staan

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  staan    (hulp, bestand)
• IPA: /staːn/

Woordafbreking

• staan

Woordherkomst en -opbouw

afkomstig van: Middelnederlands: staen Oudnederlands: stān Germaans: *stānan Indo-Europees: *steh₂-

Verwant in Germaans: West: Engels: stand (Angelsaksisch: standan), Duits: stehen, (Oudhoogduits: stān, stēn), Fries: stean (Oudfries: stonda) Noord: Zweeds/Deens/Noors: stå, (Oudnoords: stá), Faeröers: stá Oost: Gotisch: standan

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
staan	stond	gestaan
klasse 6	volledig

Werkwoord

staan

1. (inergatief) zich in verticale toestand van rust bevinden

   Hij stond al een uur in de rij.

2. (hulpwerkwoord) ~ te: duratief hulpwerkwoord: tijdens het staan iets doen

   Hij staat buiten te telefoneren.

   Hij heeft een hele tijd staan telefoneren.

3. (hulpwerkwoord) ~ te: hulpwerkwoord van een, vaak dreigende, onmiddellijke toekomst

   Dat staat te gebeuren.

Opmerkingen

• [2] In samengestelde tijden vervalt te.

Hyponiemen

   

aanstaan achterstaan afstaan bekendstaan bestaan bijeenstaan bijstaan blootstaan doorstaan droogstaan gelijkstaan gereedstaan instaan klaarstaan leegstaan misstaan omstaan onderstaan ontstaan openstaan opstaan overstaan rechtstaan rechtstaans stilstaan tegenstaan terechtstaan toestaan uitstaan vaststaan verstaan volstaan voorstaan vrijstaan weerstaan

Afgeleide begrippen

   

gestaag staander staandevoets staangeld staanijzer staanlamp staanplaats staantribune stabij stacaravan stadig stageld stahoogte statafel state statrein stavast

Uitdrukkingen en gezegden

• de beste stuurlui staan aan wal
• haaks op iets staan

• in lichterlaaie staan

met uitslaande felle vlam branden

• op de stoep staan

• zijn haren gingen (recht) overeind staan

Anagrammen

• naast, satan

Vertalingen

    1. zich in verticale toestand van rust bevinden   

Duits: stehen (de) Engels: stand (en) Frans: être debout (fr) (van personen), se trouver (fr) (van gebouwen) Grieks: στέκομαι (el) (stékome)

Latijn: stare (la) Oudgrieks: ἑστάναι Papiamento: para Vietnamees: đứng (vi)

    haaks op iets staan   

Duits: im Widerspruch zu einer Sache stehen

    in lichterlaaie staan   

Duits: lichterloh brennen

    op de stoep staan   

Duits: vor der Tür stehen

    Zijn haren gingen (recht) overeind staan.   

Duits: Ihm sträubten sich die Haare.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.