want

Rechts: het staand want ter stabilisatie van de mast

Het lopend want voor het hijsen van de zeilen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  want    (hulp, bestand)
• IPA: / wɑnt / (1 lettergreep); /ʋɑnt/

Woordafbreking

• want

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘nevenschikkend voegwoord’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901
• [1] Van Frankisch want, vanwaar Frans gant
• [3] Afgeleid van want (2.) op basis van gelijkenis

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	want	wanten
verkleinwoord	wantje	wantjes

Zelfstandig naamwoord

want

1. v/m: (kleding) handschoen waarbij alle vingers, behalve de duim in één ruimte zitten
2. o: (scheepvaart) de lijnen of staalkabels aan stuur- en bakboord, die een mast overeind houden (staand want), en het touwwerk om de zeilen te zetten (lopend want)

   • De voor- en achterstag rekent men gewoonlijk niet tot het want. 

Hyperoniemen

• [2] tuigage

Hyponiemen

• drijfwant, haringwant, hoekwant, kommaliewant, onderwant, ovenwant (1), puttingwant, viswant

Afgeleide begrippen

• gewant, wanten, wantenweven, wantkloot, wantknoop, wantrust, wantsnijder, wantspanner, wanttalie

Verwante begrippen

• [1] handschoen
• [2] achterstag, bras, schoot, putting, spanner, stag, val, verstaging, voorstag, zaling

Spreekwoorden

• van wanten weten

kordaat optreden, van aanpakken weten

Vertalingen

    1. handschoen   

Duits: Fäustling (de) m Engels: mitten (en) Frans: moufle (fr) v

Italiaans: muffola (it) v Russisch: варежка (ru) v Spaans: manopla (es) v

    2. scheepvaart   

Duits: Gut (de) o, Want (de) o v (ook:) Engels: shroud (en), rigging (en) Frans: hauban (fr) m, cordages (fr) m, agrès (fr)

Italiaans: sarta (it) v Russisch: ванта (ru) v Spaans: obenque (es) m, jarcia (es) v

Voegwoord

want

1. geeft nevenschikkend een reden aan.

   • Opm.: ‘want’ kan niet aan het begin van de zin geplaatst worden. 
   • Ik wil een biertje, want ik heb dorst. 

   ▸ Helaas was er geen tijd om te genieten van het prachtige uitzicht want we moesten zo snel mogelijk de berg af zien te komen: het weer zou zo weer kunnen omslaan.

Verwante begrippen

• omdat, daar, doordat, vanwege, wegens

Vertalingen

    1. geeft nevenschikkend een reden aan   

Duits: denn (de) Engels: for (en)

Frans: parce que (fr), car (fr) Limburgs: went (li) Russisch: потому что (ru) Spaans: porque (es), pues (es)

Werkwoord

vervoeging van
wannen

want

1. tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wannen
   

   • Jij want. 

2. derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wannen
   

   • Hij want. 

3. (verouderd) gebiedende wijs meervoud van wannen
   

   • Want! 

Werkwoord

vervoeging van
wanten

want

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van wanten
2. gebiedende wijs van wanten

Gangbaarheid

• Het woord want staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "want" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Uitspraak

• Geluid:  want (VS)    (hulp, bestand)
• IPA:
  • (VK): /wɒnt/
  • (VS): /wɑnt/

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Middelengelse wanten.

vervoeging
onbepaalde wijs	to  want
he/she/it	wants
verleden tijd	wanted
voltooid deelwoord	wanted
onvoltooid deelwoord	wanting
gebiedende wijs	want

Werkwoord

want

1. willen

   «What do you want to eat?»

   Wat wil je eten?