staan

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  staan    (hulp, bestand)
• IPA: /staːn/

Woordafbreking

• staan

Woordherkomst en -opbouw

afkomstig van: Middelnederlands: staen Oudnederlands: stān Germaans: *stānan Indo-Europees: *steh₂-

Verwant in Germaans: West: Engels: stand (Angelsaksisch: standan), Duits: stehen, (Oudhoogduits: stān, stēn), Fries: stean (Oudfries: stonda) Noord: Zweeds/Deens/Noors: stå, (Oudnoors: stá), Faeröers: stá Oost: Gotisch: standan

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
staan	stond	gestaan
klasse 6	volledig

Werkwoord

staan

1. (inergatief) zich in verticale toestand van rust bevinden

   Hij stond al een uur in de rij.

2. (hulpwerkwoord) ~ te: duratief hulpwerkwoord: tijdens het staan iets doen

   Hij staat buiten te telefoneren.

   Hij heeft een hele tijd staan telefoneren.

3. (hulpwerkwoord) ~ te: hulpwerkwoord van een, vaak dreigende, onmiddellijke toekomst

   Dat staat te gebeuren.

Afgeleide begrippen

• instaan, losstaan, staander, staandevoets, staangeld, staanplaats, staantribune, volstaan

Opmerkingen

• [2] In samengestelde tijden vervalt te.

Anagrammen

• naast, satan

Uitdrukkingen en gezegden

• haaks op iets staan

• in lichterlaaie staan

met uitslaande felle vlam branden

• op de stoep staan

• zijn haren gingen (recht) overeind staan

Vertalingen

    1. zich in verticale toestand van rust bevinden   

Duits: stehen (de) Engels: stand (en) Frans: être debout (fr) (van personen), se trouver (fr) (van gebouwen) Grieks: στέκομαι (el) (stékome)

Latijn: stare (la) Oudgrieks: ἑστάναι Papiamento: para Vietnamees: đứng (vi)

    haaks op iets staan   

Duits: im Widerspruch zu einer Sache stehen

    in lichterlaaie staan   

Duits: lichterloh brennen

    op de stoep staan   

Duits: vor der Tür stehen

    Zijn haren gingen (recht) overeind staan.   

Duits: Ihm sträubten sich die Haare.