springen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  springen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈsprɪŋə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• sprin·gen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘zich in de lucht verheffen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
springen	sprong	gesprongen
klasse 3	volledig

Werkwoord

springen

1. ergatief na zich tegen de zwaartekracht afgezet te hebben een korte vrije val door de lucht maken in een bepaalde richting

   • Hij sprong over de greppel. 

   ▸ Een voorbeeld: wij moesten in de gymzaal over een leren bok springen en de leraar ving ons dan op aan de andere kant, zodat we niet op de harde vloer zouden vallen.

   ▸ Eroverheen springen leek mij ook geen goed idee.

2. inergatief na zich tegen de zwaartekracht afgezet te hebben een korte vrije val door de lucht maken

   • Er werd gesprongen en gerend. 

   ▸ Want ieder jaar gaat er een nieuw Pietje mee, klein genoeg om door de schoorstenen te roetsjen en handig in klauteren en springen.

3. ergatief traanvocht veroorzaken

   • De tranen sprongen hem in de ogen. 

4. ergatief plotseling breken of uit elkaar barsten

   • Door aanraking met de vlam sprong het glas in duizend stukken. 

Hyponiemen

   

aanspringen afspringen ballonspringen bespringen bijspringen bokjespringen bokspringen dichtspringen doorspringen heenspringen hoogspringen inspringen losspringen misspringen omspringen ontspringen openspringen opspringen overspringen paardspringen parachutespringen polsstokspringen rondspringen schansspringen schoonspringen skispringen slootjespringen terugspringen toespringen touwtjespringen trampolinespringen uitspringen valschermspringen verspringen voortspringen vooruitspringen wegspringen

Afgeleide begrippen

   

gespring springaal springbak springbal springbalk springbalsamine springbalsemien springbok springbox springbus springconcours springdance springdraad springeb springebbe springer springerig springfles springfontein springfout springgelatine springhaas springhaver springkasteel springkers springkever springkikker springkolf springkomkommer springkracht springkruid springkussen springlading springlat springlevend springmatras springmeester springmes springmuis springnet springpaard springplank springprocessie springraket springriem springruiter springruiterij springschans springscherm springslot springspin springspitsmuis springstaart springstal springsteen springstof springstok springteugel springtij springtor springtoren springtouw springtuig springuur springveer springversje springvloed springvorm springvrucht springvuur springwants springworm springzaad springzadel springzeil

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] een gat in de lucht springen
• Hoog en laag springen

Op allerlei manieren proberen iets te bereiken, echter zonder dat het lukt

• Je kunt hoog en laag springen, het gebeurt niet. 

• In de gaten springen

• Ergens om staan te springen

Iets heel graag willen

• Ik sta niet bepaald te springen om dat te gaan doen. 

Vertalingen

    1. na zich tegen de zwaartekracht afgezet te hebben een korte vrije val door de lucht maken   

Duits: springen (de) Engels: jump (en) Frans: sauter (fr)

Grieks: σαλτάρω (el) Italiaans: saltare (it) Portugees: saltar (pt) Spaans: saltar (es), brincar (es)

    in de gaten springen   

Duits: einspringen (de)

Zelfstandig naamwoord

de springen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord spring

Gangbaarheid

• Het woord springen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "springen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Cimbrisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelhoogduitse springen

Werkwoord

springen

1. springen

Duits

Uitspraak

• Geluid:  springen    (hulp, bestand)
• Geluid:  springen (Oostenrijks)    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈʃpʀɪŋən/

Woordafbreking

• sprin·gen

stamtijd
infinitief	verleden tijd	voltooid deelwoord
springen /ˈʃpʀɪŋən/	sprang /ˈʃpʀaŋ/	gesprungen /gəˈʃpʀʊŋən/
Klasse 3 sterk	volledig

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelhoogduitse springen

Werkwoord

springen

1. springen

Afgeleide begrippen

aufspringen heraufspringen hereinspringen Springbrunnen Springer

Springreiten Sprung überspringen zerspringen

Middelengels

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Angelsaksische springan

Werkwoord

springen

1. springen

Overerving en ontlening

• Engels: spring
• Schots: spring

Middelnederduits

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudsaksische springan

Werkwoord

springen

1. springen

Overerving en ontlening

• Nedersaksisch: sprängen, springen

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudnederlandse springan

Werkwoord

springen

1. springen

Schrijfwijzen

• sprengen
• springhen

Overerving en ontlening

• Limburgs: springe
• Nederlands: springen
  • Afrikaans: spring

Verwijzingen

• Middelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Nedersaksisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederduitse springen

Werkwoord

springen

1. springen

Schrijfwijzen

• sprängen

Synoniemen

• hoppen
• hüppen
• jumpen
• loken

Oost-Fries

Werkwoord

springen

1. springen

Westfaals

Werkwoord

springen

1. springen

Schrijfwijzen

• sprängen

Synoniemen

• hoppen
• hüppen
• loken