spannen
Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
- span·nen
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘strak trekken, vastmaken aan’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1091 [1]
stamtijd | ||
---|---|---|
onbepaalde wijs |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
spannen |
spande |
gespannen |
gemengd | volledig |
Werkwoord
spannen
- overgankelijk onder trekkracht brengen [2]
- Hij spande een paar waslijnen tussen zijn tentstokken.
- overgankelijk (Vroegnieuwnederlands) het werkwoord behoorde tot klasse 7 en de verleden tijd was spien
- «Ende mettien was daer een schotter dye hiet Casin, dye welcke spien eenen cruysboghe en schoot met eenen ghevenijneirden careele naer den Graue Willem, ende gherochtene in sine schoudere seere diepe, so datmene moest wech leeden, van welcker quetsuere hi starf binnen.vij.daghen daer naer.»[3]En samen met hen was er een schutter, Casin genaamd, die een kruisboog spande en een vergifitigde pijl naar graaf Willem schoot en hem zeer diep in zijn schouder trof, zodat men hem weg moest voeren, van welke verwonding hij binnen zeven dagen daarna stierf.
- «Ende mettien was daer een schotter dye hiet Casin, dye welcke spien eenen cruysboghe en schoot met eenen ghevenijneirden careele naer den Graue Willem, ende gherochtene in sine schoudere seere diepe, so datmene moest wech leeden, van welcker quetsuere hi starf binnen.vij.daghen daer naer.»[3]
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
Vertalingen
1. onder trekkracht brengen
iemand spant de kroon
|
Zelfstandig naamwoord
spannen mv
Gangbaarheid
- Het woord spannen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "spannen" herkend door:
99 % | van de Nederlanders; |
98 % | van de Vlamingen.[4] |
Verwijzingen
- ↑ "spannen" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ spannen op website: Etymologiebank.nl
- ↑
Weblink bron “Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen” (1531)
- ↑
Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be
Duits
Uitspraak
Woordafbreking
- span·nen
Woordherkomst en -opbouw
- Afgeleid van het Middelhoogduitse spannen
Werkwoord
spannen
Afgeleide begrippen
Paroniemen
Fries
Zelfstandig naamwoord
spannen mv
- meervoud van het zelfstandig naamwoord span
Luxemburgs
Uitspraak
- IPA: /ʃpɑnən/
Woordherkomst en -opbouw
- Afgeleid van het Oudhoogduitse spinnan
Werkwoord
spannen
- spinnen; een lange draad vervaardigen door enkele vezels in elkaar te vervlechten
- spinnen; (van katten) een snorrend geluid maken, snorren
Verwante begrippen
Middelengels
Uitspraak
- IPA: /spanən/
Woordherkomst en -opbouw
- Afgeleid van het Middelengelse spannan
Werkwoord
spannen
Overerving en ontlening
Middelnederduits
Woordherkomst en -opbouw
- Afgeleid van het Oudsaksische spannan
Werkwoord
spannen
Schrijfwijzen
Overerving en ontlening
Middelnederlands
stamtijd | |||
---|---|---|---|
onbepaalde wijs |
verleden tijd | voltooid deelwoord | |
enkelvoud | meervoud | ||
spannen | spien | spienen | ghespannen |
klasse 7 | volledig |
Woordherkomst en -opbouw
- Afgeleid van het Oudnederlandse *spannan
Werkwoord
spannen
Schrijfwijzen
Overerving en ontlening
Verwijzingen
- Vroegmiddelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal
- Middelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal
Nedersaksisch
Woordherkomst en -opbouw
Werkwoord
spannen
Westfaals
Werkwoord
spannen
Categorieën:
- Woorden in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands van lengte 7
- Woorden in het Nederlands met audioweergave
- Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands met IPA-weergave
- Gemengd werkwoord in het Nederlands
- Werkwoord in het Nederlands
- Niet-samengesteld werkwoord in het Nederlands
- Overgankelijk werkwoord in het Nederlands
- Woorden in Vroegnieuwnederlands
- Zelfstandignaamwoordsvorm in het Nederlands
- Woordenlijst Nederlandse Taal
- Prevalentie Nederland 99 %
- Prevalentie Vlaanderen 98 %
- Woorden in het Duits
- Woorden in het Duits van lengte 7
- Woorden in het Duits met IPA-weergave
- Woorden in het Duits met audioweergave
- Werkwoord in het Duits
- Woorden in het Fries
- Zelfstandignaamwoordsvorm in het Fries
- Woorden in het Luxemburgs
- Woorden in het Luxemburgs met IPA-weergave
- Werkwoord in het Luxemburgs
- Woorden in het Middelengels
- Woorden in het Middelengels met IPA-weergave
- Werkwoord in het Middelengels
- Woorden in het Middelnederduits
- Werkwoord in het Middelnederduits
- Woorden in het Middelnederlands
- Woorden in het Middelnederlands van lengte 7
- Sterk werkwoord klasse 7 in het Middelnederlands
- Werkwoord in het Middelnederlands
- Woorden in het Nedersaksisch
- Werkwoord in het Nedersaksisch
- Woorden in het Westfaals
- Werkwoord in het Westfaals
- Zuidwestfaals