ontstaan

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ontstaan    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /ɔnt.ˈstan/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɔnt.ˈstan/
  • (Limburg): /ɔnt.ˈstan/

Woordafbreking

• ont·staan

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘vorm krijgen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1265
• Afleiding van staan met het voorvoegsel ont- [2]

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
ontstaan	ontstond	ontstaan
klasse 6	volledig

Werkwoord

ontstaan

1. ergatief de verandering ondergaan van niet bestaan naar wel bestaan

   • Die organisatie ontstond in de jaren veertig. 

   ▸ ‘Zwerftochten’ werd dat genoemd, een filosofie binnen de bergsport die ontstond in de jaren zeventig.

Afgeleide begrippen

• ontstaansgeschiedenis, ontstaansperiode, ontstaansproces, ontstaanswijze

Vertalingen

    1. de verandering ondergaan van niet bestaan naar wel bestaan   

Duits: entstehen (de) Oudhoogduits: úzsprangón Engels: come into being (en), arise (en) Frans: naître (fr)

Oudnoords: verða Pools: powstawać (pl) Spaans: nacer (es), suscitarse (es)

Woordherkomst en -opbouw

• vervoeging van ontstaan: de stam met de uitgang -en, zonder ge- vanwege voorvoegsel (is gelijk aan de onbepaalde wijs)

Werkwoord

vervoeging van:	ontstaan…
verbogen vorm:	ontstane

ontstaan

1. voltooid deelwoord van ontstaan
2. vormt de voltooide tijden

   • Dit is in de dertiende eeuw ontstaan. 

   ▸ Hoe was dit moois allemaal ontstaan? Was het inderdaad allemaal in zes dagen geschapen?

   • Over hoe het heelal is ontstaan, is nog een hoop te ontdekken. 

3. attributief gebruikt

   • Het riviertje stroomt in een door erosie ontstaan dal. 

	stellend
onverbogen	ontstaan
verbogen	ontstane
partitief	ontstaans

Bijvoeglijk naamwoord

ontstaan

1. die zich ontwikkeld heeft

   • De ontstane wanorde was enorm. 

Gangbaarheid

• Het woord ontstaan staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "ontstaan" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.