binnen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  binnen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbɪnə(n) / (2 lettergrepen)

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		binnen
persoonlijk		erbinnen
aanwijz.	nabij	hierbinnen
	veraf	daarbinnen
vragend/betrekk.		waarbinnen

Woordafbreking

• bin·nen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘bijwoord van plaats’ voor het eerst aangetroffen in 1201

afkomstig van: Middelnederlands: binnen Oudnederlands: binnan met het voorvoegsel be- (2) = Verwant in Noordzee-Germaans: West: Duits: binnen, Fries: binnen (Oudfries: binna) Oost: Gotisch: innana

Bijwoord

binnen

1. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord hierbinnen

   • Hier liggen maar twee straten binnen. 

2. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord binnenkomen

   • Hij kwam de kamer binnen. 

3. te binnen schieten: herinneren

   • Het schoot me nog net op tijd te binnen dat ik nog een afspraak had. 

4. van binnen: aan de binnenkant, in jezelf

   • De dikke, ruwe man was van binnen eigenlijk een heel lieve man. 
   • Het prachtige huis was van binnen een ruïne. 

Antoniemen

• buiten

Voorzetsel

binnen

1. in een bepaald bestek of ruimte

   • Deze straat ligt binnen de grachtengordel. 

2. in een bepaalde tijd

   • wij verwachten binnen een week uitsluitsel over deze kwestie 

Hyponiemen

• daarbinnen, erbinnen, hierbinnen, linksbinnen, rechtsbinnen, vanbinnen, waarbinnen

Afgeleide begrippen

   

Binnenhof binnen-BBQ binnenantenne binnenbaan binnenbad binnenband binnenbarbecue binnenblijven binnenbocht binnenbrand binnenbreken binnenbrengen binnendijk binnendijks binnendoor binnendraad binnendringen binnendruppelen binnengaan = binnengrens binnenhalen binnenhof binnenhoofd binnenhouden binnenhuis binnenin binnenkant binnenkomen binnenkomertje binnenkort binnenkrijgen binnenland binnenlaten binnenlopen binnenmarkt binnenoor binnenplaats binnenpret = binnenpretje binnenrijden binnenroepen binnenschieten binnenschip binnenschipper binnenschroefdraad binnenschuiven binnenshuis binnenskamers binnenslands binnenslepen binnensmokkelen binnensmonds binnenspiegel binnenstaat binnenstad binnenstappen binnenstijds binnenstormen = binnenstromen binnenstuiven binnentreden binnentrekken binnenuit binnenvaart binnenvallen binnenvaren binnenvetter binnenvisser binnenvliegen binnenvoeren binnenwater binnenweg binnenwerk binnenwiel binnenzak binnenzee binnenzijde binnenzoom

Uitdrukkingen en gezegden

• Binnen zijn

zoveel verdiend hebben dat iemand niet meer hoeft te werken

• De aap binnen hebben

het geld ontvangen hebben

• Het paard van Troje binnen halen

Ongemerkt de vijand binnen halen

• Voor de bui binnen zijn

voordat het slecht werd genoeg verdiend hebben

Vertalingen

    1.   

Engels: inside (en) Frans: dedans (fr)

Papiaments: aden Spaans: dentro (es), adentro (es)

Gangbaarheid

• Het woord binnen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "binnen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.