ras

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ras    (hulp, bestand)
• IPA: /rɑs/

Woordafbreking

• ras

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Frans race, in de betekenis van ‘geslacht’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1665
• [B] van Middelnederlands  rasch bn  verwant aan Oudnederlands rath "snel" uit Germaans *rasku-, vergelijk Duits rasch, Engels rash 'snel, overhaast'
  • bn in de betekenis 'snel' aangetroffen vanaf 1265
  • znin de betekenis van 'draaikolk', aangetroffen vanaf 1599
• [C] van Frans ras dat ofwel teruggaat op Latijn  rāsus ww  "geschoren" ofwel verwijst naar de Noordfranse stad Arras "Atrecht"
• [D] van Amhaars ራስ (ras) "hoofd" in de betekenis van ‘prins' in 1934 in een verwijzing naar de schoonzoon van de Negus van Ethiopië, Ras Koeksa, zie vindplaats hieronder.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ras	rassen
verkleinwoord	rasje	rasjes

Zelfstandig naamwoord

[A] ras o

1. (biologie) groep van dieren of planten die door menselijke veredelingstechnieken op gewenste eigenschappen geselecteerd en aangepast zijn, soms ook 'ondersoort'
2. (verouderd) afkomst, geslacht
3. (antropologie) een vermeende hoofdgroep van mensen die op basis van uiterlijke (fenotypische) en innerlijk-geestelijke eigenschappen, en geografische verspreiding ingedeeld worden, in navolging van de Duitse antropoloog Johann Friedrich Blumenbach, bestaande uit het Kaukasische of blanke ras, het Mongoolse of gele ras, het Maleisische of bruine ras, het Ethiopische of zwarte ras, en het Amerikaanse of rode ras.

Hyponiemen

   

appelras druivenras geitenras hondenras kattenras kippenras konijnenras koudbloedras landras melkras mengras mensenras paardenras sierras vuilnisbakkenras warmbloedras

Afgeleide begrippen

   

racist rasdier rasecht rashond raskat raskenmerk raspatat rassendiscriminatie rassengelijkheid rassenhaat rassenideologie rassenjustitie rassenkunde rassenkwestie rassenleer rassenlijst rassenonderzoek rassenpolitiek rassenprobleem rassenscheiding rassensegregatie rassenstrijd rassentheorie rassenvermenging rassenvraagstuk rassenwaan rasverbetering rasveredelend rasvereniging raszuiver

Vertalingen

    1.   

Duits: Rasse (de) v Engels: race (en) Fins: rotu (fi) Frans: race (fr) v IJslands: þáttur (is) m Italiaans: razza (it) v

Japans: 人種 (ja) じんしゅ Koerdisch: نه‌ته‌وه‌ (ku) Nederlands: ras (nl) Sloveens: rasa (sl) v Spaans: raza (es) v Zweeds: ras (sv) g

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	ras	rasser	rast
verbogen	rasse	rassere	raste
partitief	ras	rassers	-

Bijvoeglijk naamwoord

[B] ras

1. snel, in hoog tempo

   • Met rasse schreden beende hij de kamer uit. 

Afgeleide begrippen

• verrassen

Verwante begrippen

• schielijk

Hyponiemen

• alras

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ras	rassen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

[B] ras o

1. (verouderd) draaikolk

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ras	rassen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

[C] ras o

1. (textielindustrie) (weverij) gladgekeperde stof

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ras
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

[D] ras m

1. (verouderd) Ethiopische titel, prins

   ▸ Ras Koeksa, schoonzoon van den Negus, onderwierp zich medio October aan generaal de Bono, waardoor den Italianen een deel van Tigré in handen viel.

Gangbaarheid

• Het woord ras staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "ras" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Zelfstandig naamwoord

ras

1. ras; groep waarin mensen, dieren of planten op basis van bepaalde eigenschappen worden verdeeld: het gele ras, het zwarte ras, het blanke ras

Frans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ʁɑ/

Woordafbreking

• ras

Woordherkomst en -opbouw

• [A][B] Afgeleid van Latijn rasus
• [C] Ontleend aan Amhaars ራስ (ras) "hoofd"
• [D] Afgeleid van Latijn ratis
• [E] Ontleend aan Oudnoords rás “sterke stroming”

	enkelvoud	meervoud
mannelijk	ras /ʁɑ/	ras /ʁɑ/
vrouwelijk	rase /ʁɑz/	rases /ʁɑz/

Bijvoeglijk naamwoord

[A] ras

1. geschoren, kort geknipt
2. glad (geschoren) (ook van landschap, bodem, e.d.)
3. gladgekeperd (van stoffen e.d.)
4. (figuurlijk) heel kort (aan de grond, van maat e.d.)
5. (figuurlijk) tot aan de rand gevuld (van meel, graan e.d.)

Zelfstandig naamwoord

[B] ras m

1. (textielindustrie) (weverij) gladgekeperde stof

[C] ras m

1. (verouderd) Ethiopische titel, prins

Zelfstandig naamwoord

[D] ras m

1. (bouwkunde) vlot, hulpvlot gebruikt voor werkzaamheden aan het water

Zelfstandig naamwoord

[E] ras m

1. sterke stroming, draaikolk

Schrijfwijzen

• [E] raz

Afgeleide begrippen

• [A] en avoir ras le bol, ras-le-bol

Pools

Zelfstandig naamwoord

ras

1. genitief meervoud van rasa

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /ras/

Woordafbreking

• ras

Woordherkomst en -opbouw

• Ontleend aan het Duitse Racker of Rasen

Zelfstandig naamwoord

ras mbezield

1. (beroep)(historisch) vilder
2. (figuurlijk) een meedogenloze mens

Verbuiging

		enkelvoud	meervoud
nominatief		ras	rasi
genitief		rasa	rasů
datief	korte vorm	rasu	rasům
	lange vorm	rasovi
accusatief		rasa	rasy
vocatief		rase	rasi
locatief	korte vorm	rasu	rasech
	lange vorm	rasovi
instrumentalis		rasem	rasy

Gelijkklinkende woorden

• raz

Synoniemen

1. antoušek mbezield, pohodný mbezield, drnomistr mbezield, travnímistr mbezield
2. řezník mbezield

Afgeleide begrippen

• rasík mbezield

Verwante begrippen

• rasíček / rasejček mbezield
• rasovna v
• rasovka v
• zrasovat
• zrasovat se

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)

Zelfstandig naamwoord

ras

1. genitief meervoud van rasa