vangen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vangen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• van·gen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘pakken’ voor het eerst aangetroffen in 1279

• [1] erfwoord afkomstig van: Middelnederlands: Oudnederlands: fangan Germaans: *fāhan Indo-Europees: *peh2ḱ-

  Verwant in Germaans: West: Duits: fangen, Oudhoogduits: fāhan

  Verwant in Romaans: Italisch Latijn: pacere

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
vangen /'vɑŋ.ə(n)/	ving /vɪŋ/	gevangen /ɣə.'vɑŋ.ə(n)/
klasse 7	volledig

Werkwoord

vangen

1. overgankelijk het te pakken krijgen van wilde dieren of mensen

   • Zij besloten een paar olifanten te vangen om deze over te brengen naar een ander reservaat. 

   ▸ Ik wilde dolgraag een keer verse vis vangen en op een kampvuurtje grillen.

2. overgankelijk in de lucht onderscheppen (bijv. van een bal)

   • In honkbal is het kunnen vangen van de bal een belangrijke vaardigheid. 

3. (informeel) verdienen van geld

   • Wat vangt het? 

4. in één begrip samen te vatten

   ▸ Nationale eenheid is nou eenmaal makkelijker te vangen in termen als democratie en vrijheid, dan in de persoon van een bolwangige veertiger.

Hyponiemen

   

aanvangen afvangen baaivangen bevangen botvangen invangen omvangen ondervangen ontvangen opvangen terugontvangen uitvangen vervangen

Afgeleide begrippen

   

gevang gevangenis vangarm vangbaar vangbal vangbalk vangband vangboom vangboot vangdraad vanger vanggewas vanghaak vanghaar vanghut vangkooi vangkuil vanglijn vangnet vangrail vangschip vangsnoer vangspel vangst vangstok vangtouw vangverbod vangzeil

Spreekwoorden

een snoek vangen in het water vallen een spiering uitgooien om een kabeljauw te vangen een kleinigheid opofferen om iets belangrijks terug te krijgen bot vangen ernaast pakken, het niet krijgen hij is te vangen als een aal bij zijn staart hij is moeilijk te vatten hoge bomen vangen veel wind in een hoge positie heeft men ook veel verantwoordelijkheid men moet vossen met vossen vangen tegenover sluwheid moet men zelf ook sluw tewerk gaan

met onwillige honden is het kwaad hazen vangen met tegenwerkende mensen bereikt men weinig niet voor een gat te vangen zijn niet door één moeilijkheid te ontmoedigen paling vangen in het water terecht komen onder één hoedje te vangen zijn erg tam zijn om vliegen te vangen om te luieren (niets te doen)

Vertalingen

    1. te pakken krijgen   

Duits: fangen (de) Engels: catch (en) Fins: pyydystää (fi), ottaa kiinni (fi) Indonesisch: tangkap (id), sergap (id) Japans: 捕まる (ja) (つかまる, tsukamaru), 捕まえる (ja) tsukamaeru) (つかまえる

Koreaans: 잡다 (ko) (jab-da) Spaans: atrapar (es), capturar (es), cautivar (es) Zweeds: fånga (sv)

    2. onderscheppen   

Duits: fangen (de) Engels: catch (en) Fins: pyydystää (fi), ottaa kiinni (fi) Indonesisch: tangkap (id), sergap (id) Japans: 捕まる (ja) (つかまる, tsukamaru), 捕まえる (ja) tsukamaeru) (つかまえる

Koreaans: 잡다 (ko) (jab-da) Spaans: atrapar (es) Zweeds: fånga (sv)

    3. verdienen   

Engels: earn (en)

Spaans: ganar (es)

Zelfstandig naamwoord

de vangen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord vang

Gangbaarheid

• Het woord vangen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "vangen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.