noot

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  noot    (hulp, bestand)
• IPA: / not / (1 lettergreep); /noːt/

Woordafbreking

• noot

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘eetbaar, oliehoudend zaad met harde dop’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285.
• erfwoord: Middelnederlands nōte, ontwikkeld uit Oergermaans *hnut- ‘noot’, ontleend aan een onbekende West-Europese substraattaal; vgl. Iers cnó ‘noot’ en Latijn nux ‘walnoot’. Evenzo Nederduits Nööt, Noot, Duits Nuss en Fries nút.
• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘muzieknoot’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1287
• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘aantekening’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	noot	noten
verkleinwoord	nootje	nootjes

Zelfstandig naamwoord

noot v/m

1. (kookkunst) (voeding) iedere grote, oliehoudende vrucht (of het zaad ervan) met een pit in een al dan niet harde schaal en die in voedsel wordt gebruikt

   ▸ Zo zat er in elke doos ontbijt, lunch en avondeten, maar ook al mijn snacks, repen en noten voor onderweg en papieren landkaarten voor de volgende etappe, nieuw wc-papier en om de 700 kilometer een paar nieuwe schoenen.

2. (plantkunde) droge, niet-openspringende, eenzadige, enkelvoudige boomvrucht met verhoute vruchtwand; echte noot

   • Beuken en hazelaars brengen noten voort. 

3. (muziek) een schriftteken voor een geluid van zekere tijdsduur en toonhoogte, een muzieknoot

   • In maat twintig verslikte de zangeres zich in al die snelle nootjes. 
   • Non, je ne regrette rien. Haar stem ging door merg en been. Nog nooit had ik een versie gehoord van dit chanson waar geen enkele noot de juiste was.  

4. aantekening onder of achter een tekst, een voetnoot

Verwante begrippen

• [3] do, re, mi, fa, sol, la, si

Hyperoniemen

• dopvrucht

Hyponiemen

   

aardnoot apennoot banknoot basnoot behennoot bennoot betelnoot beukennoot bloknoot bokkennoot bombaynoot borrelnoot boternoot braaknoot brazielnoot cashewnoot colanoot eindnoot galnoot grondnoot hazelnoot hoofdnoot kemirienoot keurnoot klappernoot knikkernoot kokosnoot kolanoot kruidnoot kruinoot kwabbelnoot kwartnoot lambertsnoot lambertusnoot lammertjesnoot lammetjesnoot macadamianoot malabarnoot mannetjesnoot muskaatnoot muzieknoot okkernoot olienoot paranoot pecannoot pepernoot pimpernoot pinangnoot pindanoot pistachenoot purgeernoot schijtnoot sint-jakobsnoot slotnoot speelnoot staartnoot stekelnoot telnoot terpentijnnoot tijgernoot tovernoot vleugelnoot voetnoot walnoot waternoot zangnoot zeepnoot zinknoot

Afgeleide begrippen

   

Nootdorp aap-noot-mies nootachtig nooteboom nootgewricht nootmuskaat nootolie nootvormig nootvrucht nootwaarde notelaar notenallergie notenapparaat notenbalk notenbar notenbeeld notenboom notenbrood notenbruin notendop notenduif notenhout notenhouten notenkraker notenkus notenleer notenmuskaat notenolie notenpapier notenpasta notenschelp notenschrift notensla notentaart notentekst notenvoorbeeld notenwaarde

Verwante begrippen

grote leesplank, met klikbare woorden

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] Een harde noot kraken

Dingen bespreken die moeilijk liggen / Een moeilijke beslissing nemen / Een moeilijk karwei doen

• [3] Veel noten op zijn zang hebben

Veel drukte maken / Veel praatjes over iets hebben

Vertalingen

    1. (kookkunst) eetbaar, oliehoudend zaad, kern of pit met harde dop   

Duits: Nuss (de) v Engels: nut (en) Frans: noix (fr) v Fries: nút (fy) Grieks: καρύδι (el) (karýdi) o Indonesisch: kacang (id)

Kabylisch: tajujet Nederduits: Nööt (nds) v, Noot (nds) v Papiaments: nochi Pools: orzech (pl) m Spaans: nuez (es) v

    2. (plantkunde) boomvrucht met verhoute vruchtwand   

Duits: Nussfrucht (de) v Engels: nut (en) Frans: fruit à coque (fr) m

Italiaans: frutto a guscio (it) m

    3. (muziek) een geluid van zekere tijdsduur   

Duits: Note (de) v Engels: note (en)

Frans: note (fr) v Spaans: nota (de) v

Gangbaarheid

• Het woord noot staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "noot" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.