lucht

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • lucht
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘gasmengsel van zuurstof en stikstof’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240 [1]
enkelvoud meervoud
naamwoord lucht luchten
verkleinwoord luchtje luchtjes

Zelfstandig naamwoord

lucht v/m [2]

  1. (natuurkunde) het mengsel van gassen waaruit de atmosfeer bestaat [3]
    • Het apparaat gaf aan dat de lucht niet schoon was. 
  2. (astronomie) hemel, uitspansel
     In de lucht cirkelde een helikopter.[4]
     Dat kwam waarschijnlijk omdat je in de woestijn altijd alles om je heen kon zien, maar ook doordat ik uit het vlakke Nederland kom, waar ik gewend ben aan weidse landschappen met vergezichten en hoge luchten.[5]
  3. geur, stank
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • De kou is uit de lucht
De gespannen sfeer is weg, de sfeer is gemoedelijker
  • In de lucht vliegen
Exploderen, ontploffen
  • Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht
Kleine concrete resultaten zijn beter dan grootse plannen
  • Een gat in de lucht springen
Door het dolle heen gaan, ergens heel blij of opgewonden over zijn
  • Elkaar de lucht geven
Elkaar enige ruimte geven, elkaar iets gunnen (in gesprekken, onderhandelingen e.d.)
  • Ergens lucht van krijgen
Ergens van de op de hoogte geraken, iets in de gaten krijgen
  • Er is geen vuiltje aan de lucht
Er is niets aan de hand, er is geen enkel probleem
  • Onweer zuivert de lucht
Een goed gesprek kan veel onderlinge spanning, irritatie e.d. wegnemen
  • Uit de lucht gegrepen
Op niets gebaseerd, zonder enige onderbouwing
  • Uit de lucht komen vallen
Erg plotseling en onverwacht optreden
  • Zo vrij als een vogeltje in de lucht
Alles kunnen doen en laten wat iemand wil
  • Gebakken lucht
Iets wat groots wordt gebracht maar feitelijk helemaal geen waarde heeft, windhandel
Vertalingen

Werkwoord

vervoeging van
luchten

lucht

  1. enkelvoud tegenwoordige tijd van luchten
  2. gebiedende wijs van luchten

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
99 % van de Vlamingen.[6]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. "lucht" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org
    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  3. lucht op website: Etymologiebank.nl
  4. Tim Voors
    “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook:

    Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers op Wikipedia

  5. Tim Voors
    “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada ”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers op Wikipedia
  6. Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be