spiegel

Nederlands

[1] Barack Obama kijkt in de spiegel.

Uitspraak

• Geluid:  spiegel    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• spie·gel

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘beelden terugkaatsend voorwerp’ voor het eerst aangetroffen in 1240.
• Leenwoord uit middeleeuws Latijn spēglum (waaruit Italiaans speglio), uit klassiek speculum. Evenzo ontleend zijn Nederduits Spegel, Duits Spiegel en Fries spegel.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	spiegel	spiegels
verkleinwoord	spiegeltje	spiegeltjes

Zelfstandig naamwoord

de spiegel m

1. (meubel), (natuurkunde), (optica) voorwerp dat licht (en andere soorten elektromagnetische straling) weerkaatst volgens de regel: "hoek van inval = hoek van terugkaatsing"

   • Hij zag in zijn spiegel een achteropkomende auto aankomen. 

   ▸ In de badkamer met een grote spiegel in een vergulde lijst was er met zichtbare tegenzin een moderne douchecabine aangebracht naast de antieke badkuip van email, die op vier bronzen pootjes in de vorm van leeuwenklauwen stond.

   ▸ Op een avond vond ik een kleine ronde spiegel in de struiken en besloot ik mijn haar te knippen.

2. (scheepvaart) vlakke achtersteven van een schip

   • De buitenboordmotor is aan de spiegel van het jacht bevestigd. 

3. (jachttaal) wit stukje vacht op het achterste van een ree
4. (biologie) (medisch) concentratie van bepaalde stoffen in het bloed
5. spiegelglad oppervlak (bijv. -> zeespiegel)
6. een overzicht bijv. beroepenspiegel, medaillespiegel etc.

Verwante begrippen

• [1] reflector, weerkaatsing
• [2] achtersteven, hek, kont

Hyponiemen

   

aarsspiegel achteruitkijkspiegel autospiegel badkamerspiegel beroepenspiegel biechtspiegel binnenspiegel bladspiegel blindehoekspiegel bloedglucosespiegel bloedspiegel bloedsuikerspiegel boomspiegel bovenspiegel brandspiegel breedtespiegel buitenspiegel cholesterolspiegel confrontatiespiegel dobli-spiegel doblispiegel dodehoekspiegel doorkijkspiegel drukspiegel energiespiegel facettenspiegel glucosespiegel grondwaterspiegel handspiegel hartspiegel hoekspiegel hoofdspiegel hormoonspiegel internetspiegel kapspiegel keelspiegel kimspiegel koudlichtspiegel lachspiegel levensspiegel make-upspiegel medaillespiegel melkspiegel mondspiegel nachtspiegel neusspiegel oogspiegel oorspiegel oppervlaktespiegel paraboolspiegel passpiegel penantspiegel plasmaspiegel ruimtespiegel scheerspiegel signaalspiegel spotspiegel suikerspiegel tandspiegel testosteronspiegel tijdspiegel toiletspiegel toverspiegel tripelspiegel trottoirspiegel uilenspiegel venusspiegel vooruitkijkspiegel vorstenspiegel waterspiegel wildspiegel zakspiegel zeespiegel zetspiegel zijspiegel zilverspiegel zonnespiegel

Afgeleide begrippen

   

donkere spiegelloopkever gewone spiegelmot oranje spiegelmot scherpe spiegelmot slanke spiegelloopkever spiegelachtig spiegelaflezing spiegelbeeld (1) spiegelbeeldig spiegelblank spiegelbol spiegelbreedbektiran spiegelcoalitie spiegelconfrontatie spiegeldeur spiegeldikbek spiegeldikkopje spiegeleffect spiegelei spiegeleitje spiegelelfje spiegelen spiegelfabriek spiegelfoto spiegelgalvanometer spiegelgevecht spiegelgewelf spiegelglad (1) spiegelglas (1) spiegelhars spiegelhoes spiegelijzer spiegelkabinet spiegelkast spiegelkever spiegelkevers spiegelkijker spiegelklokje spiegellamp spiegellijstergaai spiegelloopkever spiegelmicroscoop spiegelmot spiegelnet spiegelneuron spiegelnieuw spiegelobjectief spiegelopstand spiegeloptiek spiegelpaleis spiegelpauw spiegelperiscoop spiegelreflex spiegelregering spiegelrog spiegelroodstaart spiegelruit spiegelschaal spiegelschilderij spiegelschip spiegelschrift spiegelsok spiegelspreeuw spiegelsymmetrie spiegelsymmetrisch spiegeltangare spiegeltelescoop (1) spiegeltent spiegeltest spiegeltroepiaal spiegelvlak spiegelwand spiegelwidavink spiegelwoord spiegelzaal spiegelzoeker spiegelzonnewijzer spiegelzool

Vertalingen

    1. beelden terugkaatsend voorwerp   

Afrikaans: spieël (af) Deens: spejl (da) Duits: Spiegel (de) m Engels: mirror (en), looking-glass (en) Frans: miroir (fr) m Fries: spegel (fy) g Galicisch: espello (gl) m Iers: scáthán (ga) m Indonesisch: cermin (id) Italiaans: specchio (it) Japans: 鏡 (ja) (かがみ, kagami) Kituba: talatala

Luxemburgs: Spigel (lb) m Nederduits: Spegel (nds) m / o Noors: speil (no) o Nynorsk: spegel (nn) m Papiaments: spil Pools: lustro (pl) v Portugees: espelho (pt) m Spaans: espejo (es) m Thai: กระจก (th) (grà-jòk) Welsh: drych (cy) m Xhosa: isipili 7 Zweeds: spegel (sv) g

    2. de vlakke achtersteven van een schip   

Engels: poop (en) Galicisch: popa (gl) v

Portugees: popa (pt) v Spaans: popa (es) v

Werkwoord

vervoeging van
spiegelen

spiegel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spiegelen
   

   • Ik spiegel. 

2. gebiedende wijs van spiegelen
   

   • Spiegel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spiegelen
   

   • Spiegel je? 

Gangbaarheid

• Het woord spiegel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "spiegel" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.