slaap

Nederlands

meisje slaapt op haar slaap

Uitspraak

• Geluid:  slaap    (hulp, bestand)
• IPA: /slap/

Woordafbreking

• slaap

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘deel van zijvlak van het hoofd’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• Van de stam van het werkwoord slapen

[1], [2]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	slaap	-
verkleinwoord	slaapje	-

[3]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	slaap	slapen
verkleinwoord	slaapje	slaapjes

[4]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	slaap	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de slaap m

1. periode van inactiviteit waarbij het lichaam tot rust komt

   • Jan snurkt in zijn slaap. 

   ▸ Om vier uur 's ochtends viel Olive in slaap naast het schilderij.

2. behoefte aan slaap

   • Ik heb zo'n slaap. 

   ▸ Voordat ik weer in slaap viel kreeg ik de gedachte aan zeven verschrompelde lijken in gesmolten slaapzakken niet uit mijn hoofd.

   ▸ 's Ochtends was hij wakker geworden op de sprei van een van de bedden, met naast hem een vrouw - ze heette Laetitia - die nog diep in slaap was.

3. (anatomie) zijvlak van het hoofd tussen oog en oor

   • De loop van het pistool raakte zijn slaap. 

4. tot korstjes opdrogende afscheiding aan de oogleden

   • Wanneer ik wakker word heb ik steeds slaap in mijn ogen. 

Hyponiemen

   

bijslaap deltaslaap doodsslaap droomslaap halfslaap hazenslaap linkerslaap middagslaap noenslaap plantenslaap rechterslaap remslaap schijnslaap winterslaap zielenslaap zomerslaap

Afgeleide begrippen

   

antislaapmiddel antislaappil slaap lekker slaap-sms'en slaap-waakritme slaapaanval slaapalarm slaapapneu slaapbaas slaapbank slaapbed slaapbeen slaapbeweging slaapboek slaapbol slaapbox slaapbroek slaapbus slaapcentrum slaapcoupé slaapdas slaapdeprivatie slaapdeskundige slaapdienst slaapdoos slaapdrank slaapdronken slaapexpert slaapfeest slaapfonds slaapgas slaapgebrek slaapgedeelte slaapgelegenheid slaapgemeente slaapgeneeskunde slaapgeneeskundige slaapgerei slaapgerief slaapgewoonte slaapgoed slaaphouding slaaphuis slaaphygiëne slaapjurk slaapkamer slaapkameraad slaapkleed slaapkluis slaapkoets slaapkop slaapkuur slaapkwab slaaplaken slaaplied slaapliedje slaaplijden slaaplok slaaplucht slaapmat slaapmatheid slaapmatje slaapmeubel slaapmiddel slaapmos slaapmuis slaapmuizen slaapmunt slaapmuts slaapmutsje slaapmutske slaapogen slaaponderzoek slaappak slaappand slaappatroon slaappil slaapplaats slaapplek slaappoeder slaappoeier slaapprobleem slaaprijden slaaprijder slaaprijtuig slaaprimpel slaapritme slaapruimte slaapsalet slaapschool slaapschuld slaapseks slaapsok slaapstad slaapstand slaapstede slaapstee slaapstoel slaapstoornis slaapstrandhuis slaaptablet slaaptaks slaaptekort slaaptempo slaaptijd slaaptrein slaaptuin slaaptuinder slaapuur slaapverdieping slaapverdrijvend slaapverlamming slaapvertrek slaapverwekkend slaapvrijen slaapwagen slaapwagon slaapwandelaar slaapwandelen slaapwekkend slaapwel slaapwerend slaapwinkel slaapzaal slaapzak slaapziekte slaapzucht slapeloos slapen slapengaan waak-slaapritme

Uitdrukkingen en gezegden

• iemand uit de slaap houden
  • iemand wakker houden
• in slaap vallen
  • inslapen
• omvallen van de slaap
  • zeer slaperig zijn
• slaap hebben
  • de neiging hebben tot slapen
• Slapen als een roos

erg vast en heerlijk slapen

• Een gat in de dag ( of morgen) slapen

erg lang uitslapen

• Ergens een nachtje over willen slapen

eerst nog goed willen nadenken

• Iemand in slaap wiegen

Stoett-2055

Vertalingen

    1. periode van inactiviteit   

Afrikaans: slaap (af) Albanees: gjumë (sq) Deens: søvn (da) Duits: Schlaf (de) m Engels: sleep (en) Esperanto: dormo (eo) Frans: sommeil (fr) m Hongaars: alszik (hu), alvás (hu) Ido: dormo (io) Italiaans: sonno (it) m Latijn: somnus (la), sopor (la) Noors: søvn (no) m

Nynorsk: søvn (nn) m Oekraïens: сон (uk) m Papiaments: soño Pools: sen (pl) m Portugees: sono (pt) m Roemeens: somn (ro) Russisch: сон (ru) m Schots-Gaelisch: cadal (gd) Spaans: sueño (es) m Swahili: usingizi (sw) Turks: uyku (tr) Zweeds: sömn (sv) g

    3. zijvlak van het hoofd   

Duits: Schläfe (de) v Engels: temple (en) Esperanto: tempio (eo) Fins: ohimo (fi) Frans: tempe (fr) v Ido: temporo (io) Indonesisch: pura (id), kuil (id) Interlingua: templo (ia) Italiaans: tempia (it) v Japans: 蟀谷 (ja) (こめかみ, komekami) Latijn: sopor (la) m, tempus (la) o

Oekraïens: скроня (uk) v Pools: skroń (pl) v Portugees: fontes (pt), têmpora (pt), templo (pt) m Russisch: висок (ru) m Sallands: dunnegge Slowaaks: spánok (sk) m Spaans: sien (es) v Tsjechisch: spánek (cs) m Turks: şakak (tr) Zweeds: tinning (sv)

Werkwoord

vervoeging van
slapen

slaap

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van slapen
   

   • Ik slaap. 

2. gebiedende wijs van slapen
   

   • Slaap! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van slapen
   

   • Slaap je? 

Gangbaarheid

• Het woord slaap staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "slaap" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

Werkwoord

slaap

1. slapen