wee

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  wee    (hulp, bestand)
• IPA: / we / (1 lettergreep); /ʋeː/

Woordafbreking

• wee

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord klanknabootsing via Middelnederlands wee van Oudnederlands weuwa, in de betekenis ‘pijn’ aangetroffen vanaf 801-1000 en in de betekenis van ‘smart, tussenwerpsel ter uitdrukking van smart’ aangetroffen vanaf 1265

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	wee	[1], [2] weeën
verkleinwoord	[1] weetje	[1], [2] weetjes

Zelfstandig naamwoord

wee v/m, o

1. (medisch) pijnlijke samentrekking die het barensproces inleidt

   • De weeën zijn al begonnen. 

2. (verouderd) gebeurtenis die veel schade en verdriet veroorzaakt
3. geen meervoud diep bedroefd gevoel of hevige pijn
4. geen meervoud (diergeneeskunde) ontsteking bij vee, veroorzaakt door besmetting met Theileria microti 

Synoniemen

• [2] ongeluk, ramp
• [3] smart, verdriet
• [4] roodwaterkoorts

Hyponiemen

• barenswee, buikwee, hartenwee, heimwee, oefenwee, oorlogswee, perswee, voorwee, nawee

Afgeleide begrippen

• weeblad, weedom, weeënremmer, weeklacht, weeklagen, weemoed, weemoedig, weewortel

Verwante begrippen

• wijgoochem

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] wel en wee
  wat mensen aan positieve en negatieve zaken meemaken

Vertalingen

    1. pijnlijke samentrekking die het barensproces inleidt   

Afrikaans: kraampyn (af) Engels: contraction (en), labour pain (en) Frans: contraction (fr) v Italiaans: doglie (it) vmv, doglie del parto (it) vmv

Pools: skurcz (pl) m Spaans: dolores (es) mmv, dolores de parto (es) mmv Zweeds: krystvärk (sv) g, värk (sv) g, sammandragning (sv) g

Tussenwerpsel

wee

1. uitroep van groot verdriet

   • Dat ging met veel ach en wee gepaard. 

2. versterkt een dreigement

   • Wee je gebeente als je dat durft! 

Vertalingen

    1. uitroep van groot verdriet   

Afrikaans: wee (af) Duits: wehe (de) Engels: woe (en)

Frans: malheur (fr), douleur (fr) Italiaans: guai (it) Zweeds: ve (sv)

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	wee	weeër	weest
verbogen	weeë	weeëre	weeste
partitief	wees	weeërs	-

Bijvoeglijk naamwoord

wee

1. onaangenaam misselijk makend

   • Er ging een weeë geur in het gebouw. 

Afgeleide begrippen

• weeïg

Gangbaarheid

• Het woord wee staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "wee" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Middelengels

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-West-Germaanse *waiwô, via het Angelsaksische wēa

Zelfstandig naamwoord

wee

1. droefheid, rouw

Schrijfwijzen

• we
• wea
• wæ

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-West-Germaanse *wai en het Oudnederlandse *wē

Tussenwerpsel

wee

1. wee

Schrijfwijzen

• wêe

Overerving en ontlening

• Nederlands: wee

Bijvoeglijk naamwoord

wee

1. onaangenaam, pijnlijk

Schrijfwijzen

• wêe

Overerving en ontlening

• Nederlands: wee

Zelfstandig naamwoord

wee v

1. pijn

Schrijfwijzen

• wêe

Overerving en ontlening

• Limburgs: wieë
• Nederlands: wee

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal
• Middelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Schots

Uitspraak

• IPA: /wiː/

Woordafbreking

• wee

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Angelsaksische wēġ / wēġe / wǣġ

Bijvoeglijk naamwoord

wee

1. klein, weinig, beetje

Yola

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Angelsaksische wiþ, via het Middelengelse wiþ

Voorzetsel

wee

1. met

Schrijfwijzen

• w'
• wi
• wi'
• wie
• wough

Afgeleide begrippen

w'aam w'aare w'all

w'eeme w'ous wi'oute

Persoonlijk voornaamwoord

wee

1. wij, we; 1e persoon meervoud nominatief

Synoniemen

• wough