zoeken

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zoeken    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzukə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• zoe·ken

Verwant in Germaans: West: Duits: suchen, Engels: seek

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘trachten te vinden’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
zoeken	zocht	gezocht
zwak -cht	volledig

Werkwoord

zoeken

1. overgankelijk proberen te vinden

   • Heb je wel goed genoeg gezocht? 

   ▸ Na uren lopen en een hele tijd zoeken vond ik een vlakke plek voor mijn tent en gooide ik eerst een aantal stenen de struiken in om eventuele slangen te verjagen.

2. (verouderd), (formeel) ~ te pogen, proberen, trachten

   • De ziel is door Christus gevonden zoals de Sulammitische door de Herder gevonden werd, 8:5. Die appelboom stelt hier de Adamietische sfeer voor. In die staat heeft Christus de liefde van de ziel opgewekt. In die sfeer is Christus geboren. Hij heeft vlees en bloed aangenomen. En als Zoon des mensen verschijnt Hij en zoekt de ziel. Deze wordt gevonden, liggende in haar verlatenheid. Die ziel is zwart doch liefelijk in Zijn oog. Die zwartheid is ontstaan door de dienstbaarheid van de zonde en door het werk dat de mens volgens de wet van zijn geweten zocht te doen. 

Hyponiemen

   

aanzoeken afzoeken bezoeken bijeenzoeken doorzoeken goud zoeken meezoeken nazoeken onderzoeken opzoeken overzoeken rondzoeken ruzie zoeken schatzoeken spoorzoeken terugzoeken thuiszoeken uitzoeken verzoeken

Afgeleide begrippen

   

gezoek zoekactie zoekalgoritme zoekboek zoekbrengen zoekdienst zoekengine zoeker zoekfunctie zoekgebied zoekgedrag zoekinstructie zoeklamp zoeklicht zoekmachine zoekmaken zoekmogelijkheid zoekopdracht zoekpad zoekplaat zoekplaatje zoekprocedure zoekprogramma zoekraken zoekreflex zoekresultaat zoekrobot zoeksnelheid zoekspelen zoekster zoekstring zoeksysteem zoekterm zoekterrein zoektijd zoektocht zoektool zoekveld zoekwerk zoekwoord

Uitdrukkingen en gezegden

• Zoeken naar een speld in een hooiberg

• Armoede zoekt list

• De steen der wijzen zoeken

een oplossing zoeken voor iets wat bijna niet op te lossen is

• Een speld/naald in de hooiberg zoeken

iets onmogelijks proberen

• Met een lantaarntje zoeken

• Soort zoekt soort

mensen met dezelfde interesses zoeken elkaar op

• Spijkers op laag water zoeken

uitermate achterdochtig zijn ofwel: onprettige opmerkingen maken over onbelangrijke zaken

Typische woordcombinaties

• bescherming zoeken

Vertalingen

    1. proberen te vinden   

Afrikaans: soek (af) Arabisch: فتش (ar) Bulgaars: претърсвам (bg) Chinees: 搜索 (zh), 寻找 (zh) Deens: søge (da) Duits: suchen (de) Engels: search (en), seek (en) Faeröers: leita (fo) Frans: chercher (fr) Grieks: ψάχνω (el) (psáchno) Ido: serchar (id) Hongaars: keres (hu) IJslands: leita (is) Indonesisch: mencari (id), cari (id)

Italiaans: cercare (it) Japans: 探す (ja) Koreaans: 찾다 (ko) Latijn: scisco (la) Nedersaksisch: zeuken (nds), zuiken (nds), zuken (nds) Noors: etterlyse (no) Nynorsk: etterlyse (nn) Papiaments: buska Pools: szukać (pl) Portugees: buscar (pt) Russisch: искать (ru) Spaans: buscar (es) Tsjechisch: hledat (cs) Turks: aramak (tr) Zweeds: söka (sv)

Gangbaarheid

• Het woord zoeken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "zoeken" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.