes	-
accusatief	moer	-	muurke	-	moere(r)	-	muurkes	-

Veluws

Zelfstandig naamwoord

moer

1. moeder